Αρχές Φθινοπώρου του 1944. Τα αισθήματα των υπόδουλων Ελλήνων ήταν ανάμικτα. Ένιωθαν χαρά, γιατί πλησίαζε το τέλος της Κατοχής, αλλά και φόβο για ενδεχόμενες καταστροφές των υποδομών της χώρας (κυρίως της πρωτεύουσας) από τα γερμανικά στρατεύματα κατά την αποχώρησή τους. Τους φόβους τους αυτούς προσπάθησαν να διασκεδάσουν διάφοροι υψηλόβαθμοι Γερμανοί αξιωματούχοι με δημοσιεύματα στον ελεγχόμενο από τις κατοχικές δυνάμεις αθηναϊκό Τύπο. Στις 20 Σεπτεμβρίου ο Χέλμουτ Φέλμυ, στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, δημοσίευσε στον «Ηνωμένον Τύπον» και στα «Βραδυνά Νέα» μια τέτοια ανακοίνωση.
Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Εξ αφορμής διαδόσεων και ισχυρισμών διεσαφηνίσθη διά του Τύπου προ ολίγων ακόμη ημερών ότι ο Γερμανικός Στρατός ούτε σχεδιάζει ούτε προπαρασκευάζει ανατινάξεις ή καταστροφάς εις την περιοχήν της πρωτευούσης, διά των οποίων θα εξετίθετο εις κίνδυνον η ιδιοκτησία ή η ζωή των κατοίκων. Παρά ταύτα όμως εξακολουθούν να διαδίδωνται παρόμοιαι φήμαι και σκόπιμοι ψευδείς ειδήσεις με την πρόθεσιν να εξερεθίζεται ο πληθυσμός εναντίον της Δυνάμεως κατοχής και να παρασύρεται εις απερισκέπτους ενεργείας.
Ούτω διατυπούται ο ανόητος ισχυρισμός ότι η λίμνη του Μαραθώνος πρόκειται να ανατιναχθεί υπό των Γερμανών. Διαβεβαιώ ακόμη μίαν φοράν ότι άπασαι αι τοιαύτης φύσεως διαδόσεις είναι αναληθείς και ότι εμφορούνται υπό κακής πίστεως. Τα γερμανικά στρατεύματα δεν αποσκοπούν να εγκαταλείψουν ούτε και τώρα βεβαίως την σύμφωνον προς το Διεθνές Δίκαιον και φιλικήν έναντι του ελληνικού λαού ανέκαθεν επιδειχθείσαν στάσιν των και να ρίψουν την χώραν εις την φρίκην και τας καταστροφάς του πολέμου […]».
Ύστερα όμως από λίγες μέρες οι Γερμανοί έδειξαν το πόσο σέβονταν το Διεθνές Δίκαιο. Στις αρχές Οκτωβρίου 1944 μονάδες του βρετανικού στρατού αποβιβάστηκαν στα Κύθηρα και ακολούθως διαπεραιώθηκαν στην απέναντι ακτή, όπου με τη βοήθεια των ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. άρχισαν να απελευθερώνουν τη μια μετά την άλλη τις πόλεις της Πελοποννήσου. Οι ταγματασφαλίτες παραδίδονταν σε Βρετανούς αξιωματικούς, ενώ οι Γερμανοί κατά την υποχώρησή τους προέβαιναν σε καταστροφές των υποδομών της χώρας. Έγραφε η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (φύλλο της 9ης Οκτωβρίου 1944) μετά την απελευθέρωση της Πάτρας: «Η καταστροφή των Πατρών απεφεύχθη χάρις εις την αποφασιστικότητα του λιμενάρχη της πόλεως κ. Η. Μιχαλοπούλου. Ούτος κατώρθωσε την τελευταίαν στιγμήν να αποκόψη τα ηλεκτρικά καλώδια, τα οποία συνέδεον τας υπονομεύσεις που είχον κατασκευάσει οι Γερμανοί προς ανατίναξιν του λιμένος».
Στις 10 Οκτωβρίου 1944 τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. και Βρετανοί στρατιώτες εισήλθαν στην Κόρινθο υπό τις επευφημίες των κατοίκων της. Περίπου 250 ταγματασφαλίτες, φοβούμενοι αντίποινα από μέρους των ανταρτών, ζήτησαν τη μεσολάβηση του επισκόπου της πόλεως για να παραδοθούν στις συμμαχικές δυνάμεις. Οι Γερμανοί είχαν τραπεί σε άτακτη φυγή. Όμως πριν την αποχώρησή τους φρόντισαν να ανατινάξουν τον Ισθμό της Κορίνθου. Στην ανατολική πλευρά της διώρυγας είχαν τοποθετήσει στις στοές αποχέτευσης των όμβριων υδάτων εκρηκτικές ύλες, τις οποίες πυροδότησαν με αποτέλεσμα χιλιάδες κυβικά μέτρα χώματος από τα πρανή να πέσουν στη θάλασσα και να αποφράξουν την είσοδο του καναλιού.
Παράλληλα στη δυτική πλευρά ανατίναξαν τη γέφυρα και έριξαν στο κανάλι δυο ατμομηχανές και δεκάδες σιδηροδρομικά βαγόνια (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 18ης Απριλίου 1948). Έγραφε η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (φύλλο της 11ης Οκτωβρίου 1944): «Αναφέρεται ότι η διώρυξ της Κορίνθου υπέστη σοβαράς ζημίας. Οι Γερμανοί ανετίναξαν την γέφυραν και σιδηροδρομικά βαγόνια και ατμομηχαναί εκρημνίσθησαν εις την διώρυγα. Τα βαγόνια ήσαν φορτωμένα με άλογα και βόδια, τα οποία οι Γερμανοί είχαν αρπάξει από τον πληθυσμόν, αλλά δεν είχον τον καιρόν να τα μεταφέρουν εκείθεν της διώρυγος». Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνονται και από δημοσίευμα του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (φύλλο της 12ης Οκτωβρίου 1944).
Οι καταστροφές που προκάλεσαν οι Γερμανοί με την ανατίναξη της γέφυρας του Ισθμού δυσχέραναν για πολλούς μήνες την οδική και τη σιδηροδρομική συγκοινωνία Πελοποννήσου – Στερεάς Ελλάδας. Νέα σιδερένια γέφυρα κατασκευάστηκε με χρήματα του ελληνικού λαού στα μέσα Φεβρουαρίου 1946 (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 1ης Φεβρουαρίου 1946).Όσο για τη ναυσιπλοΐα μέσω του Ισθμού της Κορίνθου, αυτή διακόπηκε επί τετραετία με ανυπολόγιστες οικονομικές συνέπειες για την Ελλάδα. Τον Οκτώβριο του 1947 υπογράφηκε συμφωνία ανάμεσα στην Αμερικανική Αποστολή Βοηθείας (ΑΜΑΓΚ) και στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία πρόβλεπε τη διάνοιξη από ειδικευμένους Αμερικανούς τεχνικούς της διώρυγας. Οι εργασίες άρχισαν στις 6 Νοεμβρίου 1947 και διήρκεσαν ως το Δεκέμβριο του 1948. Στοίχισαν το σημαντικό για την εποχή εκείνη ποσό των 10 δισεκατομμυρίων δραχμών (ΕΜΠΡΟΣ, φύλλα της 5ης Σεπτεμβρίου 1947, της 10ης Οκτωβρίου 1947, της 18ης Απριλίου 1948, της 21ης Οκτωβρίου 1948 και της 27ης Νοεμβρίου 1948). Από το ποσό αυτό η μεταπολεμική Γερμανία δεν πλήρωσε ως πολεμικές επανορθώσεις ούτε ένα μάρκο.
Και μετά τον Ισθμό της Κορίνθου σειρά είχε η ανατίναξη του λιμανιού του Πειραιά την 11η Οκτωβρίου 1944, την παραμονή της αποχώρησης των Γερμανών από την Αθήνα. Έγραφε ένας δημοσιογράφος της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (φύλλο της 12ης Οκτωβρίου 1944): «Οι Γερμανοί απεδείχθησαν διά μίαν ακόμη φοράν ως στυγεροί εγκληματίαι όλων των αιώνων και όλων των εποχών. Από χθες το απόγευμα ήρχισαν να ανατινάσσουν τας λιμενικάς εγκαταστάσεις του Πειραιώς, η δε καταστροφή έλαβε διαστάσεις άνευ προηγουμένου. Από της ακτής όπου τα ναυπηγεία «Βασιλειάδη» ήρχισαν αι πρώται ανατινάξεις των υπονομευμένων εγκαταστάσεων. Εν ριπή οφθαλμού έργα, διά τα οποία εχρειάσθη εργασία ετών, ανετινάχθησαν εις τον αέρα με φοβερούς κρότους και δονήσεις, αι οποίαι ήσαν εντονότατα αισθηταί και εις τας πλέον απομεμακρυσμένας συνοικίας των Αθηνών. Μετά την ανατίναξιν των ναυπηγείων ήλθεν η σειρά των σιλό, των πολυτίμων αυτών μηχανημάτων διά την εκφόρτωσιν σιτηρών και άλλων δημητριακών. Κατόπιν ήρχισε η ανατίναξις των κρηπιδωμάτων της ακτής Θεμιστοκλέους και Μιαούλη […].
Περί την 6ην εσπερινήν ήρχισεν η ανατίναξις του κτιρίου της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και ολοκλήρου της περιοχής. Μετά ταύτα οι Γερμανοί επεξέτειναν το εξολοθρευτικόν των έργον και εις τον εξωτερικόν λιμενοβραχίονα, τον οποίον ανετίναξαν με τον σκοπόν όπως αποφράξουν την είσοδον του λιμένος. Εν συνεχεία οι κακούργοι έθεσαν πυρ εις τας πετρελαιοαποθήκας της Σόκομπελ, Σόκονυ και Σελ. Τεράστιαι φλόγες ανεπήδησαν και εκύκλωσαν ολόκληρο τον εν μέσω ερειπίων ευρισκόμενον λιμένα […]. Η καταστροφή του λιμένος είναι πλήρης, το δε έγκλημα το διαπραχθέν εις βάρος του ελληνικού λαού είναι πρωτάκουστο. Μέχρι της εσπέρας της χθες ήτο αδύνατον να έχωμεν σαφείς πληροφορίας περί του αριθμού των θυμάτων».
Δεν τους αρκούσε η ανατίναξη του λιμανιού του Πειραιά. Οι κατοχικές δυνάμεις τη μέρα που έφευγαν από την Αθήνα επιχείρησαν να ανατινάξουν και το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Το απόγευμα της 12ης Οκτωβρίου 1944 σαράντα περίπου Γερμανοί στρατιώτες μετέβησαν στον Άγιο Γεώργιο Κερατσινίου, κύκλωσαν το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής Εταιρείας, συνέλαβαν τους εργαζόμενους και άρχισαν να σκάβουν ορύγματα γύρω από τις κτιριακές εγκαταστάσεις για να τις ανατινάξουν. Κάποιοι εργάτες όμως ειδοποίησαν ομάδα του Ε.Λ.Α.Σ..
Οι ελασίτες κατέλαβαν θέσεις μάχης και απαίτησαν από τους Γερμανούς να μην προκαλέσουν βλάβες στο εργοστάσιο, υποσχόμενοι να τους αφήσουν να φύγουν ανενόχλητοι. Αργά τη νύχτα κατέφθασε νέα γερμανική δύναμη, η οποία επιτέθηκε εκ των νώτων κατά των ανδρών του Ε.Λ.Α.Σ., οι οποίοι αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν εν αναμονή ενισχύσεων. Οι ενισχύσεις δεν άργησαν να φθάσουν. Ακολούθησε πολύωρη μάχη. Οι Γερμανοί υποχρεώθηκαν να συνθηκολογήσουν και να παραδώσουν το εργοστάσιο. Του είχαν προκαλέσει μικρές καταστροφές (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 14ης Οκτωβρίου 1944).
Ακόμα και τις τελευταίες στιγμές της Κατοχής τα ναζιστικά στρατεύματα έδειξαν την καταστροφική τους μανία.
Πηγή: Χρονοντούλαπο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου