Σήμερα, τον Thomas Crapper τον θυμούνται ως "τον εφευρέτη της τουαλέτας με καζανάκι". Είναι όμως έτσι;
Ο Thomas Crapper ήταν Άγγλος επιχειρηματίας και υδραυλικός. Ίδρυσε την Thomas Crapper & Co στο Λονδίνο, μια εταιρεία υγειονομικού εξοπλισμού και κατείχε εννέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τρία από τα οποία ήταν για βελτιώσεις της τουαλέτας -όπως το φλοτέρ. Η εταιρεία του κατείχε την πρώτη έκθεση μπάνιου, τουαλέτας και νιπτήρα στον κόσμο (στο King's Road). Ο ίδιος διακρίθηκε για την ποιότητα των προϊόντων του και έλαβε πολλές βασιλικές εγγυήσεις.
Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι ο Thomas Crapper δεν υπήρξε ποτέ και η ιστορία του έχει ευρέως θεωρηθεί ότι είναι το πνευματικό παιδί της φαντασίας ενός σατιρικού συγγραφέα. Γι' αυτό το λόγο υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από το όνομά του. Όμως, ο Thomas Crapper υπήρξε πραγματικά.
Ένα πιστοποιητικό στα αρχεία του Ντόνκαστερ επιβεβαιώνει ότι ο Crapper γεννήθηκε το 1836 στο Thorne στο νότιο Γιορκσάιρ. Έστησε την επιχείρησή του στο Τσέλσι και, το 1860, παντρεύτηκε την ξαδέλφη του, Maria Green. Μέχρι το 1895 είχε λάβει εννέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με είδη υγιεινής. Πέθανε στις 27 Ιανουαρίου του 1910, σε ηλικία 73 ετών, από καρκίνο του εντέρου.
Το Valveless Waste Preventer Νο 814 του Crapper - πηγή
Ένας από τους μύθους λέει ότι, το 1848, σε ηλικία 11 ετών, "περπάτησε από το Γιορκσάιρ μέχρι το Λονδίνο αναζητώντας εργασία". Κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές, καθώς μέχρι τα 14 του (το 1851) φοιτούσε ακόμα στο σχολείο -πιθανώς στο Brooke’s Trust School στο Thorne. Επιπλέον, το να πήγε με τα πόδια στο Λονδίνο είναι απίθανο, μιας και η οικογένειά του δεν ήταν τόσο φτωχή. Ο πατέρας του ήταν ο καπετάνιος ενός ατμόπλοιο, ενώ τα ξαδέλφια του επίσης δούλευαν σε ναυτιλιακή επιχείρηση, οπότε θα ήταν εύκολο γι' αυτόν να πάει με κάποιο πλωτό μέσο. Τέλος, δεν είχε ανάγκη να "ψάξει" για δουλειά, μιας και ο αδερφός του George ήταν υδραυλικός στο Λονδίνο, με πολλούς υπαλλήλους στη δούλεψή του και ήταν χαρούμενος που πήρε τον Tomas ως μαθητευόμενο το 1853 και του έδωσε ένα δωμάτιο στο σπίτι του στο Τσέλσι.
Καπάκι φρεατίου με την επιγραφή "T Crapper & Co Sanitary Engineers Marlboro Works Chelsea London", ένα από τα τρία που υπάρχουν μέχρι και σήμερα στο Αβαείο του Γουέστμινστερ - πηγή
Ένας ακόμη μύθος -ίσως ο μεγαλύτερος- είναι ότι ο Crapper εφηύρε την τουαλέτα με καζανάκι. Στην πραγματικότητα, ήδη από το 1449, στο Λονδίνο, ο Thomas Brightfield είχε σχεδιάσει μια τουαλέτα που πλενόταν με νερό από μια στέρνα. Το 1596, ο σερ John Harington έφτιαξε μια τουαλέτα στο σπίτι του για την επικείμενη επίσκεψη της νονάς του, της βασίλισσας Ελισάβετ. Όμως, ήταν ακριβή για να εγκατασταθεί και σε άλλα σπίτια, και έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι συνέχισαν να χρησιμοποιούν δοχεία νυχτός. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, οι τουαλέτες ήταν συχνά κακώς σχεδιασμένες. Οι βαλβίδες είχαν διαρροές και τεράστιες ποσότητες καθαρού νερού χανόντουσαν. Πολλοί φοβόντουσαν τον κίνδυνο των σωληνώσεων με νερό υπό πίεση στα ταβάνια σε όλο τους το σπίτι. Άλλοι θεωρούσαν την ιδέα της αφόδευσης μέσα στο σπίτι απεχθής. Τα δοχεία νυχτός προορίζονταν κυρίως για την ούρηση. Αν κάποιος έπρεπε να αφοδεύσει, πήγαινε σε εξωτερικό αποχωρητήριο. Το 1871 ψηφίστηκε νόμος (Metropolis Water Act) που απαιτούσε από τους κατασκευαστές να ενσωματώσουν στις δεξαμενές τους έναν μηχανισμό που ονομάστηκε "αποτροπέας αποβλήτων νερού". Ο Crapper δεν ήταν υπεύθυνος για οποιεσδήποτε σημαντικές βελτιώσεις στα προληπτικά απόβλητα νερού, αν και έφτιαξε μηχανές για να μειώσει τους θορύβους που προκαλούνταν κατά το γέμισμα των δεξαμενών. Βέβαια, δεν ήταν όλα τα συστήματα της Crapper αξιόπιστα. Ένα από αυτά, με ένα φλοτέρ και κάθισμα που ανυψωνόταν, ήταν τόσο επιρρεπές σε ατυχήματα που έγινε γνωστό ως "χαστούκι των οπίσθιων" (bottom slapper). Το πραγματικό επίτευγμα του Crapper ήταν ότι συνέβαλε στην αλλαγή της στάσης του κοινού με την εφεύρεση του πρώτου εκθετηρίου μπάνιου στον κόσμο στο Τσέλσι. Πολλά από τα WC, τις λεκάνες και τα λουτρά του ήταν υδραυλικά, οπότε οι πελάτες μπορούσαν ακόμη και να τα δοκιμάσουν. Προηγουμένως, αν κάποιος ήθελε να παραγγείλει είδη υγιεινής, ένας πωλητής επισκεπτόταν το σπίτι του με έναν κατάλογο και μερικά δείγματα σε ύψος μόνο λίγων εκατοστών.
Τέλος, στα αγγλικά υπάρχει η λέξη "crap" -που σημαίνει "ακαθαρσίες", "περιττώματα" και- που λέγεται ότι προέρχεται από το όνομά του. Στην πραγματικότητα, η λέξη δεν έχει καμία σχέση με τον Thomas Crapper. Εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ένα λεξικό του 1859 ενώ ο Crapper ίδρυσε την επιχείρησή του το 1861, πόσο δε μάλλον να είχε γίνει ήδη διάσημος. Το 1861, και ενώ ο Crapper ήταν μόλις 10 ετών, στην κοινωνική ζωή του Λονδίνου χρησιμοποιήθηκε η έκφραση "crapping ken" για τη λέξη αποχωρητήριο. Ωστόσο, είναι πιθανό η αμερικανική λέξη "crapper" με την έννοια της τουαλέτας να προέρχεται από τον Crapper. Όταν οι Αμερικανοί στρατιώτες ήταν εγκατεστημένοι στην Αγγλία το 1917, πιθανότατα είδαν δεξαμενές με την σφραγίδα "T Crapper" σε κάποιες δημόσιες τουαλέτες, ίσως πήραν τη λέξη "crapper" μαζί τους και, από το 1920, καταγράφεται η λέξη ως συνώνυμο της τουαλέτας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου