Στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, οι ηφαιστειακές εκρήξεις
έχουν αφανίσει πολιτισμούς, επιφέροντας κλιματικές μεταβολές, καταστροφές καλλιεργειών και κοινωνικές αναταραχές.Ένα τέτοιο γεγονός, το 43 π.Χ. ήταν η έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Αλάσκα, η οποία προκάλεσε τεράστια απελευθέρωση θείου στην ατμόσφαιρα, βυθίζοντας την Μεσόγειο σε μια περίοδο αγροτικής καταστροφής και λιμού.
Πρόσφατα στοιχεία, υποδηλώνουν ότι, μια παρόμοια καταστροφική έκρηξη πραγματοποιήθηκε περί το 2.900 π.Χ., επηρεάζοντας βαθιά τις κοινότητες της Νεολιθικής εποχής στη Βόρεια Ευρώπη.
Ερευνητές του Ινστιτούτου Niels Bohr, του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, ανέλυσαν πυρήνες πάγου στη Γροιλανδία, προκειμένου να προσδιορίσουν το ηφαιστειακό φαινόμενο, το οποίο πιθανόν να προκάλεσε ατμοσφαιρική ομίχλη και παγκόσμια πτώση της θερμοκρασίας. Η ανακάλυψη ρίχνει νέο φως στα αρχαιολογικά ευρήματα στον χώρο του Vasagård, στο δανικό νησί Bornholm.
Η σημασία του Ήλιου στις κοινωνίες της Νεολιθικής Εποχής
Εκεί, ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες ηλιακοί λίθοι, χαραγμένοι σχιστόλιθοι διακοσμημένοι με ηλιακά μοτίβα, σε τελετουργικό αρχαιολογικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τον Ρουν Ίβερσεν, αρχαιολόγο από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, ο ήλιος ήταν καθοριστικής σημασίας στις αγροτικές κοινωνίες της Νεολιθικής Βόρειας Ευρώπης.
Οι πρώιμοι αυτοί γεωργοί, βασίζονταν στο φως του ήλιου για την ανάπτυξη των καλλιεργειών τους, ενώ η παρατεταμένη ηλιακή συσκότιση, ήταν τρομακτική.
Οι ηλιακές πέτρες, πιθανόν σύμβολα γονιμότητας και κοσμικής ισχύος, μοιάζει να ήταν θυσιαστικές προσφορές με σκοπό την αποκατάσταση της ισορροπίας στη διάρκεια των κλιματικών κρίσεων.
Στο Vasagård, οι πέτρες του Ήλιου βρέθηκαν σε τελετουργικές τάφους μαζί με ευρήματα τελετουργικών συμποσίων, μεταξύ των οποίων βρέθηκαν οστά ζώων, σπασμένα αγγεία από πηλό και εργαλεία από πυριτόλιθο.
Τα αναθήματα αυτά, τα οποία χρονολογούνται γύρω στο 2900 π.Χ., συμπίπτουν με την ηφαιστειακή έκρηξη που αναγνωρίστηκε στους πυρήνες των πάγων.
Μετά την τοποθέτησή τους, οι τάφοι σφραγίζονταν, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση ενός σημαντικού τελετουργικού γεγονότος.
Η Ύστερη Νεολιθική περίοδος, σηματοδοτήθηκε από ουσιαστικές πολιτιστικές και περιβαλλοντικές αλλαγές.
Μελέτες DNA σε ανθρώπινα λείψανα της περιόδου, μαρτυρούν εκτεταμένες εξάρσεις της πανούκλας, επιβαρύνοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής διαταραχής που προκάλεσε η ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Αλλαγή εποχής
Κατά την ταραγμένη αυτή περίοδο, ο μέχρι πρότινος, επικρατής πολιτισμός του Λάγυνου, άρχισε να υποχωρεί, δίνοντας τη θέση του σε νέες κοινωνικές και θρησκευτικές πρακτικές.
Αρχαιολογικά στοιχεία από το Vasagård, υποδηλώνουν ότι, η κοινότητα αναδόμησε τους ιερούς χώρους της μετά τις θυσίες.
Οι τελετουργικές τάφοι αντικαταστάθηκαν από σειρές με ξύλινους πασσάλους και κυκλικά σπίτια λατρείας.
Οι αρχιτεκτονικές αυτές αλλαγές, αντανακλούν την προσπάθεια της κοινότητας να προσαρμοστεί στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές αναταραχές που αντιμετώπιζε.
Ενώ μπορούν να σχηματιστούν παράλληλες με άλλες δομές προσανατολισμένες στον ήλιο, όπως το Στόουνχεντζ της Αγγλίας, τα ευρήματα στο Vasagård αναπαριστούν μια μοναδικά Σκανδιναβική ερμηνεία της λατρείας του ήλιου.
Οι πρακτικές αυτές, επιβίωσαν στη διάρκεια της Σκανδιναβικής Εποχής του Χαλκού, όπως μαρτυρούν τεχνουργήματα όπως το διάσημο άρμα του Ήλιου, υπογραμμίζοντας την μακροχρόνια σημασία του ήλιου στα τοπικά συστήματα πίστεων.
Οι επισκέπτες του εθνικού μουσείου της Κοπεγχάγης, από τις 28 Ιανουαρίου, θα μπορούν να δουν τέσσερις από τους λίθους ηλίου του Vasagård.
Τα τεχνουργήματα αυτά, ανήκουν στις αρχαιότερες γνωστές μορφές λατρείας του ήλιου στη νότια Σκανδιναβία, μία παράδοση που επρόκειτο να επανεμφανιστεί αργότερα, κατά τη διάρκεια μιας άλλης ηφαιστειακής κρίσης, το 536 μ.Χ. όταν σωροί χρυσού θυσιάζονταν για να κατευνάσουν τους θεούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου