Ανακαλύφθηκε αρχαία επιγραφή από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού σε άγνωστη γλώσσα – Το μυστήριο που κρύβουν τα 39 μοναδικά σύμβολα

Πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές, έφεραν στο φως μία επιγραφή από βασάλτη με επιγραφές σε άγνωστη

γλώσσα. Η σημασία της ανακάλυψης έγκειται τόσο στη σπανιότητα του υλικού, όσο και στο γεγονός ότι μπορεί να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές των αρχαίων πολιτισμών.

Η ανακάλυψη έγινε κοντά στη λίμνη Bashplemi, στην πόλη Ντμανίσι της Γεωργίας. Οι αρχαιολόγοι ελπίζουν ότι η επιγραφή θα τους οδηγήσει να ξεκλειδώσουν τους πολιτισμούς του Καυκάσου.

 Κοιτίδα του πολιτισμού της Ευρασίας

Το εύρημα, το οποίο ανακαλύφθηκε το 2021, είναι μια επιγραφή στο μέγεθος ενός βιβλίου με καταγεγραμμένα 60 διαφορετικά σύμβολα, από τα οποία, τα 39 δεν έχουν κανένα ακριβές αντίστοιχο σε κάποιο αρχαίο σύστημα γραφής. Οι αρχαιολόγοι, με βάση το αρχαιολογικό και το γεωλογικό περιβάλλον, θεωρούν ότι η επιγραφή μπορεί να ανήκει στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού ή την πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, περί την πρώτη χιλιετία π.Χ.

Η Ντμανίσι, είναι γνωστή για τον πλούτο των αρχαιολογικών ανακαλύψεων, ειδικά των ανθρωπίνων ευρημάτων, που χρονολογούνται μέχρι και πριν από 1.8 εκατομμύρια χρόνια, κάτι που την αναγάγει σε καθοριστικής σημασίας περιοχή για την μελέτη των πρώτων κατοίκων της Ευρασίας.

Το σημείο ανακάλυψης της επιγραφής (Φωτογραφία: R. Shengelia et al).

Αυτή τη φορά ωστόσο, η ανακάλυψη δεν αφορά τη φυσική ανθρωπολογία, αλλά ένα πιθανό σύστημα γραφής που παρέχει στοιχεία σχετικά με τον πολιτισμό, τη θρησκεία και την κοινωνική δομή των αρχαίων κατοίκων της περιοχής.

Η λίμνη Bashplemi βρίσκεται σ’ ένα ηφαιστειακό οροπέδιο, περιβάλλεται από λόφους και τροφοδοτείται από μικρούς παραπόταμους του ποταμού Μασαβέρα.  Αν και η περιοχή δεν έχει μελετηθεί εκτενώς αρχαιολογικά, οι ερευνητές, έχουν ανακαλύψει κεραμικά θραύσματα, μία πέτρα από κονίαμα, κομμάτια οψιδιανού στην επιφάνεια, ευρήματα που υποδηλώνουν σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα.

Η επιγραφή με τα 39 μοναδικά σύμβολα

Η επιγραφή του βασάλτη, περιέχει 39 μοναδικά σύμβολα διατεταγμένα σε επτά οριζόντιες γραμμές ή καταχωρήσεις.  Ορισμένα από τα σύμβολα επαναλαμβάνονται, κι έτσι ο συνολικός αριθμός των συμβόλων φτάνει τους 60 χαρακτήρες, σκαλισμένους  στην επιφάνεια της πέτρας.

Η διάταξη και η συχνότητα κάποιων χαρακτήρων υποδηλώνει ότι αυτοί, χρησιμοποιούνταν συμβολίζοντας αριθμούς ή σημεία στίξης. Σύμφωνα με τους μελετητές, το σύστημα γραφής μπορεί να αξιοποιήθηκε για την καταγραφή θρησκευτικών αναθημάτων, κατασκευαστικών έργων ή στρατιωτικών αποθεμάτων, αν και αυτές είναι μόνο οι αρχικές ερμηνείες.

Για τη δημιουργία των χαρακτήρων, οι αρχαίοι τεχνίτες αξιοποίησαν προηγμένες τεχνικές, μεταξύ των οποίων, μια μορφή κωνικού τρυπανιού για τη δημιουργία των αρχικών περιγραμμάτων των συμβόλων και στη συνέχεια αμβλεία εργαλεία για την εξομάλυνση των λαξευμάτων.

Η σκληρή επιφάνεια του βασάλτη και η ακρίβεια των σημαδιών, μαρτυρούν υψηλό επίπεδο δεξιοτεχνίας και την εξελιγμένη τεχνική λάξευσης.

Ομοιότητες με άλλα συστήματα γραφής

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της επιγραφής, είναι η μερική της ομοιότητα με διάφορα συστήματα γραφής της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, έχουν παρατηρηθεί ομοιότητες στη γραφή με επιγραφές στον Καύκασο, όπως το πρώιμο γεωργιανό αλφάβητο και προ – Χριστιανικές γραφές της περιοχής.

Η λίμνη Bashplemi, στην πόλη Ντμανίσι της Γεωργίας (Φωτογραφία: R. Shengelia et al).

Ορισμένα σύμβολα έχουν οπτικές ομοιότητες με συστήματα γραφής της Εγγύς Ανατολής, όπως τη Φοινικική, τα Αραμαϊκά και το Πρωτοσημιτικό αλφάβητο που ενδέχεται να υποδηλώνουν την επιρροή ή την ανταλλαγή με γειτονικούς πολιτισμούς.

Ωστόσο, η επιγραφή της Bashplemi δεν αναπαράγει κανένα γνωστό σύστημα γραφής. Τα σύμβολα φέρουν μόνο μερικές ομοιότητες με ορισμένα Σημιτικά, Ελληνικά και Ινδικά συστήματα.

Ακόμη, έχουν ανακαλυφθεί ορισμένες σφραγίδες της Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου στη Γεωργία. Το μοναδικό αυτό φαινόμενο, οδήγησε τους μελετητές να εξετάσουν την πιθανότητα της ανάπτυξης ενός ανεξάρτητου συστήματος γραφής, ή κάποιου πρώιμου συστήματος που εξελίχθηκε στα όρια της περιοχής.

Τι μαρτυρούν οι αναφορές Ελλήνων συγγραφέων

Η ύπαρξη αυτού του συστήματος σημείων προσθέτει πολυπλοκότητα στην πολιτιστική ιστορία του Καυκάσου, μιας περιοχής που, αν και βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, έχει θεωρηθεί ως μια περιφερειακή περιοχή, στην ιστορία των αρχαίων γραφών.

Αρχαία κείμενα, όπως αυτά του Απολλώνιου της Ρόδου και άλλων Ελλήνων συγγραφέων, αναφέρονται στη γραφή στην περιοχή της Κολχίδας, το τμήμα της σημερινής δυτικής Γεωργίας και την οποία αποκαλούν χρυσή γραφή. Μέχρι σήμερα ωστόσο, δεν υπάρχουν αδιάσειστα αρχαιολογικά στοιχεία που να μαρτυρούν την ανακάλυψη τέτοιων συστημάτων γραφής.

Το εύρημα αυτό εγείρει την πιθανότητα να υπήρχαν και άλλα συστήματα γραφής στον Καύκασο κατά την Εποχή του Χαλκού, τα οποία πιθανόν να χρησιμοποιούνταν για τελετουργικούς ή διοικητικούς σκοπούς.

Ο λόγος για τον οποίο δεν έχουν διασωθεί περισσότερα δείγματα αυτής της πιθανής γραφής θα μπορούσε να οφείλεται στη χρήση βιοδιασπώμενων υλικών, όπως το ξύλο ή το δέρμα, τα οποία δεν επιβιώνουν στο υγρό κλίμα της περιοχής.

Η ενδελεχής ανάλυση της επιγραφής έχει ολοκληρωθεί, τόσο του υλικού, όσο και των τεχνικών της.

Τα σύμβολα της επιγραφής (Φωτογραφία: R. Shengelia et al).

O βασάλτης της επιγραφής, ταιριάζει με τη γεωλογική σύνθεση των λίθων της περιοχής, υποδηλώνοντας  την εντοπιότητά της. Επίσης, τα σημάδια φθοράς στην επιφάνεια του βασάλτη που έχουν προκληθεί από τη χρήση μεταλλικών εργαλείων, μαρτυρούν ότι, οι ντόπιοι που την είχαν ανακαλύψει, επιχείρησαν να καθαρίσουν το τεχνούργημα χωρίς να έχουν εκτιμήσει τη σημασία του. Αυτό βέβαια ενισχύει την αυθεντικότητα του ευρήματος.

Γιατί η επιγραφή δεν είναι ψεύτικη

H διεργασία δημιουργίας της επιγραφής είναι περίπλοκη και προϋποθέτει αξιόλογη τεχνική δεξιότητα, κάτι που αποκλείει την πιθανότητα να είναι σύγχρονη πλαστογραφία.

Για τους αρχαιολόγους, η αυθεντικότητα της επιγραφής, βασίζεται στο αρχαιολογικό της περιβάλλον και την ομοιότητά της με άλλες, προ -Χριστιανικές επιγραφές που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή.