Παρά το ότι οι αρχαίοι Έλληνες έτρωγαν πίτες που μοιάζουν με την πίτσα για αιώνες, η κλασική πίτσα Μαργαρίτα πιστώνεται σε έναν παρασκευαστή πίτσας από τη Νάπολη και μια μοιραία συνάντηση με την βασίλισσα της Σαβοΐας.
Ο Esposito και η γέννηση ενός μύθου
Αν και μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες και Αιγύπτιοι έτρωγαν μια μορφή πίτας με λαχανικά κ.ά. που μοιάζουν με τη σημερινή πίτσα, ο μύθος του Raffaelo και των τιμημένων προσκεκλημένων του φαίνεται να είναι η πιο επίμονη ιστορία της κλασικής πίτσας Μαργαρίτα.
Στη Νάπολη, μέχρι τα μέσα του 1800, η πίτσα είχε γίνει κάτι σαν street food. Λόγω του ότι τα συστατικά της, η ντομάτα, η μοτσαρέλα και το ελαιόλαδο, ήταν ευρέως διαθέσιμα στην περιοχή εκείνη την εποχή, η πίτσα ήταν πιθανότατα γεύμα για τους ντόπιους αγρότες. Αν και η πίτσα ίσως δεν ήταν κάτι νέο για τους Ιταλούς, η κλασική Μαργαρίτα, των τριών συστατικών που γνωρίζουμε και λατρεύουμε σήμερα, δεν είχε ακόμη γεννηθεί.
Ο Raffaele Esposito, που έκανε δημοφιλές το φτηνό street food στο εστιατόριό του στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, θα άλλαζε σύντομα τη σύνθεση του φαγητού.
Η βασίλισσα Μαργαρίτα της Σαβοΐας σε νεαρή ηλικία
Το 1889, ο Ιταλός βασιλιάς Ουμβέρτος Α' και η βασίλισσα Μαργαρίτα της Σβαοΐας επισκέφτηκαν τη Νάπολη. Ο μύθος θέλει την βασίλισσα να επιθυμεί το καλύτερο τοπικό φαγητό της πόλης. Ο βασιλικός σεφ ήξερε τον καλύτερο: τον Raffaele Esposito.
Ο Esposito ήταν ιδιοκτήτης της Pizzeria di Pietro και ήταν ονομαστός ανάμεσα στους "pizzaiolos", τους παρασκευαστές πίτσας. Η οικογένεια της συζύγου του φέρεται να κατείχε μια από τις παλαιότερες πιτσαρίες της Νάπολης πριν εμφανιστεί ο ίδιος. Ο Esposito κλήθηκε να εκπλήξει την βασίλισσα με μια από τις διάσημες πίτσες του.
Αντί να διακινδυνεύσει τη φήμη του με μία μόνο πίτσα, ο Esposito σκέφτηκε ότι τρεις πίτσες θα ήταν αρκετές. Έφερε μια με σκόρδο και μια με αντσούγιες. Αλλά η αγαπημένη της βασίλισσας αποτελούνταν από τρία απλά συστατικά: τυρί μοτσαρέλα, βασιλικό και φρέσκες ντομάτες. Το λευκό τυρί, ο πράσινος βασιλικός και η κόκκινη ντομάτα λέγεται ότι αντιπροσωπεύουν τα χρώματα της ιταλικής σημαίας.
Ο Esposito ονόμασε την πίτα "Pizza Margherita" προς τιμή της.
Η φήμη του Esposito συνεχίστηκε μετά την επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στη Νάπολη. Η ίδια η βασίλισσα έγραψε μια επιστολή στον Esposito λέγοντας του ότι λάτρεψε την κόκκινη, λευκή και πράσινη πίτσα. Η πιτσαρία εξακολουθεί να λειτουργεί στη Νάπολη σήμερα (με την ονομασία Brandi) όπου εκθέτει την επιστολή ώστε να την βλέπουν όλοι. Η επιστολή είναι υπογεγραμμένη από τον Camillo Galli, έναν από τους βοηθούς της βασίλισσας εκείνη την εποχή.
Λέγεται ότι η φημισμένη πίτσα του Esposito εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη χάρη στους Ιταλούς μετανάστες. Στην Αμερική έφτασε το 1905 με την πιτσαρία του Gennaro Lombardi στη Νέα Υόρκη, η οποία λειτουργεί ακόμη και σήμερα.
Η αναμνηστική πλάκα που σηματοδοτεί την 100η επέτειο της ονομασίας της πίτσας μαργαρίτα στη Νάπολη
Ένας μύθος σε αμφισβήτηση
Αυτός ο μύθος όμως δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Ο Zachary Nowak, βοηθός διευθυντή στο Ινστιτούτο Umbra της Περούτζια στην Ιταλία, αμφισβητεί την ιστορία και την θεωρεί απλή λαογραφία.
Ο Nowak διερεύνησε την ιστορία της καταγωγής της πίτσας μαργαρίτα, καθώς του τράβηξε το ενδιαφέρον η ιδέα ότι ο καλύτερος παρασκευαστής πίτσας της Νάπολης έφτιαξε μια πίτσα από κόκκινα, λευκά και πράσινα συστατικά που ταιριάζουν με την ιταλική σημαία.
Αρχικά, συνέκρινε χειρόγραφα σημειώματα που υπέγραφε ο Galli το 1891, τα οποία βρήκε στα εθνικά αρχεία της Ιταλίας, με την επιστολή που υπέγραψε και έστειλε στον Esposito το 1889.
Κατά τον Nowak, οι υπογραφές -πεντακάθαρα- δεν είναι ίδιες. Ακόμη και οι βασιλικές σφραγίδες και τα χαρτικά που χρησιμοποιούνται την εποχή δεν είναι ίδια με αυτά στην επιστολή του Esposito. Οι σημερινοί ιδιοκτήτες της πιτσαρίας λένε ότι η ευχαριστήρια επιστολή γράφτηκε από έναν από τους βοηθούς του Galli.
Ο Nowak καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο μύθος πιθανότατα διαδόθηκε από τους αδελφούς Brandi, των οποίων η οικογένεια έχει σήμερα την πιτσαρία του Raffaele. Υποστηρίζει ότι οι αδελφοί έγραψαν το σημείωμα τη δεκαετία του '30 για να κάνουν την πιτσαρία τους να ξεχωρίζει την εποχή της Μεγάλης Παγκόσμιας Ύφεσης και της ανόδου του Μουσολίνι στην Ιταλία.
Η εθνική υπερηφάνεια και η πίτσα ήταν δύο πράγματα που οι Ιταλοί είχαν σε υπέρτατο βαθμό, καθώς οι δικτατορίες της Ευρώπης αναγεννήθηκαν από τις στάχτες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και αποδείχθηκαν αποτελεσματικό μάρκετινγκ για τους αδελφούς Brandi.
Όπως και κάθε καλή ιστορία, ο μύθος της πρώτης πίτσας Μαργαρίτα είναι υπό αμφισβήτηση, αλλά ελάχιστους τους απασχολεί ή το σκέφτονται όταν την τρώνε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου