ΧΑΛΑΝΔΡΙ Γονείς διώχνουν τα παιδιά των Ρομά από τα σχολεία

«ΘΕ­ΛΩ ΝΑ ΠΑΩ ΚΑΙ Ε­ΓΩ ΣΧΟ­ΛΕΙΟ, ΑΛ­ΛΑ ΔΕΝ ΜΕ Ε­ΧΟΥΝ ΦΩ­ΝΑ­ΞΕΙ Α­ΚΟ­ΜΑ»

«Τι θα γί­νεις ό­ταν με­γα­λώ­σεις;», ρω­τού­σα έ­να έ­να τα παι­διά α­πό το τσούρ­μο που εί­χε μα­ζευ­τεί γύ­ρω α­πό τη φω­το­γρα­φι­κή μη­χα­νή του Βα­σί­λη Μα­θιου­δά­κη. «Δα­σκά­λα», μου α­πά­ντη­σε το έ­να, «διευ­θυ­ντής» το άλ­λο, «τε­χνι­κός η­λεκ­τρο­νι­κών υ­πο­λο­γι­στών» άλ­λο, «ζω­γρά­φος», «μα­μά», «τρα­γου­δί­στρια», «ο­δη­γός»...
Απα­ντή­σεις αυ­θόρ­μη­τες, με έ­ντο­νη παι­δι­κή α­θωό­τη­τα που διέ­κρι­να α­νά­με­σα στις στριγ­γλιές και τη βα­βού­ρα α­πό τον εν­θου­σια­σμό των παι­διών που θα βγουν φω­το­γρα­φία. «Από ποια ε­φη­με­ρί­δα εί­στε;», ρω­τού­σαν οι με­γα­λύ­τε­ροι. «Από την «Επο­χή«», α­πα­ντή­σα­με. «Τι CD δί­νε­τε;», μας ξα­να­ρώ­τη­σαν. «Δεν δί­νου­με», τους εί­πα­με, για να μας αιφ­νι­διά­σου­ν: «Εμείς θα πά­ρου­με την άλ­λη ε­φη­με­ρί­δα, που δί­νει τον Ντα­λά­ρα και θα έ­χει και φω­το­γρα­φίες μας». Η ζωή στον κα­ταυ­λι­σμό του Νο­μι­σμα­το­κο­πείου στο Χα­λάν­δρι κυ­λά­ει με άλ­λους ρυθ­μούς. Σπί­τια α­πό κό­ντρα πλα­κέ, με αυ­το­σχέ­διες αυ­λές και home cinema. Ένας κα­ταυ­λι­σμός που μυ­ρί­ζει κα­θα­ριό­τη­τα και α­νε­με­λιά. Τη μέ­ρα που πή­γα­με, οι γυ­ναί­κες ε­τοί­μα­ζαν σκα­ντζό­χοι­ρους για το γλέ­ντι το βρά­δυ. «Ο κα­λύ­τε­ρος με­ζές», μας εί­παν, και συ­νε­χί­σα­με την πε­ριή­γη­ση. Θέ­λα­με να γνω­ρί­σου­με ό­λα τα παι­διά, που εί­δα­με να γυρ­νά­νε με εν­θου­σια­σμό α­πό το σχο­λείο βα­στώ­ντας τις πο­λύ­χρω­μες τσά­ντες τους.

Πριν έ­να χρό­νο ξε­κί­νη­σε στο 4ο δη­μο­τι­κό σχο­λείο Χα­λαν­δρίου η υ­λο­ποίη­ση του προ­γράμ­μα­τος «Εκπαί­δευ­ση των παι­διών Ρο­μά», έ­να πρό­γραμ­μα που υ­λο­ποιεί­ται α­πό το Κέ­ντρο Δια­πο­λι­τι­σμι­κής Αγω­γής (ΚΕ­ΔΑ) του ΕΚ­ΠΑ με συγ­χρη­μα­το­δό­τη­ση της ΕΕ και του ελ­λη­νι­κού δη­μο­σίου, που στό­χο έ­χει την αρ­μο­νι­κή έ­ντα­ξη των μα­θη­τών με ρό­μι­κη κα­τα­γω­γή στο εκ­παι­δευ­τι­κό σύ­στη­μα, την ε­ξά­λει­ψη του σχο­λι­κού και κοι­νω­νι­κού α­πο­κλει­σμού τους και την ε­νί­σχυ­ση της πρό­σβα­σης των παι­διών στο σχο­λείο.

Κά­νουν θαύ­μα­τα

Το πρό­γραμ­μα αυ­τό ε­φαρ­μό­ζε­ται και στο Χα­λάν­δρι α­πό το 2010, στον κα­ταυ­λι­σμό Ρο­μά στο Νο­μι­σμα­το­κο­πείο. Πέ­ρυ­σι, 31 παι­διά Ρο­μά πή­γαν στο 4ο δη­μο­τι­κό σχο­λείο, α­πό τα ο­ποία τα 26 ο­λο­κλή­ρω­σαν τη χρο­νιά και με τα τε­στ α­ξιο­λό­γη­σης ε­ντάχ­θη­καν φέ­τος στα σχο­λι­κά τμή­μα­τα.

«Εί­ναι με­γά­λη ε­πι­τυ­χία του προ­γράμ­μα­τος ό­τι η πλειο­ψη­φία των παι­διών ο­λο­κλή­ρω­σε την πε­ρυ­σι­νή χρο­νιά», μας λέει ο διευ­θυ­ντής του σχο­λείου Γιάν­νης Μπέ­λε­σης. «Τα παι­διά πέ­ρυ­σι δεν ή­ξε­ραν ού­τε το άλ­φα και φέ­τος ε­ντάχ­θη­καν στην πρώ­τη, τη δευ­τέ­ρα και την τρί­τη δη­μο­τι­κού. Ένα κο­ρί­τσι μά­λι­στα ε­ντάχ­θη­κε στην τε­τάρ­τη». «Τα παι­διά δεν εί­χαν ε­πα­φή με το γρα­πτό λό­γο και σή­με­ρα κά­νουν θαύ­μα­τα», μας λέει η δα­σκά­λα τους, Άννα Αυ­γε­ρο­πού­λου. «Άρχι­σαν να ε­ντάσ­σουν το σχο­λείο στην κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά τους και αυ­τό έ­γι­νε με πο­λύ κό­πο και προ­σπά­θεια», προ­σθέ­τει.

Ύστε­ρα α­πό την ε­πι­τυ­χη­μέ­νη πε­ρυ­σι­νή χρο­νιά, το πρό­γραμ­μα θα συ­νε­χι­στεί και φέ­τος. Αυ­τή τη φο­ρά σε δι­πλα­νά σχο­λεία, στο 7ο και το 10ο. Η ε­πι­λο­γή, η δεύ­τε­ρη φουρ­νιά παι­διών να πά­ει σε άλ­λο σχο­λείο, δεν εί­ναι τυ­χαία. Γί­νε­ται προ­κει­μέ­νου να α­πο­φευχ­θεί η γκε­το­ποίη­ση ε­νός σχο­λείου και για να μη χα­θεί ο κυ­ριό­τε­ρος στό­χος του προ­γράμ­μα­τος, που εί­ναι η πα­ρέμ­βα­ση για έ­ντα­ξη και εν­σω­μά­τω­ση στη σχο­λι­κή κοι­νό­τη­τα.

«Θέ­λω να πάω και ε­γώ σχο­λείο, ό­πως τα ξα­δέρ­φια μου, αλ­λά δεν με έ­χουν φω­νά­ξει α­κό­μα», μου εί­πε η 9χρο­νη Γιώ­τα. Και εί­ναι α­λή­θεια. Το πρό­γραμ­μα έ­πρε­πε ή­δη να έ­χει ξε­κι­νή­σει α­πό την προ­η­γού­με­νη Τρί­τη και δεν έ­χει προσ­διο­ρι­στεί α­κό­μα αν θα ξε­κι­νή­σει την ε­πό­με­νη βδο­μά­δα ή τη με­θε­πό­με­νη. Ο λό­γος εί­ναι οι έ­ντο­νες α­ντι­δρά­σεις των Συλ­λό­γων Γο­νέων, οι ο­ποίοι κα­τα­ψή­φι­σαν -πα­ρά τον νό­μο- την έ­ντα­ξη των παι­διών Ρο­μά στα σχο­λεία (234 κα­τά, 4 υ­πέ­ρ, 1 λευ­κό). «Το ε­ρώ­τη­μα εί­χε κα­θο­δη­γού­με­νη α­πά­ντη­ση», μας λέει η ει­δι­κή παι­δα­γω­γός του 7ου σχο­λείου Αγγε­λι­κή Γιαν­νε­το­πού­λου «Οι 234 γο­νείς δεν εί­ναι ρα­τσι­στές. Εί­ναι γο­νείς που έ­χουν χά­σει την ε­μπι­στο­σύ­νη τους». Προ­σπα­θή­σα­με να μι­λή­σου­με με τους διευ­θυ­ντές των σχο­λείων για να μά­θου­με για­τί δεν έ­χουν γί­νει οι εγ­γρα­φές των παι­διών και ε­κεί­νοι μας πα­ρέ­πεμ­ψαν στους Συλ­λό­γους Γο­νέων και Κη­δε­μό­νων. Οι πρό­ε­δροι των συλ­λό­γων μάς πα­ρέ­πεμ­ψαν σε δελ­τίο Τύ­που που έ­δω­σαν στη δη­μο­σιό­τη­τα και αρ­νή­θη­καν να μας μι­λή­σουν.

Γο­νείς ρα­τσι­στές;

Στο δελ­τίο Τύ­που, λοι­πόν, α­να­φέ­ρε­ται ό­τι την Τε­τάρ­τη 24 Οκτω­βρίου οι γο­νείς κλή­θη­καν να ψη­φί­σουν με έ­να «ναι» ή έ­να «ό­χι» στο ε­ρώ­τη­μα: «Συμ­φω­νεί­τε με την πρό­θε­ση του υ­πουρ­γείου Παι­δείας να δη­μιουρ­γή­σει τά­ξη παι­διών Ρο­μά στα σχο­λεία μας χω­ρίς να ι­σχύουν οι προϋπο­θέ­σεις εγ­γρα­φής που ι­σχύουν για ό­λα τα υ­πό­λοι­πα παι­διά [εμ­βό­λια, δη­μο­το­λό­γιο, μό­νι­μη κα­τοι­κία, προ­η­γού­με­νη φοί­τη­ση σε τά­ξεις προ­σχο­λι­κής α­γω­γής ή προ­σαρ­μο­γής κ.λπ.];». Το ε­ρώ­τη­μα, λοι­πόν, εί­χε προ­δια­γε­γραμ­μέ­νη α­πά­ντη­ση. Ποιος γο­νιός θα συμ­φω­νού­σε σε δύο μέ­τρα και δύο σταθ­μά;

Η λο­γι­κή της α­πό­φα­σης εί­ναι α­ντι­φα­τι­κή: «Θα φοι­τή­σουν παι­διά χω­ρίς να έ­χουν εμ­βο­λια­σθεί ε­γκαί­ρως και κα­ταλ­λή­λως, τα ο­ποία δεν τη­ρούν κα­νέ­να στοι­χειώ­δη κα­νό­να προ­σω­πι­κής υ­γιει­νής με ά­με­σο κίν­δυ­νο με­τά­δο­σης βα­ρύ­τα­των α­σθε­νειών στους ή­δη μα­θη­τές», α­να­φέ­ρε­ται στο δελ­τίο Τύ­που. Πώς, ό­μως, εκ­φρά­ζε­ται τό­ση βε­βαιό­τη­τα ό­τι τα παι­διά εί­ναι φο­ρείς με­τά­δο­σης μο­λυ­σμα­τι­κών α­σθε­νειώ­ν; Ει­δι­κά ό­ταν ό­λα τα παι­διά έ­χουν εμ­βο­λια­στεί, μέ­σω του προ­γράμ­μα­τος, στο Αγία Όλγα, ε­νώ έ­χουν ε­ξε­τα­στεί στον κα­ταυ­λι­σμό α­πό υ­γειο­νο­μι­κή ε­πι­τρο­πή;

«Θα φοι­τή­σουν παι­διά α­πό 6 έως και 11 ε­τών με ε­ντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κή κουλ­τού­ρα, νοο­τρο­πία και έκ­φρα­ση α­πό τους ή­δη φοι­τού­ντες μα­θη­τές, σε ό­λα τα θέ­μα­τα και ι­δίως, βίαιης συ­μπε­ρι­φο­ράς, σε­ξουα­λι­κής δια­παι­δα­γώ­γη­σης ε­λευ­θε­ριό­τη­τας α­πό πο­λύ μι­κρή η­λι­κία, πα­ρα­βα­τι­κής δρά­σης, ό­πως έ­χει α­πο­δεί­ξει η ε­μπει­ρία α­πό ό­μοιες πρω­το­βου­λίες του υ­πουρ­γείου Παι­δείας σε γει­το­νι­κά μας σχο­λεία». Ωστό­σο, στο 4ο δεν έ­χει κα­τα­γρα­φεί κα­νέ­να α­κραίο πε­ρι­στα­τι­κό βίας, ό­πως μας ε­πι­βε­βαίω­σε ο διευ­θυ­ντής του σχο­λείου.

Και κα­τα­λή­γει η α­να­κοί­νω­ση: «Οι γο­νείς των δύο συλ­λό­γων γο­νέων δεν ε­να­ντιώ­νο­νται στη φοί­τη­ση των παι­διών Ρο­μά στα σχο­λεία μας προ­κα­λώ­ντας δή­θεν στέ­ρη­ση της γνώ­σης σε αυ­τά, α­ντι­θέ­τως εν­δια­φε­ρό­μα­στε για την πραγ­μα­τι­κή και ου­σια­στι­κή μόρ­φω­σή τους σύμ­φω­να με την θέ­λη­ση και την κουλ­τού­ρα των οι­κο­γε­νειών τους… Ενα­ντιω­νό­μα­στε α­πο­κλει­στι­κά και μό­νο στη­ν προ­σπά­θεια του υ­πουρ­γείου να δεί­ξει ευ­ρω­παϊκό προ­φίλ μέ­σω του προ­γράμ­μα­τος του Ε­ΣΠΑ χω­ρίς κα­μία προ­ε­τοι­μα­σία ή πρό­λη­ψη».

Κα­τό­πιν της α­πό­φα­σης αυ­τής έ­χουν πραγ­μα­το­ποιη­θεί συ­να­ντή­σεις των διευ­θυ­ντών του σχο­λείου με το υ­πουρ­γείο Παι­δείας, κα­θώς και των γο­νέων με τους Ρο­μά και τους συ­ντο­νι­στές του προ­γράμ­μα­τος. «Εί­μαι 52 χρο­νών με 5 παι­διά και 15 εγ­γό­νια. Μέ­νω στο Χα­λάν­δρι α­πό το 1971. Πρώ­τη φο­ρά ά­κου­σα τό­σο κα­κά πράγ­μα­τα για τα τσιγ­γα­νά­κια», μας λέει ο Στέ­λιος Κα­λα­μιώ­της, πρό­ε­δρος του πο­λι­τι­στι­κού συλ­λό­γου «Ελπί­δα» των Ρο­μά. «Ακού­στη­κε ό­τι τα τσιγ­γα­νά­κια θα βιά­σουν τα παι­δά­κια. Αυ­τά δεν εί­ναι σω­στά πράγ­μα­τα να α­κού­γο­νται σε έ­να δη­μο­κρα­τι­κό χώ­ρο, ό­πως το Χα­λάν­δρι. Εμείς εί­μα­στε α­γράμ­μα­τοι, αλ­λά ό­λοι προ­σπα­θού­με να στη­ρί­ξου­με τα παι­διά μας, να τα στέλ­νου­με σχο­λείο και να τα βά­ζου­με να δια­βά­ζουν».

«Δεν υ­πήρ­ξε ε­ξαρ­χής σω­στή ε­νη­μέ­ρω­ση των γο­νιών και σε αυ­τό ευ­θύ­νε­ται και η δη­μο­τι­κή αρ­χή», το­νί­ζει ο δη­μο­τι­κός σύμ­βου­λος α­πό την πα­ρά­τα­ξη Αντί­στα­ση με τους πο­λί­τες του Χα­λαν­δρίου, Σί­μος Ρού­σος. «Ο δή­μαρ­χος κα­τήγ­γει­λε στο δη­μο­τι­κό συμ­βού­λιο τον διευ­θυ­ντή του 4ου σχο­λείου ε­πει­δή με την ε­πι­στο­λή του συ­νέ­βα­λε ση­μα­ντι­κά στην α­να­βο­λή του γκρε­μί­σμα­τος του κα­ταυ­λι­σμού.

Στό­χος το «φι­λέ­το»

Η πε­ριο­χή που βρί­σκε­ται ο κα­ταυ­λι­σμός εί­ναι φι­λέ­το. Τώ­ρα βρέ­θη­καν και ι­διο­κτή­τες των οι­κο­πέ­δων, οι ο­ποίοι διεκ­δι­κούν το χώ­ρο. Οι Ρο­μά δεν δια­φω­νούν στη με­τε­γκα­τά­στα­ση, αρ­κεί να πλη­ρού­νται οι προϋπο­θέ­σεις. Και ο δή­μος έ­χει εισ­πρά­ξει έ­να με­γά­λο χρη­μα­τι­κό πο­σό για να ορ­γα­νώ­σει τη με­τε­γκα­τά­στα­ση, η ο­ποία πο­τέ δεν έ­γι­νε».

Ρω­τώ­ντας την α­ντι­δή­μαρ­χο παι­δείας Αφρο­δί­τη Χατ­ζη­γεωρ­γίου, για τη φοί­τη­ση των παι­διών των Ρο­μά, ε­κεί­νη μας α­πά­ντη­σε: «Η πρό­σβα­ση στην εκ­παί­δευ­ση εί­ναι δι­καίω­μα ό­λων των παι­διών ό­χι κά­ποιων παι­διών και ο δή­μος δεν θα μπο­ρού­σε να εί­ναι αρ­νη­τι­κός στην πρό­σβα­ση των παι­διών των Ρο­μά στα σχο­λεία. Εί­μα­στε υ­πέρ του προ­γράμ­μα­τος και το κα­λο­καί­ρι το στη­ρί­ξα­με, ό­ταν μας ζη­τή­θη­κε να πα­ρα­χω­ρή­σου­με χώ­ρο για να γί­νουν συ­να­ντή­σεις ε­νη­μέ­ρω­σης. Ωστό­σο, εί­ναι εύ­λο­γη η α­γω­νία των γο­νιών».

Βρι­σκό­μα­στε ή­δη στα μέ­σα του Νοέμ­βρη και η σχο­λι­κή χρο­νιά δεν έ­χει ξε­κι­νή­σει για αυ­τά τα 12 παι­διά. Ταυ­τό­χρο­να, ο δή­μος προ­σπα­θεί να πα­τή­σει σε δύο βάρ­κες, οι διευ­θυ­ντές των σχο­λείων κα­θυ­στε­ρούν τις εγ­γρα­φές με διά­φο­ρα προ­σχή­μα­τα, οι γο­νείς δεί­χνουν να εί­ναι α­νέν­δο­τοι. Όμως, το πρό­γραμ­μα θα συ­νε­χι­στεί ό­χι μό­νο για­τί πρέ­πει, αλ­λά για­τί δεν πρό­κει­ται για ε­θε­λο­ντι­κό πρό­γραμ­μα αλ­λά για πρό­γραμ­μα του υ­πουρ­γείου Παι­δείας, με συ­γκε­κρι­μέ­νους στό­χους και χρο­νο­διά­γραμ­μα. Δεν εί­ναι, λοι­πόν, στο χέ­ρι ό­σων α­ντι­δρούν να μην ε­φαρ­μο­στεί. Τι, ό­μως, εί­ναι κα­λύ­τε­ρο; Να πη­γαί­νουν τα παι­διά σε έ­να σχο­λείο που θα τους υ­πο­δέ­χε­ται εχ­θρι­κά ή σε έ­να σχο­λείο που θα μπο­ρεί να τα α­γκα­λιά­σει, ώ­στε να τα εν­θαρ­ρύ­νει να μην ε­γκα­τα­λεί­ψου­ν; Και για να γί­νει το δεύ­τε­ρο εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη η ε­νη­μέ­ρω­ση των γο­νιών και η ε­ξά­λει­ψη των προ­κα­τα­λή­ψεων. Άλλω­στε, μην ξε­χνά­με ό­τι η μά­χη που δί­νουν οι υ­πεύ­θυ­νοι του προ­γράμ­μα­τος γί­νε­ται σε δύο μέ­τω­πα. Από τη μια οι α­νή­συ­χοι γο­νείς ελ­λη­νό­που­λων και α­πό την άλ­λη οι Ρο­μά γο­νείς που πρέ­πει να α­πορ­ρί­ψουν το στε­ρεό­τυ­πο ό­τι τα παι­διά δεν χρειά­ζε­ται να πά­νε σχο­λείο.

Ιωάν­να Δρό­σου