Ο πιο παλιός καλοδιατηρημένος εγκέφαλος έχει ηλικία 300 εκατομμυρίων ετών

Πώς διατηρήθηκε τόσα χρόνια;

Τα απολιθώματα είναι τα διατηρημένα

υπολείμματα νεκρών ζώων και άλλων οργανισμών. Τα κοινά απολιθώματα περιλαμβάνουν σκληρά μέρη του σώματος, όπως οστά, δόντια και κοχύλια (μέσω του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας), αλλά περιστασιακά, ανακαλύπτονται απολιθώματα μαλακότερων ιστών.

 Και μερικά από αυτά είναι αρκετά παλιά. Το 2017, οι ερευνητές βρήκαν μαλακό ιστό από τα πλευρά ενός δεινοσαύρου που περπάτησε στη Γη πριν από περίπου 195 εκατομμύρια χρόνια. Το 2015, Καναδοί επιστήμονες ανακάλυψαν μαλακό ιστό από το πόδι ενός δεινοσαύρου ηλικίας 75 εκατομμυρίων ετών.

Αλλά μια πιο πρόσφατη είναι αρκετά εκατομμύρια χρόνια πίσω. Το εύρημα ήταν ένας απολιθωμένος εγκέφαλος ψαριού και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι ηλικίας άνω των 300 εκατομμυρίων ετών. Το απολίθωμα ανήκει στο εξαφανισμένο είδος ψαριού Coccocephalus wildi και βρέθηκε στην οροφή ενός ανθρακωρυχείου στο Lancashire του Ηνωμένου Βασιλείου και είναι περίπου 319 εκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.

Το απολίθωμα ανακαλύφθηκε πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, αλλά μόλις πρόσφατα οι ειδικοί αποφάσισαν να το σαρώσουν και τότε ήταν που έκαναν το εκπληκτικό εύρημα. Ο Matt Friedman, παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, είπε ότι αυτό που ξεχώρισε αυτή τη σάρωση από άλλα απολιθώματα μαλακών ιστών ήταν ένα τμήμα που φαινόταν διαφορετικό. «Το σάρωσα, μετά φόρτωσα τα δεδομένα στο λογισμικό που χρησιμοποιούμε για να απεικονίσουμε αυτές τις σαρώσεις και παρατήρησα ότι υπήρχε ένα ασυνήθιστο, διακριτό αντικείμενο μέσα στο κρανίο», είπε, αναφέρει το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Άλλα χαρακτηριστικά που έδειξαν ότι οι επιστήμονες έβλεπαν κάτι απροσδόκητο ήταν το αμφίπλευρα συμμετρικό σχήμα της δομής με κοίλα διαστήματα. Είχε επίσης χώρους που μοιάζουν με κοιλίες στον εγκέφαλο. Αλλά μια από τις πιο ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις της σάρωσης ήταν νήματα που έμοιαζαν με κρανιακά νεύρα που είναι παρόμοια με εκείνα που ανήκουν στο εξαφανισμένο ψάρι bluegill.

Ο εγκέφαλος του συγκεκριμένου ψαριού ήταν καλά διατηρημένος γιατί το ίζημα τον κάλυψε πριν προλάβει να οξειδωθεί. Η μελέτη εξηγεί ότι ένας άλλος παράγοντας που βοήθησε στην προστασία του εγκεφάλου ήταν η παρουσία ενός μικροπεριβάλλοντος μέσα στο κρανίο. Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και διδακτορικός φοιτητής Rodrigo Figueroa είπε ότι αυτή η πάθηση μπορεί να παρήγαγε πυρίτη, ο οποίος συνέβαλε στη διατήρηση του εγκεφαλικού ιστού, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Το C. wildi είναι πρόγονος των ψαριών με πτερύγια, τα οποία χρονολογούνται πριν από 400 εκατομμύρια χρόνια, τοποθετώντας τη συγκεκριμένη ανακάλυψη στην κατάλληλη στιγμή. Επιπλέον, αυτή η κατηγορία ψαριών αποτελεί τα περισσότερα από τα απολιθώματα ψαριών που βρίσκονται σήμερα. Ωστόσο, η ανακάλυψη αποκαλύπτει ότι το C. wildi ήταν διαφορετικό από τα ψάρια με πτερύγια, επειδή ο εγκέφαλός τους διπλώνει προς τα μέσα, ενώ ο εγκέφαλος των άλλων διπλώνει προς τα έξω. Αυτές οι πληροφορίες θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς εξελίχθηκε ο εγκέφαλος αυτών των ψαριών.