Αγρότης ανακάλυψε τυχαία ένα τεράστιο μωσαϊκό 1.700 ετών – Ήταν κρυμμένο για αιώνες μόλις 50 εκατοστά κάτω από το χώμα

Σε μια ανακάλυψη που θα μείνει στην ιστορία, αρχαιολόγοι έφεραν στο φως

ένα εξαιρετικά καλοδιατηρημένο ρωμαϊκό ψηφιδωτό δάπεδο στο περιβόλι ενός αγρότη στα ανατολικά της Τουρκίας, όχι μακριά από τα παλαιά σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με την Περσία.

Ο πρώτος που έκανε την ανακάλυψη, ήταν ο ίδιος αγρότης, ο οποίος εντόπισε ένα τμήμα του μωσαϊκού, καθώς φύτευε δέντρα. Με το που αποκάλυψε το εύρημά του στις αρχές, κινητοποιήθηκε η αρμόδια ομάδα ειδικών, για την ολοκλήρωση της ανασκαφής.

 

Οι σκηνές με τα ζώα

Το πλούσια διακοσμημένο δάπεδο, καταλαμβάνει 84 τετραγωνικά μέτρα και θεωρείται ότι είναι το μεγαλύτερο του είδους του που έχει βρεθεί ποτέ στην Τουρκία. Το εντυπωσιακό μωσαϊκό της Ρωμαϊκής εποχής, δεν έχει χρονολογηθεί ακόμη με ακρίβεια. Θεωρείται όμως ότι δημιουργήθηκε κάποια στιγμή κατά την ύστερη Ρωμαϊκή Εποχή, ενδεχομένως τον τρίτο ή τον τέταρτο αιώνα μ.Χ.

Η απεικόνιση του μωσαϊκού αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από σκηνές κυνηγιού (ζώων που ενεδρεύουν ή κυνηγούν άλλα ζώα). Ιδιαίτερα ξεχωριστή είναι μια εικόνα μια σπάνιας λεοπάρδαλης από την Ανατολία που απεικονίζεται να έχει αρπάξει μια στρουθοκάμηλο από τον λαιμό.

Άλλες σκηνές αναπαριστούν ένα λιοντάρι που κυνηγά ένα αγριοκάτσικο. Μια αρκούδα να κυνηγά ένα ελάφι, και κυνηγόσκυλα που κυνηγούν έναν αγριόχοιρο.

Απεικονίζονται επίσης, φασιανοί, πάπιες, χήνες με φόντο τριανταφυλλιές και ροδιές.

Το εντυπωσιακό μωσαϊκό, «είναι το πρώτο του είδους του που έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα εξ ολοκλήρου και με την απεικόνιση των ζώων, τα οποία ενδημούσαν όλα στην περιοχή».

Ο Emre Çayır, ο επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής, η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Αρχαιολογικό και Εθνογραφικό Μουσείο της Ελαζίγ, δήλωσε στην «Art Newspaper».

Ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό 1.700 ετών ανακαλύφθηκε στην Ανατολική Τουρκία τυχαία από έναν καλλιεργητή – Το θεόρατο μέγεθός του και οι μοναδικές σκηνές εντυπωσιάζουν τους αρχαιολόγους. Φωτογραφία: Archaeology and Ethnography Museum of Elazığ

«Μπορεί αλλού στην Τουρκία να υπάρχουν μεγαλύτερα μωσαϊκά, όμως αυτά απαρτίζονται από γεωμετρικά μοτίβα ή μυθολογικά θέματα».

Ο καλλιεργητής, Mehmet Emin Sualp, ζει στο χωριό Salkaya.

Το ψηφιδωτό ήταν κρυμμένο 50 εκατοστά κάτω από το χώμα

Τον Απρίλιο του 2023, ανακάλυψε τυχαία, για πρώτη φορά το μωσαϊκό, καθώς έσκαβε τρύπες και φυτέψει σπόρους κερασιάς. Κατά έναν τρόπο εντυπωσιακό, αν και το έργο τέχνης παρέμενε για πολλούς αιώνες στην αφάνεια, βρέθηκε μόλις 50 εκατοστά κάτω από το χώμα, κρυμμένο.

Μόλις πρόσφατα, επαγγελματίες αρχαιολόγοι, δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τις ενδελεχείς τους ανασκαφές σ’ αυτό το εξαιρετικά σπάνιο εύρημα. Θεωρείται ότι το δάπεδο βρισκόταν σε μια οικία, σ’ έναν αρχαίο οικισμό κοντά στο χωριό Salkaya, περίπου 500 χιλιόμετρα ανατολικά της Άγκυρας.

Ενώ σήμερα, το χωριό αυτό είναι μια ήσυχη περιοχή, στη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου, ο οικισμός έσφυζε από ζωή και ευημερούσε, καθώς ήταν κοντά στα σύνορα με την Περσία.

Μέχρι σήμερα, τίποτα δεν είχε έρθει στο φως που θα μπορούσε να αποκαλύψει οτιδήποτε σίγουρο σχετικά με την ταυτότητα του ιδιοκτήτη της οικίας όπου δημιουργήθηκε αυτό το εντυπωσιακό μωσαϊκό.

Ωστόσο, ο Emre Çayır είναι σχεδόν βέβαιος πως, επρόκειτο για κάποιον Ρωμαίο αξιωματούχο, ο οποίος απέκτησε το δάπεδο κατά παραγγελία, ως επίδειξη δύναμης και πλούτου.

Σύμφωνα με τον Çayır, στην απεικόνιση του μωσαϊκού, υπάρχει συμβολικό νόημα.

Το εντυπωσιακό μωσαϊκό είναι μοναδικό στο είδος του. Φωτογραφία: Hadrian/CC BY-SA 2.0

«Ένα μικρό θαύμα»

«Το λιοντάρι και η αρκούδα, συμβολίζουν την εξουσία στη ρωμαϊκή παράδοση, ενώ η απεικόνιση κυνηγετικών σκύλων, θυμίζει στους ανθρώπους πως αποτελούν κομμάτι της τροφικής αλυσίδας και δείχνουν πώς οι τεχνίτες, αξιοποιούσαν την μεταφορά για την μετάδοση των ιδεών τους».

Σαν από θαύμα, το εντυπωσιακό μωσαϊκό παρέμεινε προστατευμένο και διατηρημένο. Οι ανασκαφές στο σημείο και το περιβάλλον τους, δείχνουν ότι, μια ξύλινη οροφή είχε καταρρεύσει πάνω από το δάπεδο, κάποια στιγμή στο παρελθόν, προσφέροντάς του κάποια προστασία.

Εκτός από το δάπεδο, η ομάδα των ανασκαφών από το αρχαιολογικό και εθνογραφικό μουσείο της Έλαζιγ, έχει αποκαλύψει πολλές κατασκευές, ή εγκαταστάσεις, μεταξύ των οποίων ένα κανάλι άρδευσης, έναν δρόμο από βασάλτη,  και ενδεχομένως μια εγκατάσταση παραγωγής κρασιού.

Στο σημείο βρέθηκαν μερικά νομίσματα, τα οποία υποδηλώνουν πως, η έκταση μπορεί να είχε καταληφθεί κατά την ύστερη ρωμαϊκή εποχή και πιθανόν την πρώιμη  Βυζαντινή ή Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο.

Ανακαλύπτοντας και ανακαλώντας μια ξεχασμένη εποχή

Οι συντηρητές εργάζονται επιμελώς για την προστασία του μωσαϊκού, το οποίο έχει καλυφθεί για να προστατευθεί από τον καιρό. Δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί κάποια απόφαση σχετικά με τη διαχείριση του μωσαϊκού, το οποίο θα μπορούσε να μεταφερθεί σε κάποιο μουσείο, ή να παραμείνει ακριβώς στο σημείο που βρίσκεται και να χτιστεί γύρω του κάποια κατασκευή.

H απροσδόκητη ανακάλυψη είναι μια σημαντική αρχαιολογική εξέλιξη στην περιοχή, καθώς προσφέρει σπάνια στοιχεία στον τρόπο ζωής των εύπορων Ρωμαίων και στη ζωή και τον πολιτισμό, με τον οποίο εμπλούτισαν την Ανατολία.

Στους επόμενους μήνες, θα έρθουν στο φως περισσότερα τεχνουργήματα, τα οποία θα παρέχουν ακόμη περισσότερα στοιχεία σχετικά με την καθημερινή ζωή των ισχυρών κατά τη ρωμαϊκή εποχή.