Η Αμφιλοχία

Λένε ότι σε έναν προορισμό το μισό είναι το περιβάλλον και το άλλο μισό οι άνθρωποι. Στην Αμφιλοχία ο συνδυασμός των δυο είναι  ο καλύτερος δυνατός.

Μέχρι το 1907 η Αμφιλοχία ήταν γνωστή σαν «Καρβασαράς», από το Τουρκικό «Καραβάν - Σεράι» που σημαίνει σταθμός καραβανιών. Όταν έφτασα, το μαλακό φως του ήλιου έλουζε τον κόλπο του Αμβρακικού, η Αμφιλοχία ρέμβαζε τον πελαγίσιο αέρα, ενώ τα στενά σοκάκια, οι πλατείες και το λιμάνι της πόλης, προορισμοί εκ των ουκ άνευ με περίμεναν.

Για να επιτείνω την εμπειρία άρχισα αντίστροφα την περιπλάνηση: από το αρχαίο παρελθόν και τα  μνημειώδους αρχιτεκτονικής σωζόμενα τείχη της αρχαίας ακρόπολης της Λιμναίας, σε απόσταση μόλις 2 χλμ. από το κέντρο. Η  πρώτη αναφορά, περί το 429 π.Χ, είναι από τον Θουκυδίδη. Η ακρόπολη που επικοινωνούσε άμεσα με τη θάλασσα μέσω μίας υπόγειας διόδου πλάτους 2μ., ύψους 1,5μ. και μήκους 800μ. περίπου, καταστράφηκε μερικώς τον Απρίλη του 1944 κατά την διάρκεια βομβαρδισμού, ωστόσο στοιχεία της συνάντησα ακόμη και σήμερα στο κέντρο της πόλης. Επόμενη στάση το Αμφιλοχικό Άργος που ήταν η πρωτεύουσα του αρχαίου κράτους της Αμφιλοχίας και βρισκόταν πάνω από το Ν.Α. τμήμα του μυχού του Αμβρακικού κόλπου, όπου μαζί με τις Όπλες-κοντά στην Μπούκα- τις Κρήνες , πόλη της αρχαίας Αμφιλοχίας με σωζόμενα ερείπια τειχών αλλά και της έτερης αρχαίας πόλης της Μπελιχρηνιάσσα διαπιστώνω ότι μπορεί η περιοχή να στέκει στο διάβα των αιώνων, όμως  η αρχαιολογική σκαπάνη δεν την έχει ανακαλύψει ακόμα. Προσκυνώ στη πιο απτή θρησκευτική και ιστορική μνήμη: την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου  που χτίστηκε το 1868, με το επιβλητικό τέμπλο και την εκπληκτική  αγιογράφηση. Μπροστά μου, η εικόνα «ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ», μνημείο αριστοτεχνίας, που αποτελεί το μοναδικό ολοκληρωμένο έργο του μεγάλου Κερκυραίου αγιογράφου Χαρ. Παχή.

Χάνομαι στην αμφιθεατρικά χτισμένη πόλη, στον κεντρικό δρόμο και στα γραφικά στενά... Εδώ όλα «συνωμοτούν» για να διαδραματιστεί ένα μοναδικό οδοιπορικό: η ιστορία, η παράδοση, η φύση, οι ρούγες, οι πλατείες... Βάζει το χέρι του και ο καλός καιρός... ο ευεργετικός μαΐστρος που απαλύνει τον καύσωνα. 

Τα σοκάκια μοσχοβολούν από τις μυρωδιές, οι ντόπιοι πηγαινοέρχονται, οι πόρτες των σπιτιών είναι ανοιχτές και η καθημερινή ζωή  ξετυλίγεται στην κοινή θέα, ενώ συνεχώς από τα παράθυρα «δραπετεύουν» συζητήσεις, μουσική, μυρωδιές φαγητού, κάποτε και η... φωνή του «Μπάρμπα Γιώργου», κλασσική φιγούρα του μπερντέ, που στη συνείδηση και φαντασία του λαού η «καταγωγή» του είναι από την Αμφιλοχία.
Η διαδρομή είναι καλά κρυμμένη μέσα από τα γραφικά στενά, αλλά η πρόκληση πλανάται στην ατμόσφαιρα... Στα πέτρινα αρχοντικά της οδού Χαβίνη που φιγουράρουν αυτάρεσκα, στα παράθυρα, στις περίτεχνες πόρτες, στις λουλουδιασμένες αυλές, στα μπαλκόνια στις προσόψεις των κτιρίων, όπου αποτυπώνεται η ροή του χρόνου και η ψυχή του τόπου. Τα περισσότερα σπίτια διώροφα, ανάμεσά τους και κάποια προεπαναστατικά, ενώ υπάρχουν και αρχοντικά που κρατούν ζηλότυπα κρυμμένους θησαυρούς στο εσωτερικό τους... καθώς και νεόκτιστες πολυκατοικίες!
Σε κάθε σημείο και μια αποκάλυψη, ένας ολόκληρος όμορφος κόσμος που ζωντανεύει: γραφικά καφενεία, δίπλα - δίπλα με σύγχρονα café, ουζερί και εστιατόρια με γευστικά αγνούς πειρασμούς και  συνταγές που μόνο εδώ στην μπορεί κάποιος να δοκιμάσει. Πραγματικά, είναι κάποια πράγματα που οφείλεις να δοκιμάσεις αλλά και να τα ζήσεις στην Αμφιλοχία, ειδάλλως είναι σαν να μην ήρθες ποτέ. Τι κι αν πέρασες πηγαίνοντας στα Γιάννενα ή την Κέρκυρα.

Πρέπει να δοκιμάσεις μια «πολυποίκιλη» νοστιμιά από  ψάρια όπως η γλώσσα, η κουτσομούρα, οι μπαλάδες, τα καλαμάρια και οι σουπιές, καθώς επίσης και από οστρακοειδή (μύδια και «πίνες») και την μοναδική για την γεύση της γαρίδα του Αμβρακικού, την «γάμπαρα».

Ή να πιάσεις κουβέντα με τους ντόπιους. Ανοιχτόκαρδοι και εκφραστικοί δεν τσιγκουνεύονται σε λόγια, συναίσθημα και... παρατσούκλια. Και κανείς τους δεν βιάζεται. Μόλις ανακάλυψες το αμφιλοχιώτικο ξώχαρο ταμπεραμέντο των ανθρώπων της με το ιδιαίτερο χιούμορ! Κάθισα στην παραλία για μια... γάμπαρες, ούζο, ζεστό ψωμί και την φημισμένη κεφαλογραβιέρα. Δεν ταιριάζει στην αυθόρμητη Αμφιλοχία η τυπικότητα, εδώ η γλύκα του να απολαμβάνεις, έχει σαφείς επιδράσεις και ποικίλες εφαρμογές σε κάθε εκδήλωση της ζωής.
Να απολαύσεις δροσερές βουτιές στα γαλαζοπράσινα νερά, δεξιά και αριστερά της πόλης και να χαλαρώσεις κάτω από τις σκιές των πυκνόφυλλων ευκαλύπτων.
Αν είσαι από τους ρομαντικούς και αναζητάς την γοητεία άλλων εποχών, ζήσε την Βαρκαρόλα, στα τέλη Ιουλίου. Σε παλαιότερους χρόνους οι κανταδόροι της περιοχής «περιδιάβαιναν» με μια βάρκα την παραλία και τραγουδούσαν γεμάτοι ερωτική περιπάθεια «σκοπούς» που θα προσέλκυαν στην αγκαλιά τους το αντικείμενο της λατρείας τους. «Στις μέρες μας» η απόληξη του Ιουλίου αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για να πλημμυρίσουν ξανά τα γαλήνια νερά του Αμβρακικού από τους μεθυσμένους ήχους κανταδόρικων στίχων και πειραγμάτων. 

Μουσικοί, τραγουδιστές, απλοί πολίτες πάνω σε μια σχεδία που «σέρνουν» βάρκες, διασχίζουν την παραλία  ερμηνεύοντας, την ώρα που νυχτώνει, 

τραγούδια μιας περασμένης αλλά ωραίας εποχής.

Αν σταθείς τυχερός θα δεις, μόνο το καλοκαίρι, το σπάνιο φαινόμενο του φωσφόρου, τότε που η θάλασσα παίρνει ένα χρώμα φαιοπράσινο πλημμυρίζοντας τα βράδια της πόλης με ακτιδωτές λάμψεις όταν κάποιος κυματισμός ή κάποιο τυχαίο βοτσαλάκι ταράξει το νήνεμο πλάτωμα του νερού. Πολλοί θα σου πουν ότι υπάρχει η επιστημονική εξήγηση του φαινομένου καθώς θεωρείται ότι οφείλεται στην υπερσυγκέντρωση ζωοπλαγκτόν. Ωστόσο η μαγεία του παραμένει και εσύ πάλι, χαρούμενος οδοιπόρος θα συνεχίσεις τη βόλτα στην ρομαντική περαντζάδα της παραλίας, γνωρίζοντας πως ένας μακρινός -επί του κεντρικού δρόμου κινούμενος- περαστικός, είναι αδύνατον να διαισθανθεί τι κρύβεται στην πόλη τούτη.