Του Νότη Μαριά *
Η απαράδεκτη και προκλητική συμπεριφορά του Ερντογάν, ο οποίος σε μια ένδειξη έπαρσης άφησε κυριολεκτικά όρθια χωρίς καρέκλα την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την πρόσφατη συνάντησή του με την ηγεσία της ΕΕ, κατέδειξε την πλήρη περιφρόνησή του προς τις γυναίκες.
Συμπεριφορά που συνδυάζεται με την αποχώρηση της Τουρκίας από την διεθνή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μία Σύμβαση που καταπολεμά τη βία κατά των γυναικών. Καθώς όμως το «sofagate» κυριαρχεί στα ευρωπαϊκά και παγκόσμια ΜΜΕ, οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την ουσία της συνάντησης του Σαρλ Μισέλ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Ερντογάν. Μια συνάντηση που παρά τα όσα ειπώθηκαν από τα διάφορα παπαγαλάκια των Βρυξελλών τελικά κατέληξε στο να βγάλει κερδισμένη την Τουρκία, καθώς η Άγκυρα πέτυχε να παραμείνουν αλώβητα τα μέχρι σήμερα οικονομικά της κέρδη από τις συναλλαγές της με την ΕΕ, ενώ στο μέλλον υπό όρους μπορεί και να αυξηθούν ιδίως με νέα κονδύλια για το δήθεν προσφυγικό καθώς και μέσω του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης.
Έτσι παρά τις συνεχείς τουρκικές παραβιάσεις των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων, για άλλη μια φορά η Άγκυρα ανταμείφθηκε αδρά από τη Γερμανική Ευρώπη με πακτωλό κονδυλίων.
Έτσι 12 ευρωπαϊκές κάνουλες αδειάζουν ποταμούς χρήματος στην Τουρκία.
1.Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III).
Με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2020 για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 την οποία υπερψήφισαν Μητσοτάκης και Αναστασιάδης (www.amna.gr/eu 11/12/2020 & www.naftemporiki.gr 11/12/2020) η Τουρκία θα λάβει τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III).
Έτσι για το 2021 ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το έτος αυτό και η συνακόλουθη ετήσια χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ στις 14/12/2021 με τις ψήφους Αθήνας και Λευκωσίας και ήδη από 17/3/2021 τέθηκε σε εφαρμογή καθώς την ως άνω ημερομηνία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
2.Ευρωπαϊκά κονδύλια για το μεταναστευτικό
Επίσης με την ίδια Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2020 η Τουρκία θα λάβει τουλάχιστον και άλλα 3 δις ευρώ επιχορηγήσεις για το μεταναστευτικό. Ήδη όπως προαναφέραμε τα κονδύλια για το μεταναστευτικό για το έτος 2021 τέθηκαν σε ισχύ με την ψήφο Ελλάδας και Κύπρου στις 14/12/2020.
3.Συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά προγράμματα όπως στο Erasmus + στο «Ορίζων 2020» κλπ.
Και σαν να μην έφταναν αυτά ο Μπορέλ στην Έκθεσή του ζητά την διευκόλυνση της «συμμετοχής της Τουρκίας στην επόμενη γενιά προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το Erasmus+, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» κ.λπ. στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου».
4.Χαμηλότοκα δάνεια τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς την Τουρκία.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει ήδη δανειοδοτήσει την Τουρκία την τελευταία δεκαετία με 19 δις ευρώ (Reuters.com 21/1/2020). Έτσι εκτιμάται ότι ο Ερντογάν και η παρέα του θα αρπάξουν και νέα χαμηλότοκα δάνεια από την ΕΤΕπ ύψους τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ.
5.Συμμετοχή της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Invest EU
Όπως έχουμε ήδη αναλύσει με απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ για το Ταμείο Invest EU που εκδόθηκε στις 17 Μαρτίου 2021 και την οποία υπερψήφισαν Ελλάδα και Κύπρος, η Τουρκία δύναται να συμμετάσχει στο σχήμα των εγγυήσεων του Ταμείου Invest EU που θα έχει στη διάθεσή του εγγυήσεις ύψους 26,2 δις ευρώ οι οποίες με μόχλευση μπορούν να κινητοποιήσουν επενδύσεις 370 δις ευρώ στο διάστημα 2021-2027. Έτσι το Invest EU αναμένεται να στηρίξει σημαντικές ξένες επενδύσεις στην Τουρκία καθώς προβλέπει ένα πολλαπλασιαστή επένδυσης της τάξης των 11,4 ευρώ για κάθε 1 ευρώ χορηγούμενης εγγύησης.
6.Συμμετοχή τουρκικών εταιρειών σε διαγωνισμούς του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης
Όπως επίσης έχουμε αναλύσει σε προγενέστερη αρθρογραφία μας καθώς από 18 Φεβρουαρίου 2021 έχει τεθεί σε εφαρμογή το περίφημο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο έχει προικοδοτηθεί με 672,5 δις ευρώ για επενδύσεις, η ηγεσία της ΕΕ με τη σύμφωνη γνώμη Αθήνας και Λευκωσίας δίνει πλέον σε τουρκικές επιχειρήσεις το δικαίωμα να λαμβάνουν μέρος στους διαγωνισμούς για την εκτέλεση των έργων του πακέτου των παραπάνω 672,5 δις ευρώ.
7.Τελωνειακή Ένωση-Εμπόριο
Η Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας θα συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά καλύπτοντας το εμπόριο βιομηχανικών αγαθών και ορισμένων μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων. Οι υπηρεσίες και οι επενδύσεις δεν καλύπτονται από την εν λόγω Συμφωνία.
Εκτός από την Τελωνειακή Ένωση, το 1996 έχει συναφθεί χωριστή συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα προϊόντα άνθρακα, σιδήρου και χάλυβα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) και της Τουρκίας.
Επισημαίνεται ότι για το 2018 το συνολικό εμπόριο αγαθών, γεωργικών προϊόντων και υπηρεσιών ΕΕ-Τουρκίας ανήλθε σε 167.139 εκατ. ευρώ (136.023 +7.017+24.099= 167.139), ήτοι 167 δις ευρώ.
Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση Μπορέλ «οι διμερείς συναλλαγές αγαθών ΕΕ-Τουρκίας ανήλθαν σε σχεδόν 132,5 δισ. ευρώ το 2020. Περίπου το 41% όλων των τουρκικών εξαγωγών αγαθών διοχετεύονται στην ΕΕ». Για την ΕΕ η Τουρκία είναι πλέον ο 6ος εμπορικός εταίρος, ενώ για την Τουρκία η ΕΕ είναι η πρώτη περιοχή εξαγωγής τουρκικών προϊόντων.
8.Συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα γεωργικά προϊόντα.
Επιπλέον η ΕΕ έχει συνάψει με την Τουρκία το 1998 συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα γεωργικά προϊόντα η οποία θα συνεχίζει να εφαρμόζεται.
Στο πεδίο του εμπορίου γεωργικών προϊόντων η ΕΕ παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα 1.029 εκατ. ευρώ το 2018 και 784 εκατ. ευρώ το 2019. Το συνολικό εμπόριο γεωργικών προϊόντων ΕΕ-Τουρκίας ήταν 7.017 εκατ. ευρώ το 2018 και 7.610 εκατ. ευρώ το 2019.
9.Εμπόριο Υπηρεσιών ΕΕ-Τουρκίας
Επίσης θα συνεχισθεί κανονικά το εμπόριο υπηρεσιών ΕΕ- Τουρκίας όπου περιλαμβάνεται και ο τουρισμός. Στο εμπόριο υπηρεσιών η ΕΕ παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα 1.249 εκατ. ευρώ το 2017 και 1.649 εκατ. ευρώ το 2018.
10.Ευρωπαϊκές Επενδύσεις –έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία
Οι επενδύσεις της ΕΕ στην Τουρκία το έτος 2018 ανερχόταν σε 58,5 δις ευρώ ενώ το Σεπτέμβριο 2020 η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών ανερχόταν σε 122,7 δις δολάρια.
Από αυτά τη μερίδα του λέοντος έχουν οι ισπανικές Τράπεζες με 62 δις δολάρια και ακολουθούν οι γαλλικές τράπεζες με 29 δις δολάρια, οι βρετανικές τράπεζες με 12 δις δολάρια, οι γερμανικές τράπεζες με 11 δις δολάρια και οι ιταλικές τράπεζες με 8,7 δις ευρώ (Die Welt 17/9/2020).
Μάλιστα το τρίτο τρίμηνο του 2018 πέντε ευρωπαϊκές τράπεζες κατείχαν το 25% της τουρκικής τραπεζικής αγοράς με την ισπανική τράπεζα BBVA να παραμένει ο μεγαλομέτοχος της δεύτερης σε μέγεθος τουρκικής τράπεζας, της Turkiye Garanti Bankasi με ποσοστό 50%. Η ιταλική τράπεζα Unicredit κατέχει το 41% της Yapi Kredi και η γαλλική τράπεζα BNP έχει βάλει όλα τα «αυγά της» στο καλάθι της τουρκικής τράπεζας TEB όπου κατέχει ποσοστό 72%.
11.Τουρκικά προνόμια στο εμπόριο ΕΕ-Χωρών Μεσογείου
Σημαντικές διευκολύνσεις προς την Τουρκία προβλέπονται στο πλαίσιο της νέας υπό ψήφιση Συμφωνίας για το προτιμησιακό εμπόριο ΕΕ-Χωρών Μεσογείου το οποίο μόνο το 2019 ανήλθε στα 677 δις ευρώ.
Με τις νέες διατάξεις που σχεδιάζεται να τεθούν σε ισχύ εντός του 2021 πολλά από τα εμπορεύματα που θα κατασκευάζονται εν όλω ή εν μέρει στην Τουρκία θα εξάγονται στην ΕΕ χωρίς δασμούς ή άλλους περιορισμούς. Επιπλέον μέσω της λεγόμενης «διαδικασίας σώρευσης» δημιουργείται μια μεταβλητή γεωμετρία πολλαπλών σχέσεων μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών και για διευκόλυνση μάλιστα της Τουρκίας που κάνει συμπαραγωγές με Μαρόκο, Αλγερία και Τυνησία στο σχετικό άρθρο 2 της Συμφωνίας προβλέπεται ότι «η επεξεργασία ή μεταποίηση εμπορευμάτων που έχει πραγματοποιηθεί στο Μαρόκο, στην Αλγερία ή στην Τυνησία θεωρείται ότι έχει πραγματοποιηθεί στην Τουρκία, όταν τα προϊόντα που προκύπτουν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία ή μεταποίηση στην Τουρκία».
12.Μεταβατικοί κανόνες για την Τουρκία για να μην χάνεται χρόνος
Εν αναμονή της σύναψης και της έναρξης ισχύος της τροποποίησης της περιφερειακής σύμβασης για τους παραπάνω πανευρωμεσογειακούς προτιμησιακούς κανόνες καταγωγής εμπορευμάτων, με την ψήφο Ελλάδας και Κύπρου υιοθετήθηκαν στις 7 Δεκεμβρίου 2020 δύο Αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ που καθορίζουν τους οικείους μεταβατικούς κανόνες που θα ισχύσουν προσωρινά μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας.
Πως λοιπόν μετά απ΄ όλα αυτά να μην πανηγυρίζει ο Ερντογάν ο οποίος πλέον ανενόχλητος όχι μόνο εξακολουθεί να παραβιάζει την κυριαρχία της Κύπρου και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Πατρίδας μας αλλά συνεχίζει και την παράνομη δράση του σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη και Καύκασο, ενώ ταυτόχρονα έχει καθίσει «πρώτο τραπέζι πίστα» για να ξεκοκαλίσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια αναφωνώντας στους ευρωπαίους εταίρους του το γνωστό «εις υγείαν των κορόιδων».
*Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com
Πηγή: eretikos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου