Στυλιανός Παττακός

Έλληνας στρατιωτικός, ένας από της πρωτεργάτες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και

ηγετικό στέλεχος της επακολουθήσασας επτάχρονης δικτατορίας.

Ο Στυλιανός Παττακός γεννήθηκε στην Αγία Παρασκευή Ρεθύμνου Κρήτης στις 8 Νοεμβρίου 1912. Η οικογένειά του είχε καταγωγή από τον βυζαντινό Οίκο των Σκορδιλών.

Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του κατατάχθηκε στο στράτευμα ως μόνιμος υπαξιωματικός. Φοίτησε στις Σχολές Υπαξιωματικών και Ευελπίδων και ονομάστηκε ανθυπίλαρχος το 1937. Ως υπίλαρχος έλαβε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο (1940-1941) και και ως ίλαρχος και επίλαρχος στον Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949). Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση ως κρυπτογράφος της οργάνωσης «Όμηρος».

Το 1952 προήχθη στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη, το 1962 του συνταγ­ματάρχη, του ταξιάρχου το 1967 και αποστρατεύθηκε, στις 18 Δεκεμβρίου 1967, με το βαθμό του υποστρατήγου. Ήταν απόφοιτος των Σχολών Πολέμου και Εθνικής Αμύνης.

Υπήρξε μέλος της τριανδρίας (Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος), που οργάνωσε και ηγήθηκε του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Μάλιστα, αποκαλούσε τους άλλους δύο «αδελφούς». Ως διοικητής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων (ΚΕΤΘ), που έδρευε τότε στο Γουδή (εκεί που σήμερα βρίσκεται η Πολυτεχνιούπολη), ανέλαβε την ευθύνη της επικράτησης του πραξικοπήματος στην Αθήνα.

Υπήρξε μέλος τής άτυπης «Επαναστατικής Επιτροπής» και βασικό στέλεχος του δικτατορικού καθεστώτος. Μ


ε την επικράτηση του πραξικοπήματος ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών (21 Απριλίου 1967 – 25 Αυγούστου 1971) και μετά το αποτυχημένο βασιλικό πραξικόπημα (13 Δεκεμβρίου 1973) ανέλαβε και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Ως κυβερνητικό στέλεχος, άφησε εποχή ως ο γραφικός «άνθρωπος με το μυστρί», επειδή τριγυρνούσε τη χώρα, θεμελιώνοντας μικρά ή μεγάλα έργα και συχνά φωτογραφιζόταν μ’ ένα μυστρί στο χέρι.

Με τον διορισμό του Σπύρου Μαρκεζίνη ως πρωθυπουργού στις 8 Οκτωβρίου 1973, στο πλαίσιο της «φιλελευθεροποίησης» του καθεστώτος, αποχώρησε από την κυβέρνηση κι έκτοτε ιδιώτευε. Μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (14 - 17 Νοεμβρίου 1973) και την πτώση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη (25 Νοεμβρίου 1973) τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό από τον νέο ισχυρό άνδρα του καθεστώτος Δημήτριο Ιωαννίδη.

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας (24 Ιουλίου 1974) συνελήφθη κι εκτοπίστηκε σε ξενοδοχείο της Κέας μαζί με τους άλλους πραξικοπηματίες (23 Οκτωβρίου 1974). Στις 14 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε ως ένας από τους πρωταιτίους του πραξικοπήματος και στις 28 Ιουλίου οδηγήθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Στις 24 Αυγούστου 1975 καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά η ποινή του μετατράπηκε αυθημερόν σε ισόβια, με απόφαση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στις 21 Ιουνίου 1976 με προεδρικό διάταγμα καθαιρέθηκε από το βαθμό του υποστρατήγου και υποβιβάστηκε στην τάξη του στρατιώτη. Παρέμεινε σε ειδική πτέρυγα των φυλακών Κορυδαλλού μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1990, οπότε αποφυλακίστηκε λόγω ανηκέστου βλάβης της υγείας του και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Έγραψε σειρά βιβλίων, με τα οποία υποστήριξε σθεναρά τόσο to πραξικόπημα, που «έσωσε τη χώρα από τον κομμουνισμό», όσο και τα πεπραγμένα της επτάχρονης δικτατορίας. Αρνήθηκε κατ’ επανάληψη ότι έγιναν βασανισμοί πολιτικών κρατουμένων επί χούντας, με εξαίρεση τον Αλέκο Παναγούλη και τον Σπύρο Μουστακλή, οι οποίοι κατά τη γνώμη του «τα ήθελαν και τα έπαθαν». Ήταν παντρεμένος με τη Δήμητρα Νικολαΐδη, με την οποία απέκτησε δύο κόρες.

Ο Στυλιανός Παττακός πέθανε στην Αθήνα στις 8 Οκτωβρίου 2016, σε ηλικία 103 ετών.