ΘΟΔΩΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαστε όλοι λίγο νευρικοί αυτή τη στιγμή. Ελπίζω να μην τρέμει το χέρι
μου», είπε η Νικόλ Κίντμαν λίγο πριν την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στη Βενετία.Ήταν δύσκολο να μην φέρνουμε στο μυαλό μας όλα αυτά τα ‘80s και ‘90s ερωτικά θρίλερ που συνήθως έβαζαν τις γυναίκες σε ρόλο απειλής, σε ρόλο τρελής, ή σε κάποιο συνδυασμό των δύο. Αλήθεια, πώς θα έμοιαζε μια ταινία σαν το Disclosure, εκείνο το κιτς θρίλερ του ‘94 με τη Ντέμι Μουρ και τον Μάικλ Ντάγκλας, αν ενδιαφερόταν να κοιτάξει την ισχυρή γυναίκα πρωταγωνίστρια ως αληθινό ον αντί για σκιάχτρο;
Δεν είναι φυσικά αναγκαίο όλες οι ταινίες να κοιτάζουν τους πάντες σαν τρισδιάστατα όντα, ειδικά σε σχηματικά θρίλερ όπου μέρος της απόλαυσης είναι να έχεις χαρακτήρες των οποίων την καταστροφή θες να πανηγυρίσεις. Αλλά είναι αλήθεια, όπως γράφαμε πρόσφατα και στο κείμενό μας για το Presumed Innocent του Apple TV+, πως για πολύ μεγάλο διάστημα υπήρχε μια τεράστια ανισορροπία, μια μεγάλη απόσταση, στα είδη των ρόλων που εκπλήρωναν οι γυναίκες σε αυτά τα ερωτικά και δικαστικά θρίλερ και στους αντίστοιχους των αντρών.
Πες το αν θες και «απόσταση οργασμού», όπως το έθεσε η ολλανδή σκηνοθέτης Χαλίνα Ρέιν μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Λίντο, λίγο πριν την παγκόσμια πρεμιέρα του Babygirl στο φεστιβάλ Βενετίας.
Με άλλα λόγια: Ποιοι επιτρέπεται να αντλούν απόλαυση μέσα σε τέτοιες ιστορίες και, κατ’επέκταση, μέσα σε αυτό τον κόσμο. Τι σημαίνει αυτή η απόλαυση; Με τι κίνητρα συνδυάζεται;
«ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΟΡΓΑΣΜΟΥ» για τη Νικόλ Κίντμαν
GIORGIO ZUCCHIATTI / LA BIENNALE DI VENEZIA
Όταν η Τόνι Κολέτ ισχυρίστηκε το 2018 πως η ηρωίδα της στη σειρά Wanderlust ήταν η πρώτη γυναίκα που απολάμβανε οργασμό στην οθόνη του BBC, μπορεί να υπήρξαν τα διορθωτικά άρθρα που εξηγούσαν πως όχι, αυτό δεν είναι αλήθεια, αλλά το γεγονός πως η τηλεοπτική ιστορία του γυναικείου οργασμού μπορούσε να συμπτυχθεί σε ένα slideshow άρθρο με 9 φωτογραφίες, λέει πολλά.
«
Δεν έχω έρθει ΠΟΤΕ σε οργασμό μαζί σου», φωνάζει ταραγμένη η ισχυρή CEO Ρόμι (Νικόλ Κίντμαν) στον εντελώς αγαπητικό και κατά τα άλλα φαινομενικά τέλειο σύζυγό της, που υποδύεται με περισσή ώριμη γοητεία ο Αντόνιο Μπαντέρας. Είναι μια σκηνή που έρχεται σε ένα κρίσιμο σημείο του Babygirl, όταν η Ρόμι έχει αρχίσει να χάνει τον εαυτό της σε μια σεξουαλική φαντασίωση που γίνεται πραγματικότητα, απειλώντας την τέλεια ζωή που έχει χτίσει – τέλεια δηλαδή, απλά χωρίς οργασμό.
Όμως είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το Babygirl δεν είναι απλώς μια ταινία για την γυναικεία απόλαυση, για τον έλεγχο, για την επιθυμία και ναι, για τα kinks – αλλά και για τους όρους με τους οποίους αυτή η απόλαυση εκφράζεται και διεκδικείται. Ένα διαρκές παιχνίδι δύναμης και ισχύος, για το πώς αυτή η δύναμη και η ισχύς εκφράζονται, πώς απαιτούνται και πώς καθορίζουν μια σχέση, και άρα και την απόλαυση μέσα σε αυτήν.
Στην ταινία, η Κίντμαν παίζει μια δυναμική και πολύ ισχυρή CEO μιας εταιρείας τεχνολογίας, αν και ένα από τα φάουλ της ταινίας που την αδυνατίζουν σε μεγάλο βαθμό, είναι η εντελώς χάρτινη απεικόνιση αυτής, της «αληθινής» (της επαγγελματικής, της οικογενειακής) διάστασης της Ρόμι. Είναι σα να μην έχει στα αλήθεια σημασία τίποτα στον κόσμο της αν ξεφεύγει από τον εντελώς εσωτερικό της κόσμο επιθυμιών – η δουλειά της μοιάζει fake, και ο σύζυγός της (ο τρίτος χαρακτήρας της ταινίας σε χρόνο εμφάνισης) δεν έχει καμία εσωτερικότητα.
Η Ρόμι θα γνωρίσει έναν νέο intern στην εταιρεία (Χάρις Ντίκινσον του Τριγώνου της Θλίψης σε μια ενδιαφέρουσα παρουσία αν και με συγκεχυμένη δυναμική, σα να ψάχνει κι εκείνος συνεχώς τα πατήματά του) με τον οποίο κατευθείαν αναπτύσσει μια σχέση φαντασίωσης. Σε αυτόν βρίσκει την ευκαιρία να δοθεί σεξουαλικά, με ένα τρόπο δηλαδή που παρότι εκφράζει την επιθυμία της, δεν ταιριάζει με την κοινωνική περσόνα της – ακόμα κι ο άντρας της δεν διανοείται να λάβει σοβαρά τα ψίχουλα στοιχείων που του αφήνει, για αυτό που πραγματικά επιθυμεί.
Η Νικόλ Κίντμαν σ΄έναν ωμό, άφοβο ρόλο καριέρας
VIANNEY LE CAER/INVISION/AP
Οι ιδέες που διαπραγματεύεται η ταινία είναι πολύ ενδιαφέρουσες και πολυεπίπεδες, φέρνοντας τη Ρόμι σε μια διαρκή σύγκρουση με τον εαυτό της, ταράζοντας βίαια την ισορροπία που έχει χτίσει καθώς προσπαθεί να συνταιριάξει επιθυμία και πραγματικότητα, και το πώς αυτά μπορούν να συνυπάρξουν. Με τι όρους, σε τι βαθμό ελέγχου και με πόση ενεργή πρόθεση από πίσω.
Αυτή η διαπραγμάτευση προκύπτει σε πολλά σημεία με κάποιες ευκολίες και τραβήγματα στην πλοκή, ενώ το μοντάζ και η αφήγηση δεν έχουν πάντα τον απόλυτα επιθυμητό ρυθμό. Εξάλλου η χάρτινη απεικόνιση του πραγματικού κόσμου καταλήγει να αφαιρεί από την ταινία κάτι από την αιχμή αυτής της σύγκρουσης – σαν ποτέ να μην ανησυχείς ακριβώς ότι βρίσκονται όλα σε κίνδυνο.
Όμως η ίδια η Νικόλ Κίντμαν, σε έναν προφανή ρόλο-highlight καριέρας, πουλάει τα πάντα. Όχι μόνο λόγω της εμφανούς ακρότητας του περφόρμανς, που της ζητά να δώσει την ψυχή και όλο της το σώμα σε ερωτικές σκηνές, και σε κάποιες πολύ επιθετικές σκηνές. Αλλά κι επειδή αυτή η ωμότητα από τη μία πλευρά, είναι αναγκαίο να συνυπάρχει με ένα διακριτικό και υπόγειο παίξιμο που βρίσκεται, υπό μία έννοια, στον αέρα.
Η διαρκής σύγκρουση επιθυμίας και ελέγχου στη σχέση της με τον Χάρις Ντίκινσον, απαιτεί από την Κίντμαν να παίζει τις διακυμάνσεις ακόμα και όταν η Ρόμι δεν μπορεί ή δεν επιτρέπεται να εκφράσει το παραμικρό καθώς κινείται σε δημόσιους χώρους όπου η εικόνα της είναι μία και συγκεκριμένη και πολύ αυστηρή. Η Κίντμαν παίζει με τα επίπεδα, όπου η κινησεολογία και αύρα της σημαίνει άλλα πράγματα για τους παριστάμενους, άλλα για τον Ντίκινσον, άλλα για εμάς. Ξέρουμε διαρκώς πού βρίσκεται το μυαλό και η διάθεσή της.
Η Χαλίνα Ρέιν (του απολαυστικού slasher Bodies Bodies Bodies που είδαμε πέρυσι) στήνει προφανέστατα όλη την ταινία πάνω της, πάνω στο σώμα της, στο πρόσωπό της, στα μάτια της, στα χείλη της, αφήνοντας τα πάντα τριγύρω στιλιζαρισμένα σχεδόν σε σημείο ανωνυμίας. Όλη η ταινία είναι η Κίντμαν κι ο τρόπος που η ηρωίδα της εκπέμπει και λαμβάνει επιθυμία.
Κι αν και επιμέρους στιλιστικές και αφηγηματικές επιλογές δεν λειτουργούν απόλυτα, το Babygirl παραμένει ένα τρομερά δυνατό και αναπολογητικό φιλμ, που καταφέρνει να εξερευνήσει με άφοβο τρόπο την φαντασίωση, την επιθυμία και το σεξ (σε μια εποχή σχεδόν πλήρους εξαφάνισής του από τις μεγάλες παραγωγές), αποφεύγοντας τις κλισέ ή εύκολες λύσεις που το συγκεκριμένο είδος πολύ συχνά προσέφερε.»
Νικόλ Κίντμαν: «Αυτή τη στιγμή είμαστε όλοι λίγο νευρικοί»
GIORGIO ZUCCHIATTI / LA BIENNALE DI VENEZIA
«Αυτή τη στιγμή είμαστε όλοι λίγο νευρικοί – οπότε ελπίζω τα χέρια μου να μην τρέμουν – αλλά την ίδια στιγμή είμαι πραγματικά περήφανη να βρίσκομαι σε ένα φεστιβάλ σαν αυτό και να προχωρώ μπροστά με ταινίες που ακόμα γυρίζονται και ειδικά με γυναίκες σε ηγετικό ρόλο», είπε η Κίντμαν στους δημοσιογράφους τη μέρα της πρεμιέρας του Babygirl.
Παραδέχτηκε πως είναι ένας ρόλος που «με αφήνει εκτεθειμένη και ευαίσθητη και τρομαγμένη, και όλα αυτά τα πράγματα, όταν θα δοθεί στον κόσμο. Αλλά κάνοντάς το με αυτούς τους ανθρώπους εδώ, ήταν μια διαδικασία πολύ ευαίσθητη και οικεία και πολύ, πολύ βαθιά».
Ήταν όμως μια απελευθερωτική εμπειρία. Όπως μας είπε, «Προφανώς, ναι, μιλάει για το σεξ. Αλλά είναι και για την επιθυμία, για τις εσωτερικές σου σκέψεις, για τα μυστικά σου. Είναι για τον γάμο, για την αλήθεια, για την δύναμη, για την συναίνεση… Είναι η ιστορία μιας γυναίκας, και ελπίζω μια πολύ απελευθερωτική ιστορία. Την λέει μια γυναίκα, μέσα από το δικό της βλέμμα. Ήταν μοναδικό να μπορώ ξαφνικά να είμαστε στα χέρια μιας γυναίκας με αυτό το υλικό, ήταν μια εκ βαθέων εμπειρία το να μοιραστώ αυτά τα πράγματα, και πολύ απελευθερωτικό».
Τόνισε δε πως ένιωσε απόλυτη ασφάλεια στα χέρια της Χαλίνα Ρέιν επειδή δεν ένιωσε λεπτό πως θα την εκμεταλλευόταν. «Ένιωσα μέρος της διαδικασίας. Είναι μια ιστορία της οποίας ήθελα να είμαι κομμάτι, που ήθελα να πω, και κάθε κομμάτι μου ήταν αφοσιωμένο σε αυτό. Έχω δουλέψει με τόσους σκηνοθέτες, αλλά δεν έχω δουλέψει με γυναίκα πάνω σε αυτό το θέμα», δήλωσε.
«Όταν μιλάς με μια γυναίκα σκηνοθέτη και σου λέει “ΟΚ, ας δουλέψουμε μαζί πάνω σε αυτό τον οργασμό” – τότε, θα είμαι ειλικρινής, αλλά δε θα το πεις αυτό με έναν άντρα».
Η ίδια η Χαλίνα Ρέιν ανέφερε τον ολλανδό θρύλο του ερωτικού και πολιτικού σινεμά Πολ Βερχόφεν ως βασική της επιρροή. «Ο Πολ Βερχόφεν πάντα μου έλεγε πως θα μπορούσα να κάνω ταινία μόνο αν είχα κάποια συγκεκριμένη ερώτηση. Για αυτή την ιστορία αναρωτήθηκα: Είμαστε ζώα ή είμαστε πολιτισμένοι; Μπορούμε να συνυπάρξουμε με το ζώο μέσα μας; Μπορούμε να αγαπάμε το σύνολο του εαυτού μας, χωρίς ντροπή;»
Ο Βερχόφεν σίγουρα μεγαλούργησε σε αυτό το χώρο του ερωτικού θρίλερ όπου το Babygirl αναπνέει και κινείται, αλλά μέσα από τον χειρισμό της κεντρικής του ηρωίδας ανατρέπει αρκετές από τις συμβάσεις που έχουμε μάθει να περιμένουμε το είδος. «Με έχουν εμπνεύσει τρομερά όλα τα ερωτικά θρίλερ των ‘90s», ανέφερε η Ρέιν πρόσφατα στο Hollywood Reporter. «Βασικό Ένστικτο, Ολέθρια Σχέση, 9 ½ Εβδομάδες, Ανήθικη Πρόταση – όχι μόνο επειδή με διασκέδαζαν τότε, αλλά επίσης κι επειδή ένιωθα πως αυτές οι ταινίες με έβλεπαν, περιέργως, παρόλο που ήταν όλες γυρισμένες από άντρες και είχαν μια κάποιες φορές όχι τόσο φιλική οπτική προς τις γυναίκες».
«Οι γυναίκες δεν έχουμε λάβει πολύ χώρο να εξερευνήσουμε αυτές τις συμπεριφορές, όχι μόνο το πόσο δυνατές είμαστε, αλλά κι επίσης πόσο αδύναμες είμαστε κάποιες φορές», δήλωσε η σκηνοθέτης στο Λίντο. «Οι γονείς μου με μεγάλωσαν έτσι ώστε να μην πιστεύω στο καλό και στο κακό, νομίζω ότι όλοι είμαστε και τα δύο. Και πρέπει να συνεχίζουμε να φωτίζουμε αυτό το γεγονός, γιατί τη στιγμή που θα το καταπιέσουμε, τότε είναι που γίνεται επικίνδυνο. Γι’αυτό δεν θέλω οι χαρακτήρες μου να τιμωρηθούν. Θέλω απλά να είναι.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου