Το Ψέμα των Φαρμάκων

«Ο κύριος λόγος που παίρνουμε τόσα πολλά φάρμακα είναι ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν πωλούν φάρμακα, πουλάνε ψέματα σχετικά με τα φάρμακα.
Αυτό είναι που κάνει τα φάρμακα τόσο διαφορετικά από οτιδήποτε άλλο στη ζωή. Σχεδόν όλα όσα ξέρουμε για τα φάρμακα είναι ό,τι έχουν επιλέξει να μας πουν οι εταιρείες και οι γιατροί μας, ο λόγος που οι ασθενείς εμπιστεύονται το φάρμακό τους είναι γιατί προεκτείνουν την εμπιστοσύνη που έχουν στους γιατρούς τους στα φάρμακα που τους συνταγογραφούν.

Οι ασθενείς δεν συνειδητοποιούν ότι, αν και οι γιατροί τους μπορεί να γνωρίζουν πολλά για τις ασθένειες και την ανθρώπινη φυσιολογία και ψυχολογία, ξέρουν πολύ, πολύ λίγα για τα φάρμακα τα οποία δεν έχουν παρασκευάσει προσεκτικά και έχουν μεταμφιεσθεί από την φαρμακευτική βιομηχανία. Αν δεν πιστεύετε ότι το σύστημα είναι εκτός ελέγχου, παρακαλώ στείλτε μου email και εξηγήστε μου γιατί τα φάρμακα είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου. Αν μια τέτοια εξαιρετικά θανατηφόρα επιδημία είχε προκληθεί από ένα νέο βακτήριο ή ιό, ή ακόμα και ένα εκατοστό από αυτό, θα είχαμε κάνει ό,τι μπορούσαμε για να τα θέσουμε υπό έλεγχο.»

@Peter C. Gøtzsche, MD είναι ένας Δανός ιατρικός ερευνητής και ο διευθύνων του Σκανδιναβικού Cochrane Center στο Rigshospitalet στην Κοπεγχάγη, Δανία. Έχει γράψει πολλές κριτικές αξιολογήσεις μέσω της συνεργασίας του στο Cochrane. Ο ιατρός Peter C Gøtzsche, MD εκθέτει τις φαρμακευτικές βιομηχανίες και το σίριαλ της δόλιας συμπεριφοράς τους, τόσο στον τομέα της έρευνας όσο και στο μάρκετινγκ όπου η ηθικά κατακριτέα περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή είναι ο κανόνας.

Η επιβίωση πολλών ανθρώπων είναι πολύ σημαντική για να αφεθεί στις φαρμακευτικές εταιρείες. Ένα μέρος από αυτά που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σπαταλά για την διάδοση και την αποτυχία των άνομων πολέμων στο εξωτερικό μπορεί να εκταθεί από το παράδειγμα των Walter Reed Army Hospital ώστε να δημιουργηθεί μια ανθρωπιστική υπερδύναμη, που να παράγει σωτήρια φάρμακα, όπως και το δράμα των αρρώστων που έχει περισσότερη σημασία από τα απροσδόκητα κέρδη για την Μεγάλη Φάρμα.

Πλασέμπο + θεραπεία χωρίς φάρμακα

Ένα εικονικό φάρμακο (αγγλικά: placebo) είναι μια πλαστή (εικονική) ιατρική παρέμβαση που μπορεί να παραγάγει το φαινόμενο της αυθυποβολής. Συνήθεις εικονικές παρεμβάσεις είναι τα αδρανή σκευάσματα (δισκία). Σε μια τέτοια εικονική θεραπευτική διαδικασία χορηγείται στον ασθενή ένα αδρανές χάπι, δίνεται στον ασθενή πληροφορία ότι αυτό μπορεί να βελτιώσει την κατάστασή του, αλλά δεν δίνεται πληροφορία ότι είναι στην πραγματικότητα αδρανές. Μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να κάνει τον ασθενή να πιστέψει ότι η θεραπεία θα αλλάξει την κατάστασή του, και αυτή η πεποίθηση μπορεί να παράγει μια υποκειμενική αντίληψη θεραπευτικού αποτελέσματος, κάνοντας τον ασθενή να αισθανθεί ότι η κατάστασή του έχει βελτιωθεί. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως το φαινόμενο placebo (πλασίμπο).

Εικονικά σκευάσματα χρησιμοποιούνται ευρέως στην ιατρική έρευνα, αλλά όχι στην ιατρική πρακτική, και το φαινόμενο placebo είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο. Οι επιδράσεις της αδρανούς ιατρικής παρέμβασης ενδέχεται να περιλαμβάνονται στις επιδράσεις πολλών ενεργών ιατρικών παρεμβάσεων. Οι επιδράσεις της αυθυποβολής υποδείχνουν σε σημασία της αντίληψης και σε ρόλο του εγκεφάλου στη σωματική υγεία. Ωστόσο, αν χρησιμοποιείται ως θεραπεία σε κλινική ιατρική (σε αντίθεση με την εργαστηριακή έρευνα), η απάτη που συνεπάγεται η χρήση εικονικών σκευασμάτων δημιουργεί, μεταξύ άλλων, προβλήματα για τη σχέση ειλικρίνειας μεταξύ του γιατρού και του ασθενούς. Η Επιτροπή Επιστήμης και Τεχνολογίας της Βουλής των Κοινοτήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ότι: «… η συνταγογράφηση εικονικών σκευασμάτων συνήθως βασίζεται σε κάποιο βαθμό εξαπάτησης του ασθενούς» και «συνταγογράφηση εικονικών σκευασμάτων είναι κακή ή και επιβλαβής ιατρική πρακτική. Οι επιδράσεις τους είναι αναξιόπιστες και απρόβλεπτες και δεν μπορούν να αποτελούν την μόνη βάση για οποιαδήποτε θεραπεία εντός του Εθνικού Συστήματος Υγείας.»

Μετά από δημοσίευση του Henry Κ. Beecher το 1955 το φαινόμενο είχε θεωρηθεί ότι έχει κλινικά σημαντικές επιδράσεις. Η άποψη αυτή αμφισβητήθηκε όταν το 2001 μια συστηματική ανασκόπηση των κλινικών δοκιμών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν στοιχεία για κλινικά σημαντικές επιπτώσεις, εκτός ίσως για την θεραπεία του πόνου και συνεχούς υποκειμενικής επίδρασης συμπτωμάτων. Η δημοσίευση αυτή έγινε αντικείμενο δριμείας κριτικής. Την στιγμή μάλιστα που το πλασέμπο δεν παίρνει πατέντα από τις φαρμακοβιομηχανίες!!! Σίγουρα αν ήμουν ο κατασκευαστής των φαρμάκων, το τελευταίο πράγμα που θα ήθελα να συμβεί είναι οι πελάτες μου να έχουν την δυνατότητα να θεραπεύονται από μόνοι τους … α πα πα πα !!! εγείρεται ηθικό πρόβλημα!!

Χάπια από ψωμί, κάψουλες από αλεύρι, χρωματιστό νερό και ενέσεις φυσιολογικού ορού έχουν κατά καιρούς χορηγηθεί σαν πραγματικά φάρμακα σε ασθενείς, που πίστευαν ότι λαμβάνουν μια αληθινή θεραπεία προκειμένου να ανακουφιστούν, και το ενδιαφέρον είναι ότι στο 30% των περιστατικών, ακόμη και στο 60% σε ορισμένες περιπτώσεις, η εικονική θεραπεία ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική. Πολλοί γιατροί αναφέρουν στο πλαίσιο σχετικών μελετών ότι τα εικονικά φάρμακα -γνωστά ως πλασέμπο από το λατινικό ρήμα placeο (που σημαίνει «αρέσκω, προκαλώ ευχαρίστηση»)- είναι ελκυστικά και τουλάχιστον μία φορά στην καριέρα τους έχουν καταφύγει σε αυτά προκειμένου να καθησυχάσουν έναν ασθενή ή να αποφύγουν να του χορηγήσουν μια ακατάλληλη γι’ αυτόν θεραπεία.

Γιατί δρα το πλασέμπο: Έχουν διατυπωθεί πολλές ερμηνείες, που επιχειρούν να εξηγήσουν γιατί ένα ψευδοφάρμακο έχει αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα. Οι περισσότεροι ερευνητές πάντως συμφωνούν ότι η σημαντικότερη παράμετρος που προσδίδει πραγματική θεραπευτική δράση σε ένα πλασέμπο -μια ουσία που χορηγείται με όλη την «επισημότητα» και σύμφωνα με την τελετουργία που ακολουθείται και για ένα πραγματικό φάρμακο- είναι η Π Ι Σ Τ Η. Δηλαδή, η πεποίθηση ότι παίρνεις ένα αληθινό φάρμακο και η προσδοκία ότι το φάρμακο αυτό θα σε ωφελήσει. Η προσμονή αυτή επενεργεί θετικά στον οργανισμό και πάνω από όλα στο μυαλό.

Φαίνεται πως η πίστη, δηλαδή η πεποίθηση ότι θα γίνεις καλά, έχει πραγματική βιολογική επίδραση στον οργανισμό. Όταν κάποιος νομίζει ότι θα πάρει κάτι που θα τον βοηθήσει, ο εγκέφαλός του αντιδρά όπως θα αντιδρούσε αν όντως ένιωθε ανακούφιση. Αυτό που ισχυρίζονται οι πνευματικοί για τα προβλήματα ψυχικής φύσης, δηλαδή ότι «οι σκέψεις είναι εντολές» ισχύει φυσικά και για τα οργανικά προβλήματα.

Σήμερα πλέον η επιστήμη αποδέχεται ότι ο νους έχει την δύναμη να αλλάξει την φυσιολογία του σώματος, να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών, καθώς και την πορεία της θεραπείας. Μάλιστα, χάρη στις απεικονιστικές εξετάσεις (μαγνητικές τομογραφίες), είναι δυνατόν να αποτυπωθεί ο τρόπος με τον οποίο οι διαφορετικές προσδοκίες των εξεταζομένων ενεργοποιούν διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου τους.

Κορυφαίοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι ο πιο καθοριστικός παράγοντας που κρίνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας δεν είναι τίποτα περισσότερο από το ίδιο το μυαλό του α-σθενούς. «Οι πεποιθήσεις και οι προσδοκίες του ασθενούς μπορούν να διαμορφώσουν τόσο το θεραπευτικό αποτέλεσμα όσο και τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες οποιασδήποτε θεραπείας», υποστηρίζεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine».

Με άλλα λόγια, η ίδια η ιδέα ότι κάτι θα ωφελήσει επενεργεί θετικά στο σώμα και τον ψυχισμό. Πρόκειται για την περίπτωση που οι ειδικοί αποκαλούν «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Σύμφωνα με το μοντέλο προσμονής ή ανθυποβολής (meaning ή expectancy model), αντιδρούμε ανάλογα με αυτό που πιστεύουμε ότι πρέπει να συμβεί.

Ειδικότερα, στην περίπτωση του πλασέμπο, φαίνεται ότι για τη θετική έκβαση της θεραπείας παίζουν ρόλο η δύναμη της πίστης του ασθενούς ότι η θεραπεία θα έχει θετικό αποτέλεσμα, η μορφή του χορηγούμενου φαρμάκου (π.χ. ένεση, χάπι, εισπνοές), αλλά και ο ίδιος ο γιατρός και η εμπιστοσύνη που εμπνέει στον ασθενή. Μάλιστα, η προσωπικότητα και η πίστη του γιατρού στην χορηγούμενη θεραπεία έχει διαπιστωθεί ότι έχουν ακόμη και αυτόνομη δράση πλασέμπο. Σε έρευνες που έχουν γίνει, έχει φανεί ότι η βελτίωση ενός ασθενούς είναι καλύτερη όταν τα σχόλια του γιατρού αναφορικά με τη θεραπεία είναι θετικά, σε σύγκριση με την περίπτωση που τα σχόλιά του εκφράζουν αμφιβολία.

Τόσο οι θετικές όσο και οι αρνητικές προσδοκίες μπορούν να ασκήσουν επίδραση στις συνθήκες της ζωής και της υγείας, ενώ η Π Ι Σ Τ Η θεωρείται ότι μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την στιγμή του θανάτου. Είναι χαρακτηριστικό ότι μειώνονται οι θάνατοι στις θρησκευτικές εορταστικές περιόδους σε διάφορους πολιτισμούς, σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «JAMA». Είναι ενδιαφέρον, λόγου χάρη, ότι η θνησιμότητα του πληθυσμού μειώνεται πριν από τα Χριστούγεννα, ενώ αυξάνεται αμέσως μετά τις γιορτές. Επίσης, η θνησιμότητα στην εβραϊκή κοινότητα μειώνεται λίγο πριν από το εβραϊκό Πάσχα, ενώ αυξάνεται αμέσως μετά. Ακόμη και στον κινεζικό πληθυσμό έχει παρατηρηθεί ότι μειώνεται η θνησιμότητα λίγο πριν την εορτή του Οίκου της Σελήνης (κινητή εορτή), ενώ αυξάνεται την επόμενη εβδομάδα.

Τι πιστεύεις ότι θεραπεύει;

*Τα ακριβά φάρμακα: Όταν οι ασθενείς γνωρίζουν ότι παίρνουν μια ακριβή θεραπεία (π.χ. παυσίπονη), αναφέρουν λιγότερο πόνο μετά την χορήγησή της συγκριτικά με μια πιο φθηνή, σύμφωνα με έρευνες. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι όσο πιο σοβαρός είναι ο πόνος τόσο μεγαλύτερη είναι η δράση του εικονικού φαρμάκου.

*Τα εικονικά χάπια με κόκκινο ή πορτοκαλί χρώμα λειτουργούν περισσότερο διεγερτικά σε σύγκριση με τα μπλε, που θεωρούνται ότι έχουν κατασταλτική δράση.

*Οι ενέσεις ψευδοφαρμάκου σε σύγκριση με τα εικονικά χάπια εκλαμβάνονται ως πιο αποτελεσματικές από τους ασθενείς. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι όταν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο στρατιωτικός γιατρός Henry Beecher, έχοντας εξαντλήσει τα αποθέματα μορφίνης, χορήγησε στους σοβαρά τραυματισμένους στρατιώτες ενέσεις φυσιολογικού ορού, διαπίστωσε ότι είχαν σημαντική παυσίπονη δράση.

Το επικίνδυνο νοσέμπο: Το φαινόμενο nocebo αποτελεί ένα βασικό αίτιο επιδείνωσης ή και δημιουργίας της ασθένειας. Όπως οι θετικές προσδοκίες μπορούν να συμβάλουν σε μια αποτελεσματική θεραπεία, έτσι και οι αρνητικές είναι δυνατόν να επιβαρύνουν την κατάσταση της υγείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έρευνες όπου χορηγήθηκε στους ασθενείς εικονικό φάρμακο (ζαχαρόνερο), λέγοντάς τους ότι προκαλεί εμετό, περισσότεροι από το 80% είχαν ναυτία, ενώ σε ασθενείς με άσθμα στους οποίους χορηγήθηκε ακίνδυνο σπρέι, για το οποίο ενημερώθηκαν ότι μπορεί να ερεθίσει τους πνεύμονες, παρατηρήθηκε ότι η συντριπτική πλειονότητα είχε αναπνευστικές δυσχέρειες. Όταν το ίδιο εικονικό σπρέι χορηγήθηκε σαν βρογχοδιασταλτικό, είχε την αντίστροφη δράση, δηλαδή έδρασε θεραπευτικά.

Αλλά …

Είναι πιο εύκολο να βγάλει φτερά και να πετάξει ο άνθρωπος, παρά ν’αλλάξει τις συνήθειες και τις πεποιθήσεις του. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την τάση να αντιστέκονται στις αλλαγές, να τις πολεμούν, να μην είναι δεκτικοί στις καινοτομίες καταναλώνοντας για αυτό ένα τεράστιο κομμάτι από την ενέργειά τους. Αυτό είναι γνωστό από παλιά. Ισχύει για όλους και ακόμη περισσότερο για τους επιστήμονες, που δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποδεχθούν τις νέες θεωρίες, επειδή αυτές θα αντιπροσωπεύουν πάντα απώλεια ισχύος, χρήματος και γοήτρου για εκείνους που αποτελούν το επιστημονικό κατεστημένο. Όσο οι άνθρωποι πιστεύουν πως τα χρωματιστά χαπάκια έχουν κάποιο όφελος στην υγεία τους τόσο θα τοποθετούν το σθένος τους σε λάθος χέρια.

@OWL/ miastala.com 2009

Αναζήτησε τα άρθρα:

Η Ψυχική Κατάσταση μας Αρρωσταίνει.
Η γλώσσα της θεραπείας.
Τα αμαρτήματα της ιατρικής.
Μεγάλη Φάρμα.
Ανάπτυξη της Θεραπευτικής Δύναμης.