Ο Αλέξανδρος Ιόλας ήταν ένας παγκοσμίου φήμης γκαλερίστας με τεράστια αποδοχή στον χώρο της τέχνης. Ντε Κίρικο, Πικάσο, Μαρξ Ερνς, Τσαρούχης, είναι μερικοί από τους καλλιτέχνες που ανέδειξε στην πολυετή καριέρα του ο δαιμόνιος Έλληνας....
Ήταν ο άνθρωπος που ανακάλυψε τον Άντι Γουόρχολ και τον εκτόξευσε στην κορυφή... Η εικόνα του στην Ελλάδα όμως τσαλακώθηκε τη δεκαετία του 1980, όταν βρέθηκε στο επίκεντρο ενός σκανδάλου που έγινε πρωτοσέλιδο και οδήγησε τελικά στην κατάρρευσή του.
O γκαλερίστας κατηγορήθηκε για αρχαιοκαπηλία και έμπλεξε σε μια σκληρή δικαστική περιπέτεια. Ο πρώην συνεργάτης του και τραβεστί, με το ψευδώνυμο «Μαρία Κάλλας» τον διέσυρε στον τύπο, καταγγέλλοντας τον για ερωτικά όργια και χρήση ναρκωτικών.
Ο Ιόλας γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και με συστατική επιστολή του Καβάφη, ήρθε στην Αθήνα, όπου γνωρίστηκε με τον Σικελιανό, τον Μητρόπουλο και τον Παλάμά.
Στη συνέχεια έφυγε για το εξωτερικό όπου έγινε κορυφαίος χορευτής, αλλά εγκατέλειψε το μπαλέτο. Όταν ανακάλυψε ένα έργο του άγνωστου τότε Ντε Κίρικο, αποφάσισε να γίνει έμπορος τέχνης.
Έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή καριέρα που θα τον έφερνε παγκοσμίως στην κορυφή της τέχνης. Μέσα σε λίγα χρόνια άνοιξε πέντε γκαλερί σε όλες τις γωνιές του κόσμου, που έγιναν γνωστές και συγκέντρωναν την αφρόκρεμα του καλλιτεχνικού, πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου.
Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο της Μαργκότ Φοντέιν, η οποία απευθυνόμενη στη Τζάκι Κένεντι το 1968 είπε: «Το να βρίσκεσαι στη Νέα Υόρκη και να μην επισκεφτείς την γκαλερί του Ιόλα είναι σαν να βρίσκεσαι στην Ελλάδα και να μην επισκεφτείς τον Παρθενώνα»...
Η βίλα της Αγίας Παρασκευής...
Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή ένα μεγαλόπνοο σχέδιο. Τη δημιουργία του «χωριού των καλλιτεχνών» στην τεράστια έκταση που του ανήκε στην Αγία Παρασκευή. Έτσι έχτισε την περίφημη βίλα των 2000 τετραγωνικών μέτρων, που σύντομα μετατράπηκε σε σημείο αναφοράς του διεθνούς τζετ σετ.
Διάσημα ονόματα από το χώρο της τέχνης, της πολιτικής και της υψηλής κοινωνίας επισκέπτονταν συχνά τον Ιόλα στο «ανάκτορό» του. Τοίχοι από μάρμαρο, πόρτες από χρυσάφι, αρχαίες κολώνες από τη Ραβέννα και 10.000 έργα τέχνης αμύθητης αξίας διακοσμούσαν τη βίλα.
Ο Ιόλας δεν προόριζε τη βίλα απλά για σπίτι του, αλλά για ένα μουσείο που θα φιλοξενούσε έργα και ανθρώπους από το χώρο της παγκόσμιας τέχνης. Γι’ αυτό στη βίλα υπήρχαν δωμάτια με ξεχωριστό θέμα το καθένα, όπως το δωμάτιο Βυζαντινού πολιτισμού, το δωμάτιο του Άντυ Γουόρχολ και άλλα...
Το τέλος του διάσημου γκαλερίστα και η λεηλασία στη βίλα του...
Ο Αλέξανδρος Ιόλας φεύγει από τη ζωή στις 8 Ιουνίου του 1987 από την αρρώστια του AIDS, εξαντλημένος από τον διασυρμό που αντιμετώπισε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Τελευταία του επιθυμία ήταν να δωρίσει την αμύθητη συλλογή του στο ελληνικό κράτος, κάτι που δεν εκπληρώθηκε ποτέ. Όταν πέθανε, μαζί του χάθηκαν και 10.000 πολύτιμα έργα τέχνης.
Η βίλα που κάποτε είχε φιλοξενήσει τα μεγαλύτερα ονόματα της τέχνης και του πολιτισμού, πλέον έχει ερημώσει. Το όνειρο του Αλέξανδρου Ιόλα ήταν να δωρίσει στο ελληνικό κράτος αυτό το μουσείο που τόσο αγάπησε.
Το ελληνικό κράτος αρνήθηκε την προσφορά του και ο θησαυρός του Ιόλας χάθηκε. Ληστείες, καταστροφές και λεηλασία είναι οι λέξεις που περιγράφουν ό,τι συνέβη σε ένα κτίσμα, που θα μπορούσε να είναι θησαυροφυλάκιο του πολιτισμού....
Εμείς βρεθήκαμε στο Κοντόπευκο, μία από τις συνοικίες της Αγίας Παρασκευής
και σας παρουσιάζουμε το κτήμα Ιόλα, έκτασης 7 περίπου στρεμμάτων, στην οδό Δημοκρατίας 6-8, με όψεις στις οδούς Χρυσοστόμου Σμύρνης, Δημοκρατίας και Ομήρου όπως είναι σήμερα.
Είσοδος στο κτήμα από την οδό Δημοκρατίας
Με την είσοδο μας στο κτήμα, αντικρίζουμε έναν υπέροχο κήπο με πυκνή βλάστηση, γεμάτο από κυπαρίσσια, πεύκα, ελιές και λεύκες. Πλακόστρωτο, με κίονες που θυμίζουν άλλες εποχές...
Δωρικές κολόνες στον κήπο...
Ο μεγάλος αυτός άνθρωπος της Τέχνης επέλεξε να εγκατασταθεί εδώ στα μέσα της δεκαετίας του ’60, όταν αποφάσισε να αφήσει τα μητροπολιτικά κέντρα του κόσμου για να ριζώσει στα άγνωστα αυτά χώματα της ανατολικής Aθήνας. Mοιάζει περίεργη η επιλογή του.
Ίσως όμως θα πρέπει να σκεφτούμε την Aγία Παρασκευή εκείνα τα χρόνια, τον εξοχικό της αέρα και την ηρεμία που ακόμα φωλιάζει στις πιο αποκεντρωμένες της γειτονιές.
Ίσως αυτό ακριβώς επιζητούσε ο Aλέξανδρος Iόλας, αφήνοντας πίσω την οχλοβοή του Λονδίνου και της Nέας Yόρκης, τα θορυβώδη πάρτι, ένα ησυχαστήριο στον πιο άγνωστο δρόμο, σε μια τοποθεσία που θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά της μαγείας της αττικής γης.
Στον κήπο είδαμε πολλά βάθρα που, κάποτε φιλοξενούσαν αγάλματα μεγάλων καλλιτεχνών
Kαι τώρα ακόμη ο ήσυχος αυτός δρόμος του Kοντόπευκου της Aγίας Παρασκευής δεν έχει αλλάξει, όμως το σπίτι αυτό ρημάζει έκθετο όλα αυτά τα χρόνια και η γειτονιά έχει πλήρως αστικοποιηθεί...
Κίονες με το λιοντάρι και τον κριό, που είχε φέρει ο Ιόλας από την Ραβέννα της Ιταλίας και οι οποίοι στηρίζουν το προστατευτικό στέγαστρο της εισόδου. Όλοι οι χώροι του σπιτιού ήταν επενδεδυμένοι με μάρμαρο Ραβέννας και Πεντέλης.
Μπαίνοντας στο εσωτερικό της βίλας..
Από μια ανοιχτή πόρτα, μπαίνουμε απ'ευθείας στην κουζίνα της βίλας και αντικρίζουμε τα πρώτα σημάδια καταστροφής
Η κουζίνα της βίλας κατεστραμμένη
Δεξιά ένας διάδρομος με ένα μαρμάρινο μεγάλο τραπέζι
Προχωρώντας και από δεξιά, μερικά σκαλοπάτια μας οδηγούν στα δωμάτια του ισογείου
Το ισόγειο τεράστιο μαρμάρινο εντυπωσιακό...
Ανεβαίνουμε τις σκάλες που οδηγούν στον όροφο...
Και φτάνουμε στο μεγάλο σαλόνι του ορόφου
Ότι έχει απομείνει από την βιβλιοθήκη
Το άλλοτε εντυπωσιακό κεντρικό μπάνιο
Οι σκάλες που οδηγούν στην ταράτσα της βίλας
Το υπόγειο...
Γύρω από το κτήμα δεν είδαμε παρά πολυκατοικίες.
Ίσως να είναι και από τα λίγα κομμάτια που θυμίζουν εκείνη την παλιά εποχή, την εξοχή που υπήρχε εκεί. Τι θα συμβεί όμως αν κι αυτή γίνει ένας σωρός μοντέρνα τσιμέντα;
Οι φήμες...
Το σπίτι του Αλέξανδρου Ιόλα, που εδώ και πολλά χρόνια παραμένει εγκαταλελειμένο και έρημο, κρύβοντας μία τεράστια ιστορία.
Αρκετοί που το έχουν επισκεφθεί, ισχυρίζονται πως έχουν έρθει αντιμέτωποι, με φαινόμενα που δεν μπορούν να εξηγήσουν, ενώ δεν είναι και λίγοι αυτοί που κατάφεραν να αποτυπώσουν κάτι παράξενο, στις φωτογραφικές τους μηχανές...
Αποστολή - Φωτογραφίες: Χάρης Ντάκ
Ελένη Παρόγλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου