Τέλος οι σφραγίδες στα διαβατήρια – Τι αλλάζει από τον Νοέμβριο στα αεροπορικά ταξίδια στην ΕΕ και ποιους αφορά

Μετά τους νέους κανονισμούς που θα ισχύουν στα αεροδρόμια της ΕΕ,

που αφορούν τις αποσκευές και τα υγρά που μεταφέρουμε εντός του αεροπλάνου, πλησιάζει η στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή το προηγμένο πληροφοριακό σύστημα EES, το οποίο καταργεί τις σφραγίδες στα διαβατήρια.

Από τις 10 Νοεμβρίου 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αντικαταστήσει τις -συλλεκτικές για κάποιους- σφραγίδες διαβατηρίων με το νέο αυτοματοποιημένο Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (EES). Αυτή η αλλαγή σηματοδοτεί μια σημαντική αναβάθμιση στη διαδικασία ελέγχου εξωτερικών συνόρων στην ΕΕ, με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας και τη διευκόλυνση των ταξιδιών.

 «Επιτέλους ήρθε η στιγμή. Μπορεί να υπήρχαν στιγμές που πιστεύατε ότι δεν θα συμβεί ποτέ», δήλωσε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ύλβα Γιόχανσον, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον eu-LISA, τον οργανισμό της ΕΕ που είναι υπεύθυνος για την υποδομή πληροφορικής πίσω από τo σύστημα EES.

Τι είναι το Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (EES)

Είναι ένα νέο αυτοματοποιημένο πληροφοριακό σύστημα (ΙΤ) που εφαρμόζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταγραφή των ταξιδιωτών από χώρες εκτός ΕΕ κάθε φορά που διασχίζουν τα σύνορα της Ζώνης Σένγκεν για σύντομες παραμονές.

Το σύστημα αυτό, σύμφωνα με την ΕΕ, αντικαθιστά την υπάρχουσα διαδικασία που περιλαμβάνει τη σφράγιση των διαβατηρίων και θα εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, εκτός από την Κύπρο και την Ιρλανδία, καθώς και σε τέσσερις χώρες εκτός ΕΕ που ανήκουν στη Ζώνη Σένγκεν, δηλαδή τις: Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία.

Ποιοι ταξιδιώτες θα επηρεαστούν

Το EES θα αφορά τους ταξιδιώτες από το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες εκτός ΕΕ που δεν απαιτούν θεώρηση εισόδου (visa) για να εισέλθουν στην ΕΕ. Οι ταξιδιώτες αυτοί θα πρέπει να σαρώσουν το διαβατήριό τους ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο σε ειδικά κιόσκια αυτοεξυπηρέτησης κάθε φορά που διασχίζουν ένα σύνορο της ΕΕ.

Το σύστημα δεν θα ισχύει για τους πολίτες της ΕΕ ή για όσους διαθέτουν μακροχρόνιες θεωρήσεις διαμονής. Το EES θα καταγράφει το όνομα του ταξιδιώτη, βιομετρικά δεδομένα, καθώς και την ημερομηνία και τοποθεσία εισόδου και εξόδου. Τα δεδομένα προσώπου και δακτυλικών αποτυπωμάτων θα συλλέγονται κάθε τρία χρόνια και θα ισχύουν για πολλαπλά ταξίδια εντός αυτής της περιόδου.

Χώρες που θα χρησιμοποιούν το EES

Το EES θα εφαρμοστεί στις εξής χώρες:

Αυστρία

Βέλγιο

Βουλγαρία

Κροατία

Τσεχία

Δανία

Εσθονία

Φινλανδία

Γαλλία

Γερμανία

Ελλάδα

Ουγγαρία

Ισλανδία

Ιταλία

Λετονία

Λιχτενστάιν

Λιθουανία

Λουξεμβούργο

Μάλτα

Κάτω Χώρες

Νορβηγία

Πολωνία

Πορτογαλία

Ρουμανία

Σλοβακία

Σλοβενία

Ισπανία

Σουηδία

Ελβετία

Τα οφέλη του EES

Σύμφωνα με την ΕΕ, το EES προσφέρει σημαντικά οφέλη για τη διαχείριση των συνόρων, την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και την ενίσχυση της ασφάλειας. Η αυτοματοποιημένη καταγραφή των ταξιδιωτών θα βοηθήσει στον εντοπισμό των ατόμων που παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα από το επιτρεπτό, ενώ τα βιομετρικά δεδομένα θα καταστήσουν πιο δύσκολη τη χρήση πλαστών διαβατηρίων από εγκληματίες ή τρομοκράτες. Επιπλέον, το σύστημα θα επιτρέψει τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων για τις εισόδους, τις εξόδους και τις αρνήσεις εισόδου, βελτιώνοντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών σε ζωντανό χρόνο μεταξύ των αρχών της ΕΕ.

«Με το EES θα γνωρίζουμε ακριβώς ποιος εισέρχεται στον χώρο Σένγκεν με ξένο διαβατήριο», δήλωσε η Γιόχανσον.

Πιθανές καθυστερήσεις

Παρόλο που το EES αναμένεται να βελτιώσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των συνόρων, υπάρχουν ανησυχίες ότι θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστερήσεις στους συνοριακούς ελέγχους, όπως σημειώθηκε σε έκθεση του του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που δημοσιεύθηκε από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Statewatch, ιδίως σε σημεία υψηλής κυκλοφορίας όπως το λιμάνι του Ντόβερ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι γαλλικές αρχές, που θα διαχειρίζονται τους ελέγχους του EES σε αυτά τα σημεία, συνεργάζονται με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις στις ροές της κυκλοφορίας, αλλά οι ανησυχίες για πιθανές ουρές που έχουν εκφραστεί από κυβερνητικές υπηρεσίες και εκπροσώπους της τουριστικής βιομηχανίας παραμένουν. Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, η εφαρμογή του EES στο Ηνωμένο Βασίλιο θα έχει μια «μαλακή εκκίνηση» έξι μηνών, ώστε να απλοποιηθεί η διαδικασία και να αποφευχθούν μεγάλες καθυστερήσεις.

Σύμφωνα με το Euronews, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ότι το σύστημα μπορεί να χρειαστεί να εισαχθεί σταδιακά και με ευέλικτο τρόπο, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα μεγάλων περιόδων αναμονής στα σύνορα.