 | |
Το 1924, ο Βρετανός εξερευνητής Frederick Mitchell-Hedges ηγήθηκε μιας εξερεύνησης στο Lubaantun, μια αρχαία πόλη των Μάγια βαθιά μέσα στη ζούγκλα Γιουκατάν στο σημερινό Μπελίζ. Εκεί, μέσα σε μια πυραμίδα των Μάγια, η υιοθετημένη κόρη του, Ανν, βρήκε ένα από τα πιο μυστηριώδη αντικείμενα της αρχαιολογίας: ένα κρυστάλλινο κρανίο φτιαγμένο από ένα και μόνο κομμάτι διαυγούς χαλαζία.
Από την ανακάλυψη του κρανίου Mitchell-Hedges, όπως αποκαλείται, έχει αναπτυχθεί μια ιστορία προέλευσης υπερφυσικών δυνάμεων και θρυλικών πολιτισμών. Μπορεί όμως να εμπιστευτεί κανείς αυτούς τους θρύλους;
Ένα μυθικό παρελθόν
Ο Frederick Mitchell-Hedges - πηγή
Το κρανίο Mitchell-Hedges είναι ένα από τα μερικά κρυστάλλινα κρανία σε κανονικό μέγεθος, που βρίσκονται είτε σε ιδιωτική, είτε σε δημόσια συλλογή. Τα κρανία ποικίλουν σε μέγεθος και είναι είτε από καθαρό, θολό, είτε από χρωματιστό χαλαζία. Όμως, κανένα από τα κρυστάλλινα κρανία δεν έχει τραβήξει τόσο πολύ τη λαϊκή φαντασία όσο το κρανίο Mitchell-Hedges.
Ο Frederick Mitchell-Hedges, ο οποίος ήταν γνωστό ότι διάνθιζε τις περιπέτειές του, έγραψε για το κρανίο στα απομνημονεύματά του το 1954 "Danger My Ally" (Ο Κίνδυνος είναι Σύμμαχός μου) και ισχυρίστηκε ότι ήταν ένα κειμήλιο των Μάγια. Το ονόμασε το "κρανίο της μοίρας", δήλωσε ότι "πολλοί άνθρωποι που το έχουν κοροϊδέψει έχουν πεθάνει, άλλοι έχουν πληγεί και έχουν αρρωστήσει σοβαρά", ενώ πρόσθεσε αινιγματικά ότι "το πώς βρέθηκε στην κατοχή μου, έχω λόγο να μην το αποκαλύψω".
Μετά το θάνατό του, η κόρη του Ανν πέρασε δεκαετίες διαδίδοντας τον μύθο του κρανίου παγκοσμίως, σε διεθνείς περιοδείες και μέσω εμφανίσεων σε τηλεοπτικές εκπομπές. Μάλιστα, κάποτε ανέφερε ότι οι Μάγια της είχαν πει ότι το κρανίο χρησιμοποιούνταν για "κατά βούληση θάνατο".
Τότε εμφανίστηκαν και άλλα τέτοια κρανία από ιδιωτικές συλλογές με εξωτικά ονόματα όπως Sha Na Ra και Amar, το "θιβετιανό" κρυστάλλινο κρανίο. Ένα άλλο αποκαλείται απλά "Max, το κρυστάλλινο κρανίο".
Τα κρανία έγιναν μέρος μιας μεγαλύτερης προφητείας των ιθαγενών της Αμερικής, που έλεγε ότι όταν τελικά επανασυνδεθούν 13 από αυτά, τα κρανία θα διαδώσουν καθολικές γνώσεις και κρίσιμα μυστικά για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Αλλά μόνο όταν η ανθρωπότητα θα είναι έτοιμη.
Το κρανίο του Μουσείου της Αποβάθρας Μπρανλ - πηγή
Η παρουσία παρόμοιων κρανίων στις συλλογές του Μουσείου της Αποβάθρας Μπρανλί (Musee du Quai Branly) στο Παρίσι και στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο φαινόταν να νομιμοποιεί αυτές τις φανταστικές ιστορίες. Ωστόσο, ενώ ανθρωπολόγοι και επιστήμονες και από τα δύο μουσεία απέρριψαν την πιθανότητα να προέρχονται τα κρανία από την Ατλαντίδα ή το διάστημα, πολλοί ήταν περίεργοι για την πραγματική προέλευση και τον σκοπό αυτών των εξωτικών και μακάβριων αντικειμένων.
Η προέλευση των κρανίων
Ο Eugène Boban - πηγή
Και τα δύο μουσεία είχαν εκθέσει τα κρανία τους ως Μεσοαμερικανικά έργα των Αζτέκων για πάνω από 100 χρόνια, αν και η αυθεντικότητά τους αμφισβητήθηκε πολύ πριν από τον 20ό αιώνα ακόμη. Παρ' όλα αυτά, το 1992, ένα τέτοιο κρανίο δόθηκε ανώνυμα στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, ώστε να αποκαλυφθεί το μυστήριο της προέλευσής τους.
Τα μόνα αποδεικτικά στοιχεία που το συνόδευαν ήταν ένα ανυπόγραφο σημείωμα που ανέφερε, "Αυτό το κρανίο των Αζτέκων... αγοράστηκε το 1960 στο Μεξικό...". Με το Μεξικό ως το μοναδικό στοιχείο, η έρευνα για το κρανίο έπεσε στην Jane McLaren Walsh, ειδήμονα στη μεξικανική αρχαιολογία στο Σμιθσόνιαν. Με λίγες πληροφορίες για να συνεχιστεί, η Walsh συνέκρινε τα κρανία από άλλα μουσεία, διερεύνησε αρχεία μουσείων και χρησιμοποίησε την επιστημονική έρευνα για να βρει απαντήσεις. Τελικά η αναζήτησή της θα οδηγούσε στο κρανίο Mitchell-Hedges.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που παρατήρησε η Walsh ήταν οι στιλιστικές διαφορές μεταξύ των κρανίων και εκείνων που απεικονίζονται στη μεσοαμερικανική τέχνη. Τα κρανία ήταν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην προ-κολομβιανή εικονογραφία, αλλά τα μεσοαμερικανικά κρανία ήταν σχεδόν πάντα σκαλισμένα από βασάλτη και είχαν σκαλιστεί χονδρικά. Επιπλέον, ο χαλαζίας σπάνια χρησιμοποιήθηκε σε προ-Κολομβιανά αντικείμενα και δεν βρέθηκαν κρυστάλλινα κρανία σε καμία τεκμηριωμένη αρχαιολογική ανασκαφή.
Με το σχεδιασμό των κρανίων να παραμένει ένα αίνιγμα, η Walsh έστρεψε την προσοχή της στο τεκμηριωμένο αρχείο ιδιοκτησίας του κρανίου. Εντόπισε τόσο το βρετανικό όσο και το γαλλικό κρανίο σε έναν ερασιτέχνη αρχαιολόγο του 19ου αιώνα και αντιπρόσωπο των γαλλικών αρχαιοτήτων, τον Eugene Boban. Ο Boban, ο οποίος ειδικευόταν σε αντικείμενα των Αζτέκων, ταξίδευε συχνά στο Μεξικό για να αγοράσει αρχαιότητες, να τις πάρει στο Παρίσι και να τις πουλήσει στο κατάστημά του.
Ο Boban ήταν γνωστός ότι πουλούσε απομιμήσεις, αλλά κανένα από τα μουσεία είχε αγοράσει τα κρανία απευθείας από αυτόν. Αρχικά, ο Boban είχε πουλήσει το κρανίο στον εξερευνητή Alphonse Pinart, ο οποίος φαίνεται ότι έδωσε το κρανίο σε άλλο μουσείο το 1878, όταν η Διεθνής Έκθεση του Παρισιού (Exposition Universelle) επεσήμανε ότι "η αυθεντικότητα του κρανίου φαίνεται αμφίβολη".
20 χρόνια αργότερα, το 1898, το Βρετανικό Μουσείο αγόρασε το κρανίο του από την Tiffany and Co. Το κοσμηματοπωλείο είχε αγοράσει το κρανίο κατευθείαν από τον Boban, κάποια στιγμή αφού εκείνος έφυγε από το Μεξικό για τη Νέα Υόρκη. Ο Boban έφυγε βιαστικά από το Μεξικό όταν προσπάθησε να πουλήσει το ίδιο κρανίο στο Εθνικό Μουσείο του Μεξικό με τον ψευδή ισχυρισμό ότι ήταν τεχνούργημα των Αζτέκων που ανακαλύφθηκε σε ένα μεξικάνικο αρχαιολογικό μέρος.
Έχουν δύναμη τα κρανία;
Ο Frederick Mitchell-Hedges - πηγή
Με την αμφισβήτηση της προ-κολομβιανής καταγωγής του κρανίου, η Walsh στράφηκε στην επιστήμη για να προσδιορίσει πότε και πού δημιουργήθηκαν. Στο πλαίσιο ενός προγράμματος συνεργασίας που δημιουργήθηκε το 1996 μεταξύ του Σμιθσόνιαν και του Βρετανικού Μουσείου, η Walsh έλαβε βοήθεια από την Margaret Sax, μια επιστήμονα συντήρησης του Βρετανικού Μουσείου.
Οι μελέτες επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στα κρανία των μουσείων. Η ραδιοχρονολόγηση άνθρακα-14, μια από τις πιο συνηθισμένες δοκιμές που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της ηλικίας ενός αντικειμένου, αποκλείστηκε επειδή δεν μπορεί να χρονολογήσει τον χαλαζία. Αντ' αυτού, χρησιμοποιήθηκαν άλλες μορφές ανάλυσης για τον προσδιορισμό της βιογραφίας των κρανίων του Βρετανικού Μουσείου και του Ινστιτούτου.
Με τη χρήση φωτός και ηλεκτρονικού μικροσκοπίου σάρωσης (scanning electron microscopy, SEM), οι Walsh και Sax συνέκριναν τις επιφάνειες των κρανίων με την επιφάνεια ενός γνήσιου μεσοαμερικανικού κρυστάλλινου κυπέλλου, ένα από τα ελάχιστα προκολομβιανά κρυστάλλινα αντικείμενα.
Τα ακανόνιστα σημάδια χαρακτικής στο κύπελλο ήταν από εργαλεία χειρός, αλλά δεν ήταν συμβατά με τα σημάδια στα κρανία. Αυτά τα σημάδια χαρακτικής έδειξαν ότι τα κρανία κατασκευάστηκαν με άλλον εξοπλισμό, όπως ο περιστροφικός τροχός, ο οποίος ήταν διαθέσιμος στην περιοχή μόνο μετά την ισπανική κατάκτηση και την ακόλουθη πτώση των ιθαγενών λαών του Μεξικού.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιήθηκε η φασματοσκοπία Ράμαν (spectroscopy Raman) -μια είναι ειδική φασματοσκοπική τεχνική που εφαρμόζεται για την έρευνα και μελέτη στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν τη δομή των μορίων, των ιόντων, καθώς και των κρυστάλλων, η οποία στηρίζεται στο αποκαλούμενο οπτικό φαινόμενο Ράμαν, που οφείλεται στον Ινδό φυσικό Ράμαν ο οποίος και το ανακάλυψε το 1928- για τον προσδιορισμό της προέλευσης του κρυστάλλου. Τα κρύσταλλα έχουν συγκεκριμένες προσμίξεις από το πού προέρχονται. Οι προσμίξεις στο κρανίο του Βρετανικού Μουσείου αποκάλυψαν ότι ο χαλαζίας προέρχονταν από την Βραζιλία ή τη Μαδαγασκάρη, και όχι από το Μεξικό.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Μαδαγασκάρη και η Βραζιλία εξήγαγαν πετρώδεις κρυστάλλους στη Γαλλία, την ίδια εποχή που ο Boban πουλούσε αρχαιότητες και απομιμήσεις. Αργότερα, μια ανεξάρτητη εξέταση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι και ο κρύσταλλος που χρησιμοποιήθηκε για το κρανίο του Παρισιού προέρχεται από την Βραζιλία ή τη Μαδαγασκάρη.
Ωστόσο, το κρανίο του Σμιθσόνιαν έδωσε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Χρησιμοποιώντας κρυσταλλογραφία με ακτίνες Χ (X-Ray Diffraction Analysis), η Sax ανακάλυψε μικρά σωματίδια καρβιδίου του πυριτίου (SiC), μια λασπώδη ουσία που χρησιμοποιείται για την επικάλυψη ενός περιστροφικού τροχού για να δώσει λείο φινίρισμα σε ένα αντικείμενο. Όμως, αυτή η ουσία άρχισε να χρησιμοποιείται στη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, καθιστώντας έτσι την κατασκευή του κρανίου του Ινστιτούτου πολύ πιο πρόσφατη.
Τα αποτελέσματα απέδειξαν περίτρανα ότι και τα τρία κρανία ήταν σύγχρονα και δεν ήταν των Μάγια ή των Αζτέκων, πόσο μάλλον δε, από την Ατλαντίδα. Πλέον, απέμενε μόνο ένα κρανίο, το κρανίο Mitchell-Hedges.
Το κρανίο Mitchell-Hedges στην τελική ανάλυση
Ο Frederick Mitchell-Hedges και η Ann - πηγή
Στην έρευνά της, η Walsh βρήκε αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι το κρανίο Mitchell-Hedges ήταν εξίσου σύνηθες όπως και τα άλλα. Σε ένα άρθρο στην έκδοση του Ιουλίου του 1936 του βρετανικού περιοδικού Man, μια φωτογραφία έδειχνε το συγκεκριμένο κρανίο, αν και αναφερόταν ως κρανίο Burney.
Φαίνεται ότι το 1936, εννέα με δώδεκα χρόνια αφότου η οικογένεια Mitchell-Hedges ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε το κρανίο, ανήκε σε έναν έμπορο τέχνης του Λονδίνου, τον Sydney Burney. Περαιτέρω έρευνα έδειξε ότι ο Burney πούλησε το κρανίο του στον Frederick Mitchell-Hedges σε μια δημοπρασία στο Sotheby's. Χωρίς καμία καταγραφή του κρανίου πριν από το 1934, φαίνεται ότι η υποτιθέμενη ανακάλυψη στο Lubaantun ήταν μια απάτη.
Τον Απρίλιο του 2008, ένα χρόνο αφότου πέθανε η Ανν -στην ηλικία των 100 ετών-, οι ίδιες επιστημονικές εξετάσεις επιβεβαίωσαν ότι το κρανίο Mitchell-Hedges ήταν επίσης σύγχρονο. Η Walsh πρόσθεσε ότι το πιο διάσημο κρυστάλλινο κρανίο έχει σχεδόν ίδιες διαστάσεις με το κρανίο του Βρετανικού Μουσείου και στην πραγματικότητα μπορεί να είναι αντίγραφο του κρανίου του Βρετανικού Μουσείου.
Την ίδια χρονιά, βγήκε η ταινία "Ο Ιντιάνα Τζόουνς και το βασίλειο του κρυστάλλινου κρανίου", όπου ο διάσημος κινηματογραφικός αρχαιολόγος ψάχνει ένα αρχαίο τεχνούργημα στο Περού. Η ταινία πυροδότησε περισσότερο το ενδιαφέρον για τους μύθους των κρυστάλλινων κρανίων.
Ωστόσο, ακόμα και σήμερα, πολλοί είναι αυτοί που δέχονται την αρχαία προέλευση των κρανίων. Σύμφωνα με βιβλία που γράφτηκαν από εναλλακτικούς θεωρητικούς, το κρανίο Sha Na Ra και το κρανίο Max ελέγχθηκαν ομοίως στο Βρετανικό Μουσείο. Αυτοί οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι η Walsh κλήθηκε να αναφέρει τα αποτελέσματα των επιστημονικών εξετάσεων για τα Sha Na Ra και Max και απάντησε "ουδέν σχόλιο".
από: ati
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου