Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα των άρθρων -Τα δημοσιεύματα στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν τους συγγραφείς.

Αυγούστου 18, 2019

Τα «παντρεμενάδικα»: Η περιοχή με τα καφενεδάκια και τα γεφύρια που χάθηκε μετά τα έργα «εξωραϊσμού της πρωτευούσης»



.Ήταν το αγαπημένο στέκι των ερωτευμένων της Αθήνας




Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου είναι από το 1865 και αποτυπώνει το ποταμάκι να περνά ήσυχο μέσα από την πόλη και το αυτοσχέδιο καφενεδάκι δίπλα στο γεφύρι που προσφέρει ξεκούραση και αναψυχή στον περαστικό.

Στα κέντρα αναψυχής της περιοχής επί βασιλέως Γεωργίου Α’ σύχναζαν πολλά ζευγαράκια και επειδή εξυπηρετούσαν τους παντρεμένους στα εξωσυζυγικά ραντεβού τους τα αποκαλούσαν και «παντρεμενάδικα».





Η συνέχεια της αρχικής φωτογραφίας, ελήφθη το 1870 σε ένα από τα γεφύρια του Ιλισού.

Ο Βασίλης Τσίτσανης έγραψε τραγούδι γι΄ αυτά τα κέντρα τα οποία τα επόμενα χρόνια μετακινήθηκαν στον Άγιο Γιώργη του Βύρωνα και θεωρούνταν τα νυφοπάζαρα της εποχής: «τα λεν Παντρεμενάδικα, γιατί έχει κοριτσάκια, που σαν περάσεις και τα δεις σε βάζουν σε μεράκια» .

Η πρωτεύουσα εκείνα τα χρόνια ήταν διαφορετικά δομημένη και το περιβάλλον δεν είχε κακοποιηθεί στο όνομα τους υπερπληθυσμού και της «ανάπτυξης».

Την ίδια χρονιά, ο φωτογράφος αποτύπωσε την εικόνα του κέντρου της πόλης και μας παρέχει ένα μοναδικό ντοκουμέντο.



Η πλατεία Συντάγματος και ο Λυκαβηττός στα 1865. Δημήτριος Κωνσταντίνου-Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.


Ο Ιλισός ήταν το Ιερό Ποτάμι για τους παλιούς Αθηναίους, καθώς αποτελούσε ανέκαθεν λατρευτικό χώρο.

Όπως ανέφερε ο διδάκτωρ μεταλλειολόγος μηχανικός του ΕΜΠ κύριος Στάθης Χιώτης: «Η κοιλάδα του Ιλισού ήταν τόπος ζωντανός γιατί εκεί είχαν και το λύκειο του Αριστοτέλη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε ανασκαφές του 2000 και ήδη είναι ένας επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος. Επίσης γίνονταν στρατιωτικές ασκήσεις των Αθηναίων, ιππικοί αγώνες και πολλές άλλες δραστηριότητες αλλά και λατρεία, των μικρών Ελευσίνιων».

Αθήνα 1940. Η κοίτη του Ιλισού με το γεφυράκι που πήγαινε κάποτε στο παριλίσιο θέατρο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Στο βάθος, ο λόφος του Αρδηττού και το σπίτι του Κωνσταντίνου Μαζαράκη – Αινιάν. Αρχική φωτογραφία :»Athènes Et L’attique.» Συγγραφέας: Emmanuel Boudot-Lamotte. Έκδοση: TEL 1941

Στα τέλη του 1800 στην πλευρά του ποταμού προς το Μετς, υπήρχαν δύο χαρακτηριστικοί ανεμόμυλοι.

Το πιο χαρακτηριστικό σημείο του ποταμού που πήγαζε από τον Υμηττό, ήταν το Βατραχονήσι.
Η μικρή λωρίδα γης που βρισκόταν ανάμεσα από τις δύο πλευρές του Ιλισού. Σήμερα η περιοχή έχει οικοδομηθεί και είναι τμήμα του Παγκρατίου.


Αθήνα 1874. Η περιοχή Μετς με τον μύλο του Αργυρίου. Σε πρώτο επίπεδο η σκηνή του παριλίσιου θεάτρου «Παράδεισος». Ήταν περίπου εκεί που είναι σήμερα ο ‘Ομιλος Αντισφαιρίσεως Αθηνών. Λειτούργησε από το 1873 έως και το 1896. Λεπτομέρεια από : «Vue panoramique d’Athènes prise de Licabette.«Φωτογράφος: Pascal Sebah . Δράση στην Ελλάδα: 1870 -1874.


Στην παλιά Αθήνα το ποτάμι χρησιμοποιούνταν από τις φτωχές οικογένειες για να απλώνουν τη μπουγάδα τους και να παίζουν στα νερά του τα μικρά παιδιά. Στις όχθες του δημιουργήθηκαν τα πρώτα καφέ σαντάν και αργότερα οι συνοικίες του Παγκρατίου και του Μετς.

Στα μαγαζιά που υπήρχαν στον Ιλισό, συγκεντρώνονταν κυρίως οι άντρες της εποχής για να διασκεδάσουν και να απολαύσουν τις χορεύτριες, που πρόσφεραν ένα εντυπωσιακό θέαμα.

Τη δεκαετία του 1930 όμως αποφασίστηκε από τον Ιωάννη Μεταξά η κάλυψή του και σταδιακά το ποτάμι εξαφανίστηκε. Το οριστικό τέλος γράφτηκε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή αρχής γενομένης με τη κάλυψη του Ιλισού για τη δημιουργία της λεωφόρου Β. Κωνσταντίνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου