Αρωματικοί Κολιοί στο Φούρνο

Όπως ξέρουμε «Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο» η εποχή του είναι ο Αύγουστος. Αλλά επειδή η Ελλάδα μας είναι πλούσια από ήλιο ακόμη και τον Νοέμβρη μας χαρίζουν την νοστιμιά τους. Είναι ιδιαίτερα λιπαρό ψάρι. Τα λιπαρά ψάρια θεωρούνται καλύτερη τροφή και αυτό γιατί τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που περιέχουν τα ψάρια είναι πολύ ωφέλιμα.

Τα μακράς αλύσου και πολυακόρεστα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που περιέχονται μέσα στα ψάρια, έχουν τις ακόλουθες, ευεργετικές για την υγεία, δράσεις: Μειώνουν τον κίνδυνο δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας και απόφραξης στο στεφανιαίο αγγειακό σύστημα της καρδίας. Με τον τρόπο αυτό και χάρις σε αντιπηκτικές ιδιότητες που έχουν, απομακρύνουν τον κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου. Μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακές αρρυθμίες. Μειώνουν τον κίνδυνο απόφραξης των εγκεφαλικών αιμοφόρων αγγείων που είναι η αιτία των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτου και ένα από τους κυριότερους λόγους μόνιμης σοβαρής αναπηρίας. Απομακρύνουν τον κίνδυνο εκφυλισμού των πνευματικών ικανοτήτων, γεροντικής άνοιας και της ασθένειας Αλτσχάϊμερ σε ηλικιωμένους. Εκείνο το οποίο είναι αξιοσημείωτο, είναι ότι ακόμη και μικρές ποσότητες ψαριού, έχουν προστατευτική δράση τουλάχιστον όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου για αποφρακτικά εγκεφαλικά επεισόδια.

Είναι ψάρια πελαγίσια, κυνηγούν κοπαδιαστά μικρόψαρα καθώς και τα κοπάδια της σαρδέλας που είναι η καλύτερή τους τροφή. Είναι άφθονοι στην Ανατολική Μεσόγειο. Το καλοκαίρι και το Φθινόπωρο είναι αυγωμένοι και ολόπαχοι, τους λένε τότε και λιπαρίτες, τους παστώνουνε, οι άπαχοι ανοιξιάτικοι ξεραίνονται όπως και τα σκουμπριά, είναι οι γνωστοί τσίροι. Ο κολιός ανοιγμένος στα δύο, αλατισμένος και μερικώς αποξηραμένος στον ήλιο, είναι γνωστός ως λιόκαυτο ή γούνα. Γίνεται πολύ ωραίο φαγητό ψητός, διότι στραγγίζει το λίπος του.

Το ψάρι πρέπει να μαγειρεύεται κυρίως ψητό στον φούρνο και όχι στο τηγάνι, καθώς έτσι προστίθενται πολλές θερμίδες και αυξάνεται η περιεκτικότητά του σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Να μην ψήνονται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες για να μη χάνουν τη θρεπτική τους αξία, αλλά ούτε και σε πολύ χαμηλές, προκειμένου να σκοτώνονται όλοι οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που πιθανότατα αυτά περιέχουν. Η ποιότητα των μαγειρεμένων ψαριών εξαρτάται από το είδος τους και τον χρόνο μαγειρέματός τους. Η καλύτερη θερμοκρασία μαγειρέματος είναι 180 – 200°C.

Είναι Κυριακάτικο ή γιορτινό πιάτο γιατί είναι δυσκολοχώνευτο και ανήκει στο 10%, όπως όλα τα πολύπλοκα και μαγειρεμένα στον φούρνο φαγητά. Αρα εδώ το ΜΕΤΡΟΝ είναι επιβεβλημένο.



Αρωματικοί Κολιοί Φούρνου

Υλικά
4 κολιοί μεριδιάρικοι (περίπου 300 γρ. ο ένας) ή 8 μικρότεροι, καθαρισμένοι
σκελίδες σκόρδου, κομμένες σε φετάκια κι ολόκληρες
Φρέσκα αρωματικά: θυμάρι, ρίγανη, δεντρολίβανο, μαϊντανό
Μπαχάρια: σπόρους από κάρδαμο, κόλιανδρο και μάραθο
4 μεγάλα ξερά κρεμμύδια, κομμένα σε ροδέλες
4-5 πολύχρωμες πιπεριές κομμένες σε μπαστουνάκια
2-3 κολοκυθάκια κομμένα σε μπαστουνάκια
4-5 πατάτες κομμένες σαν για το τηγάνι
2-3 ντομάτες καλογινωμένες, μόνο την σάρκα τους
1 κουταλιά μουστάρδα σε σκόνη διαλυμένη σε χυμό λεμονιού και λίγο ελαιόλαδο
Ελαιόλαδο

Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C – 200°C. Αλείφουμε εσωτερικά και εξωτερικά τα ψάρια με το μείγμα της μουστάρδας, πασπαλίζουμε με τα αρωματικά και βάζουμε στην κοιλιά κάθε ψαριού από λίγα φυλλαράκια και 2 – 3 φετάκια σκόρδου. Τα αφήνουμε στην άκρη. Στρώνουμε στο ταψί όλα τα λαχανικά με τις πατάτες στον πάτο, προσθέτουμε τα μπαχάρια, σκόρδο, λίγο ελαιόλαδο και τα ανακατεύουμε να πάει παντού, τα στρώνουμε επιμελώς, ρίχνουμε λίγο νερό (με προσοχή να μην τα σκεπάσει) και τα βάζουμε στον καυτό φούρνο μέχρι να πάρουν μια βράση και να μαλακώσουν, περίπου 10 λεπτά. Βγάζουμε το ταψί από τον φούρνο και στρώνουμε από επάνω τα ψάρια, ρίχνουμε την σάρκα ντομάτας και ψήνουμε για περίπου 10 λεπτά ή μέχρι να γίνουν τα ψάρια. Τα λαχανικά να μείνουν τραγανά, παίζουν το ρόλο του υποστρώματος, να ακουμπήσουν τα ψάρια, να νοστιμίσουν, οπότε βγάζουμε τα ψάρια και τα ροδίζουμε κάτω από καυτό γκριλ.

Προσοσχή: Ο χρόνος είναι σχετικός με την κουζίνα σας, αυτό που έχει σημασία είναι να μην τα βάλετε όλα μαζί γιατί οι πατάτες θέλουν ένα 20λεπτο ενώ τα ψάρια μονάχα 10 περίπου λεπτά, γιατί αν μείνουν παραπάνω στεγνώνουν και γίνονται άνοστα. Προσοχή στο νερό, γιατί βγάζει και η ντομάτα νερό, μην σας βγει ζουμερό, αλλά ακόμη κι έτσι να γίνει, ας είναι καλά το … Ζωντανό Ψωμί.

Όπως είδατε δεν χρησιμοποίησα αλάτι γιατί δεν το χρησιμοποιώ. Προτιμώ αρωματικά και μπαχαρικά.

Επίσης ελάχιστο ελαιόλαδο στο ψήσιμο, γιατί βάζω στο πιάτο μου φρέσκο, ωμό αγουρέλαιο (που το λατρεύω) κι επιπλέον έχουν τα ψάρια το δικό τους έλαιο.

Με τον ίδιο τρόπο γίνονται όλα τα μικρά ψάρια, σκουμπρί, γαύρος, σαρδέλες, κουτσομούρες τσιπουρίτσες, μπακαλιαράκια κλπ

Επίσης και τα μεγάλα ψάρια, λιθρίνι, ροφός, τόνος, μπακαλιάρος κλπ, στον φούρνο γίνονται με αυτόν τον τρόπο, αλλά προσοχή στους χρόνους.

Μου αρέσει να χρησιμοποιώ διάφορα λαχανικά εποχής, μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελών, παντζάρι με τα φύλλα του, (σκεπάζω όμως το ταψί με αλουμινόχαρτο μην ξεραθούν) ακόμη και σταμναγκάθι και πικροράδικα με μπόλικα φρέσκα κρεμμύδια χρησιμοποιώ. Όχι φυσικά όλα μαζί αλλά 2-3 επιλογές ανάλογα με τα ψάρια που έχω και τα κέφια μου.

Καλή σας Απόλαυση

@Aliki Alisa / edwhellas.gr 2008

πηγή