Μεσαιωνολόγιο: «Ευφάνταστα... Βασανιστήρια» (1)

Γράφει η Άννα Αχιολά
info@medievalfestival.gr

ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ …
Κατά τον Μεσαίωνα εφαρμόστηκαν πολλές και διάφορες μέθοδοι βασανισμού, συχνά με κατάληξη το θάνατο, που αποσκοπούσαν στην τιμωρία, είτε για κάποιο υποτιθέμενο έγκλημα (πχ φόνος, κλοπή, προδοσία κλπ) ή έστω και παράπτωμα (πχ μοιχεία, μαγεία, φλυαρία κ.α.), είτε ακόμα για την απόσπαση ομολογίας ή άλλης πληροφορίας.

Σε μια εποχή που το κύριο μέλημα ήταν οι ολοένα και πιο φρικιαστικές συσκευές βασανισμού, οι διαβολικές μέθοδοι και οι σατανικές μηχανές, φιλοτέχνησαν μια πλούσια σε βαρβαρότητα συλλογή που παραμένει εν πολλοίς ανεξάντλητη.

Πολλές από αυτές τις φρικιαστικές μηχανές ήταν κοινές για κάποιους λαούς, ενώ άλλες πάλι χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο από συγκεκριμένες κοινωνίες, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του τόπου (πχ αν υπήρχε κοντά νερό, όπως θάλασσα, λίμνη ή ποταμός, αν ήταν εύκολο να μαζέψουν ξύλα κλπ) αλλά και την τοπική κουλτούρα.

Ενδεικτικά, οι παρακάτω μέθοδοι βασανισμού αποτελούν ορόσημο μιας διεστραμμένης έννοιας δημιουργικότητας που κυριάρχησε στα μεσαιωνικά χρόνια και δεν είναι σίγουρα για τον λιπόψυχο. Κάποιες μάλιστα από αυτές συνεχίστηκαν, με μεγαλύτερη μάλιστα ένταση, και κατά την Αναγέννηση αλλά και μέχρι τα μέσα τουλάχιστον του … «πιο πολιτισμένου» 19ου αιώνα…



ΜΕΡΟΣ Α’

Το Βασανιστήριο του Πριονιού
Απλή στη σύλληψη, η μέθοδος περιλάμβανε το ανάποδο κρέμασμα του θύματος, κι αυτό για να τρέχει το αίμα στο κεφάλι του κρατώντας το έτσι διαρκώς σε εγρήγορση, καθώς μια λιποθυμία θα χαλούσε όλο το αρρωστημένο κέφι. Ο δήμιος πριόνιζε τις σάρκες του δράστη μέχρι να τον κόψει στα δύο, αν και συνήθως σταματούσε στην κοιλιά, ώστε να παραταθεί το μαρτύριο, αν εν τω μεταξύ δεν είχε ήδη πεθάνει ...

Η Καρέκλα του Βασανισμού
Επίσης γνωστή ως Καρέκλα του Ιούδα, η φρικιαστική συσκευή έγινε σταθερά στα μπουντρούμια του Μεσαίωνα και παρέμεινε μάλιστα σε λειτουργία στην Ευρώπη μέχρι και τον 19ο αιώνα … για τέτοια επιτυχία μιλάμε. Η καρέκλα της φρίκης ήταν διακοσμημένη με 500-1.000 καρφιά και διέθετε λουριά ώστε να καθηλώνεται το θύμα.


Σιδερένια συνήθως, διέθετε ακόμα και χώρο για να θερμαίνεται, προσθέτοντας το κατιτίς παραπάνω στον πόνο του άτυχου που κάθιζαν βίαια πάνω. Η θέα της και μόνο αλλά και η διαβόητη φήμη της έκανε τους ανθρώπους να ομολογούν χωρίς πίεση, καθώς έπειθε και τον πλέον κακόπιστο για τον πόνο που μπορούσε να ενσταλάξει…

Ο Σφιγκτήρας Αντιχείρων
Ένα από τα πλέον ύπουλα εργαλεία βασανισμού του Μεσαίωνα, αφού το θύμα δεν πέθαινε από την εφαρμογή του, υπέφερε απλώς από αβάσταχτους πόνους.

Τρεις μεταλλικές μπάρες ασφάλιζαν τους αντίχειρες του θύματος, με το μεταλλικό έλασμα να συνθλίβει τα δάχτυλα ανεπανόρθωτα (κάποιες φορές χρησιμοποιούνταν και στα μεγάλα δάχτυλα των ποδιών, ενώ άλλα διέθεταν και μεταλλικές, αιχμηρές απολήξεις στον μηχανισμό τους, για ακόμα μεγαλύτερο πόνο).

Ο Σφιγκτήρας Αντιχείρων αποτελούσε μάλιστα «ανθρωπιστική» εξέλιξη σε σχέση με την παλιότερη συσκευή που έλιωνε και τα δέκα δάχτυλα του θύματος.

Οι πρώτες αναφορές για τη χρήση του κάνουν λόγο για τον ρωσικό στρατό, ως τρόπο τιμωρίας της απείθειας των στρατιωτών, και είναι από τις πρώτες μεθόδους φρίκης που χρησιμοποιήθηκαν στον ιστορικό Μεσαίωνα.

Η Σκάφη
Μια από τις πλέον περίφημες και διαδεδομένες συσκευές βασανισμού του Μεσαίωνα κυριάρχησε στην Ευρώπη για αιώνες, καθώς η πολυχρηστικότητά της είναι εμφανής. Έβγαινε σε πολλά μοντέλα, αν και η βασική ιδέα παρέμενε αναλλοίωτη: το θύμα δενόταν σε μια επιφάνεια και με τη βοήθεια ενός μηχανισμού, συνήθως μιας τροχαλίας, τα σχοινιά σφίγγονταν και τραβούσαν το σώμα του θύματος μέχρι να εξαρθρωθούν τα μέλη του.


Αν μάλιστα η ποινή ήταν βαρύτερη, το βασανιστήριο συνεχιζόταν μέχρι τα άκρα να διαχωριστούν εντελώς από το σώμα, ενώ τίποτα δεν απέκλειε την ταυτόχρονη χρήση και άλλων μεθόδων βασανισμού. Η συχνότερη ήταν το άναμμα φωτιάς κάτω από τη σκάφη, αν και όλα τα φορητά μέσα βασανισμού μπορούσαν να παίξουν τον ρόλο τους.

Η ισπανική Ιερά Εξέταση, πέρα από τις δικές της μεθόδους, χρησιμοποιούσε τη σκάφη συχνότατα, καθώς στα χρόνια της η σκάφη θεωρούνταν μια από τις πιο επώδυνες μηχανές…

Το Αχλάδι της Οδύνης … για γυναίκες
Η συσκευή αυτή ομοίαζε με αχλάδι, με το σώμα του να αποτελείται από 4 μεταλλικά φύλλα. Εισχωρούσε στο αιδοίο, τον πρωκτό ή το στόμα της γυναίκας, ανάλογα με το αδίκημα που είχε διαπράξει: στο στόμα για τις αιρετικές, στις άλλες κοιλότητες για τις ομοφυλόφιλες, τις μοιχαλίδες ή απλώς τις μάγισσες.

Όταν το αχλάδι εισχωρούσε αρκετά, τα μεταλλικά του φύλλα άνοιγαν προκαλώντας εκτεταμένη εσωτερική ζημιά. Η συσκευή σπάνια αποδεικνυόταν θανατηφόρα, ενώ επίσης σπανίως χρησιμοποιούνταν μόνη της: ακολουθούσαν μια σειρά από εξίσου φρικιαστικά βασανιστήρια ειδικά σχεδιασμένα για γυναίκες...

Το Αχλάδι της Οδύνης

To βασανιστήριο του πριονιού 

Σκάφη βασανισμού

Καρέκλα του Ιούδα