Ανακαλύφθηκαν εντυπωσιακό μαυσωλείο και τάφος με την επιγραφή ενός αρχαίου μονομάχου – Τα εντυπωσιακά χρώματα στο εσωτερικό τους και το πηγάδι

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές σε αρχαία ρωμαϊκή αποικία έφεραν στο φως νέα και σημαντικά ευρήματα από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο τάφος με την επιγραφή του μονομάχου που βρήκαν οι αρχαιολόγοι δεν ήταν το μόνο εντυπωσιακό στοιχείο. Το εσωτερικό του τάφου με τις έγχρωμες επενδύσεις ήταν κάτι που δεν το είχαν δει άλλη φορά.

Υπό τον επιστημονικό συντονισμό της αρχαιολόγου Simona Formola, εξερευνήθηκε στη ρωμαϊκή αποικία Λίτερνο, στον σημερινό δήμο Τζουλιάνο, στην Καμπανία, μία εκτενής περιοχή άνω των 150 τ.μ., που μέχρι πρότινος, ήταν προστατευμένη με βάση υπουργικό διάταγμα. Έτσι βρέθηκαν ταφικές δομές αξιόλογου ιστορικού ενδιαφέροντος.

Γενική άποψη των τάφων, (Φωτογραφία: Soprintendenza Archeologia Belle Arti e Paesaggio per l’area metropolitana di Napoli)

Τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα

Μεταξύ των σημαντικότερων ανακαλύψεων, είναι δύο ταφικές περιφράξεις που περιέχουν μεγάλους τομείς από την αρχική τους επένδυση. Οι τοίχοι, αρχικά διακοσμημένοι σε λευκή απόχρωση και αργότερα, εμπλουτισμένοι με κόκκινες λεπτομέρειες, πλαισιώνουν έναν κεντρικό χώρο όπου, αναγνωρίστηκε ένα βαθύ πηγάδι, το οποίο ίσως να χρησιμοποιούταν για θρησκευτικές τελετές ή τελετουργικά που σχετίζονται με τις ταφικές πεποιθήσεις της κοινότητας.

Ένα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο στοιχείο αρχιτεκτονικής μέσα στις ανασκαφές, είναι ένα τετράπλευρο μαυσωλείο, χτισμένο με την τεχνική opus reticulatum, όπου χρησιμοποιούνται γκρι τμήματα τόφφου. Με μήκος τρία μέτρα ανά πλευρά, φέρουν γύψινες κόγχες στους εσωτερικούς τοίχους τους, σχεδιασμένες για τη φύλαξη των τεφροδοχείων, υποδηλώνοντας την παρατεταμένη χρήση της νεκρόπολης για πολλές γενιές.

Η ομάδα των αρχαιολόγων, έχει επίσης καταγράψει περίπου είκοσι ταφές, κατανεμημένες κατά μήκος των περιμετρικών τοίχων.  Οι τάφοι παραπέμπουν σε διάφορους τύπους που συναντιούνται στην αρχαία Ρώμη.

Είναι τάφοι του τύπου cappuccina – καλυμμένοι με πλακίδια στέγης σε διάταξη αετώματος, με εγχυτρισμό – όπου ο τάφος ήταν ένα  μεγάλο, κεραμικό αγγείο. Υπάρχουν ακόμα τάφοι σε σχήμα κιβωτίου με κατασκευές από τούβλα, όπου αναδεικνύεται η υψηλή δεξιοτεχνία των τεχνιτών της εποχής.

Τα υλικά στοιχεία που ανακαλύφθηκαν στο σημείο, επιτρέπουν τη χρονολόγηση που εκτείνεται από τα τέλη του πρώτου αιώνα π.Χ. έως την μέση αυτοκρατορική περίοδο, μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου αιώνα μ.Χ.

Η στρωματογραφία των δομών, μαζί με την ανακάλυψη των κτερισμάτων, μεταξύ των οποίων, νομίσματα, λυχνίες λαδιού και μικρά κεραμικά αγγεία, προσφέρουν γνώσεις για τις αλλαγές στα ταφικά έθιμα και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις εντός της ρωμαϊκής κοινότητας.

Η επιγραφή ενός αρχαίου μονομάχου

Μία από τις πιο αξιοσημείωτες ανακαλύψεις της αρχαιολογικής αυτής αποστολής, είναι μια μαρμάρινη, ταφική επιγραφή που κάνει αναφορά σε έναν μονομάχο.  Η επιγραφή, η οποία είναι εξαιρετικά καλά διατηρημένη, αποτελεί μοναδική απόδειξη της αντίληψης και της μνήμης των μαχητών αυτών στη Ρωμαϊκή κοινωνία.

Η παρουσία της επιγραφής στο Λίτερνο, υποδηλώνει πως η πόλη ήταν πατρίδα των μονομάχων οι οποίοι, αφού ολοκλήρωναν τη σταδιοδρομία τους στην αρένα, έβρισκαν εκεί την τελική τους ηρεμία.

Ένας από τους τάφους με έγχρωμα τοιχώματα (Φωτογραφία: Soprintendenza Archeologia Belle Arti e Paesaggio per l’area metropolitana di Napoli)

Τα ερωτήματα που ερευνούν οι αρχαιολόγοι

Ο γενικός επόπτης της αρχαιολογίας, Mariano Nuzzo, έχει τονίσει τη σημασία των ευρημάτων, επισημαίνοντας πως, το Τζουλιάνο, περνά από μια μοναδική περίοδο ανακαλύψεων, με πρώτη τον Τάφο του Κέρβερου και τώρα, με τη νεκρόπολη.

Η ποιότητα των κατασκευών και η εξαιρετική κατάσταση διατήρησης, εμπλουτίζουν την κατανόηση της ιστορίας της αποικίας του Λίτερνο και εμβαθύνουν την μελέτη του κοινωνικό – πολιτιστικού πλαισίου της εποχής.

Επίσης, η ανακάλυψη εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με την χωρική οργάνωση της ρωμαϊκής αποικίας, ειδικά όσον αφορά τη διάταξη της αρχαίας οδού Domitiana, του δρόμου που συνέδεε τη νότια Ιταλία με την Ρώμη, και στις παρυφές της οποίας στεγάζονταν νεκροπόλεις και άλλες ταφές.

Η μελέτη είναι αδιάλειπτη, ενώ καθώς οι ανασκαφές συνεχίζονται και τα ανακτηθέντα υλικά υπόκεινται σε λεπτομερή μελέτη, οι ειδικοί ευελπιστούν ότι η γνώση για το ιστορικά σημαντικό αυτό σημείο, θα εμπλουτιστεί σημαντικά.

Η Εποπτεία, επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην προστασία και τη διάδοση των πολιτιστικών αυτών θησαυρών, διασφαλίζοντας πως τα ανακαλυφθέντα ευρήματα, θα διαφυλαχθούν και θα γίνουν προσιτά τόσο για την επιστημονική κοινότητα, όσο και για το κοινό.