Ιστορικά, οι άνθρωποι έψαχναν τρόπους να απαγορεύσουν βιβλία, κάτι που αποδεικνύει τη δύναμη του γραπτού λόγου.
Από την απαγόρευση δεν γλύτωσε ούτε ο Δρ Seuss (Σους) -Theodor Geisel (Θίοντορ Γκάιζελ)-, μιας και το βιβλίο του Λοράξ (1971) εξοστρακίστηκε λόγω πολιτικών σχολίων. Πιο πρόσφατα, ο συγγραφέας Brad Meltzer εξέφρασε την απογοήτευσή του επειδή το παιδικό βιβλίο του "I Am Rosa Parks" του 2014 -μια εισαγωγή στην υπερασπίστρια των πολιτικών δικαιωμάτων- είχε απαγορευτεί στη Σχολική Περιφέρεια του Central York στο Γιόρκ της Πενσιλβανία, μαζί με άλλο υλικό που φέρεται να έχει φυλετική συνείδηση (η περιφέρεια ανέφερε τις "ανησυχίες των γονέων" ως την αιτία της απαγόρευσης, αλλά μετά από τις διαμαρτυρίες το επανέφερε γρήγορα).
Τα πολιτισμικά πρότυπα, η πολιτική, οι προσωπικές πεποιθήσεις, η σχολική πολιτική και άλλοι παράγοντες μπορούν όλα να συμβάλλουν για να θεωρηθεί ένα βιβλίο πολύ εμπρηστικό για να κυκλοφορήσει. Πόσο πίσω όμως πηγαίνει αυτή η πολιτική του λεπτού καλυμμένου ελέγχου της σκέψης;
Όπως συμβαίνει συχνά όταν κάποιος ψάξει την ιστορία, υπάρχουν περισσότερες από μία πιθανές απαντήσεις. Ο κορυφαίος όμως από τους διεκδικητές έχει να κάνει με τους Πουριτάνους.
Το 1637, κάποιος Thomas Morton δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο "New English Canaan". Ήταν ένα ενοχλητικό κατηγορητήριο για τη συντηρητική ζωή των Πουριτανών, τον οποίο ο Morton είχε πολεμήσει αφού μετακόμισε στη Μασαχουσέτη το 1624. Σε σύγκριση με τον -παγιομένο- πολιτισμό της περιοχής, ο Morton ήταν ένας ηδονιστής που του άρεσε να γλεντάει -όσο μπορούσε κάποιος να γλεντάει εκείνη την αποχή, όταν ο χορός γύρω από έναν στύλο την Πρωτομαγιά θεωρούνταν ρίσκο. Τελικά τον εξοστράκισαν από την περιοχή και αργότερα μηνύθηκε για την αναγκαστική μετεγκατάσταση.
Στα μάτια τους, ο Morton ήταν μια άμεση απειλή για τον τρόπο ζωής τους. Το βιβλίο του έγινε αντιληπτό ως μια ολοκληρωτική επίθεση εναντίον της πουριτανικής ηθικής και δεν το αντιμετώπισαν με καλοσύνη. Έτσι, το απαγόρευσαν και ουσιαστικά απαγόρευσαν και τον Morton, του αρνήθηκαν την είσοδο στη Μασαχουσέτη και παρέμεινε persona non grata μέχρι το θάνατό του το 1643.
Άλλα βιβλία που αμφισβητήθηκαν για το περιεχόμενό τους εκείνη την εποχή ήταν εκείνο το The Christian Commonwealth, του Πουριτανού ξεσηκωτή του λαού John Eliot τη δεκαετία του 1640, και το το The Meritorious Price of Our Redemption του αντι-πουριτανού διαμορφωτή William Pynchon τη δεκαετία του 1650.
Αν ψάξουμε ακόμα πιο πίσω θα βρούμε πιο εκπληκτικά παραδείγματα απαγορευμένων βιβλίων, αν και ο ορισμός θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει και την εκτέλεση συγγραφέων. Μεταξύ του 259 π.Χ. και του 210 π.Χ., ο Κινέζος αυτοκράτορας Τσιν Σι Χουάνγκ, γνωστός και ως Γινγκ Ζενγκ, εκτέλεσε 460 μελετητές του Κουμφούκιου θάβοντάς τους ζωντανούς -η ιδέα είναι ότι είναι ευκολότερο να αποτρέψουμε τους συγγραφείς να γράψουν πράγματα αν είναι νεκροί. Το 35 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας αποθάρρυνε τους ανθρώπους να διαβάσουν την Οδύσσεια του Ομήρου επειδή θα τους έδινε μια γεύση του τι σημαίνει να είναι κανείς ελεύθερος.
Στη σύγχρονη εποχή, η δολοφονία συγγραφέων αποδοκιμάστηκε. Συχνά, τα βιβλία αμφισβητούνται με βάση υποκειμενικές ιδέες στα νομικά τμήματα.
Η ιδέα ενός απαγορευμένου βιβλίου ως πηγή γελοιοποίησης γνώρισε έξαρση τη δεκαετία του 1980, όταν οι βιβλιοπώλες στην εμπορική έκθεση American Booksellers Association BookExpo America αποφάσισαν να δώσουν μια παράσταση. Οι διοργανωτές έκλεισαν πάνω από 500 βιβλία που είχαν απαγορευτεί από βιβλιοθήκες, σχολεία και κοινότητες σε ένα μεγάλο κλουβί και τα άφησαν στην σκηνή.
Συχνά, η απαγόρευση των βιβλίων και οι προσπάθειες λογοκρισίας ώστε να περιοριστεί η ανάγνωσή τους είναι μάταιες. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, μπορεί να είναι επικίνδυνο. Γύρω στο 1497, ο Δομινικανός μοναχός, με τεράστια επιρροή στα πλήθη της Φλωρεντίας και ηγέτης της πόλης Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα (Girolamo Savonarola), που φανταζόταν τον εαυτό του ως ένα είδος ηθικού δικτάτορα, απαγόρευσε τα αστεία και το σεξ, κήρυττε την εγκράτεια, ήταν πολέμιος της αγάπης των Φλωρεντινών για τις τέχνες και ήταν εναντίον της διαφθοράς και του Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ'. Ο Σαβοναρόλα έκαψε βιβλία, ποιήματα και πίνακες σε μεγάλες φωτιές. Διατήρησε αυτό την ευλάβεια της Φλωρεντίας άθικτη; Απεναντίας. Σταδιακά, οι Φλωρεντινοί κουράστηκαν από την ασκητική ζωή και στις 12 Μαΐου του 1497, ο Πάπας Αλέξανδρος ΣΤ' τον αναθεμάτισε και το 1498 ζήτησε τη σύλληψη και θανάτωσή του. Στις 8 Απριλίου, ένα εξαγριωμένο πλήθος τον συνέλαβε και εκτελέστηκε στην πυρά στις 23 Μαΐου του 1498.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου