Ανακαλύφθηκαν πατημασιές ανθρώπων από την Εποχή του Χαλκού – Έτρεχαν να γλιτώσουν από έκρηξη διάσημου ηφαιστείου

Μία εντυπωσιακή αρχαιολογική ανακάλυψη, που εκτείνεται από την

εποχή του χαλκού έως την ύστερη αρχαιότητα, ήρθε στο φως, κατά την διάρκεια εργασιών αναβάθμισης δικτύων και η σημασία της δεν είναι μόνον ιστορική ή πολιτιστική. Η συγκεκριμένη ανακάλυψη αποκαλύπτει τα συναισθήματα αγωνίας των ανθρώπων εκείνης της εποχής, απέναντι σε μια επικείμενη καταστροφή.

Κατά τη διάρκεια βελτιωτικών έργων στην Ιταλία σε αγωγό φυσικού αερίου (Diramazione Nocera-Cava dei Tirreni), στις κοινότητες Nocera Superiore, Nocera Inferiore, Roccapiemonte, και Castel San Giorgio, (οι οποίες ανήκουν στις επαρχίες Σαλέρνο και Καμπανία), ήρθε στο φως ένα εντυπωσιακό τμήμα της ιταλικής πολιτιστικής κληρονομίας, το οποίο εκτείνεται από την Εποχή του Χαλκού έως την Ύστερη Αρχαιότητα.

 Οι ανακαλύψεις, αποτέλεσμα ενδελεχούς μελέτης, η οποία διήρκεσε για πάνω από δύο χρόνια, οφείλονται στη συνεργασία της εταιρείας SoGEArch srls, της αρχαιολογικής υπηρεσίας του Σαλέρνο και του Αβελίνο και των εταιρειών  SNAM, Comis Srl, και της CEM Srl. Ανάμεσα στις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις, ξεχωρίζουν πατημασιές ανθρώπων και ζώων της Εποχής του Χαλκού, κοντά στον ποταμό Casarzano.

Οι πατημασιές των ανθρώπων που έτρεχαν να σωθούν από την έκρηξη του Βεζούβιου (Φωτογραφία: Soprintendenza Archeologia Belle Arti e Paesaggio di Salerno e Avellino).

Οι πατημασιές διατηρήθηκαν στα ηφαιστειογενή αποθέματα από τις εκρήξεις του Βεζούβιου και αφηγούνται τη δραματική προσπάθεια της απόδρασης των τρομοκρατημένων κατοίκων από την μανία του ηφαιστείου.

Ο Βεζούβιος έχει εκραγεί πολλές φορές. Η πιο διάσημη είναι η έκρηξη του 79 μ.Χ., η οποία ήταν μια από τις πιο θανατηφόρες. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ακόμη σημαντικά μεγαλύτερες εκρήξεις, ότι η έκρηξη του Αβελίνο γύρω στο 1800 π.Χ., η οποία καταπλάκωσε αρκετούς οικισμούς της Εποχής του Χαλκού.

Οι έρευνες, επιπλέον, αποκάλυψαν την ύπαρξη ενός αρχαίου οικισμού που χρονολογείται στην Εποχή του Χαλκού και την πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (1200/1150–900 π.Χ.), τον οποίον  χαρακτηρίζουν οικήματα σε σχήμα αψίδας.

Ανακαλύψεις της Ελληνιστικής Περιόδου

Από την Ελληνιστική Περίοδο (3^ος – 2^ος αιώνας π.Χ.), ανακαλύφθηκε ένα ιερό εκτός της πόλης, κοντά στη Nuceria Alfaterna, το οποίο βρισκόταν σε έναν δρόμο ευρείας κυκλοφορίας. Ανάμεσα στα ανακαλυφθέντα αντικείμενα ήταν και κεραμικά – μινιατούρες, τα οποία ενδεχομένως χρησιμοποιούνταν ως αναθηματικές προσφορές. Κατά τη Ρωμαϊκή Περίοδο, η περιοχή στέγασε δύο μνημειακά συμπλέγματα τα οποία ταυτοποιήθηκαν ως αγροτικές, πολυτελείς κατοικίες, προορισμένες για την αγροτική παραγωγή.

Η αναγνώριση σημαδιών από άροτρο σε διάφορα σημεία του χώρου, μαρτυρά έντονη αγροτική δραστηριότητα, η οποία αποτέλεσε τη βάση της τοπικής οικονομίας. Οι επαύλεις αυτές, εκτός από κέντρα παραγωγής, ήταν καθοριστικής σημασίας χώροι ενός διευρυμένου περιφερειακού εμπορικού δικτύου.

Μία αξιοσημείωτη πτυχή της μελέτης, είναι η αναδόμηση του οδικού δικτύου που συνέδεε τη Nuceria με την περιβάλλουσα περιοχή. Ταυτοποιήθηκαν πάνω από 40 δρόμοι, από απλά συμπιεσμένα τμήματα γης μέχρι, περίτεχνοι δρόμοι με διαγραμμίσεις για άμαξες.

Ταφικά ευρήματα που σηματοδοτούν το πέρασμα από την μία εποχή στην άλλη

H μετάβαση από τη Ρωμαϊκή Εποχή στην Ύστερη Αρχαιότητα αντικατοπτρίζεται σ’ ένα σύνολο τάφων στην περιοχή. Οι τάφοι αυτοί, ευθυγραμμισμένοι και καλυμμένοι με πλάκες από τόφφο, Ο τόφφος είναι πυροκλαστικό πέτρωμα που προέρχεται από υλικά που εκτινάσσονται από τα ηφαίστεια.  Οι πλάκες είναι διακοσμημένες με εγχάρακτες επιγραφές και περιείχαν αρχικά τα λείψανα παιδιών, συνοδευόμενα από απλά κτερίσματα.

Ένας από τους εντυπωσιακούς τάφους στο σημείο της ανακάλυψης (Φωτογραφία: Soprintendenza Archeologia Belle Arti e Paesaggio di Salerno e Avellino).

Επιπλέον, μία ρωμαϊκή αγροτική έπαυλη, επαναχρησιμοποιήθηκε πλέον ως κοιμητήριο, μαρτυρώντας την προσαρμογή των δομών για να εξυπηρετήσουν νέους σκοπούς. Μεταξύ των τύμβων, ξεχωρίζει μια σαρκοφάγος η οποία πιθανώς να ανήκε σε έναν άνθρωπο υψηλού κοινωνικού κύρους, με μια παρακείμενη υπόγεια δομή, ενδεχομένως ένα martyrium, ένας λατρευτικός χώρος, αφιερωμένος σε χριστιανούς μάρτυρες.

Στην Ύστερη Αρχαιότητα, η περιοχή κατοικήθηκε από κοινότητες που έχτισαν μεγάλες καλύβες που παρέπεμπαν σε προϊστορικές κατοικίες. Η επιστροφή στο αρχαϊκό μοντέλο στέγασης, ίσως επηρεασμένο από κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές, μαρτυρά την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα των κοινοτήτων αυτών στις ιστορικές αλλαγές.