Τζον Κλιζ

 Ο Τζον Κλιζ (John Cleese) είναι άγγλος κωμικός ηθοποιός, από τους κορυφαίους και πιο ξεχωριστούς της γενιάς του. Έγινε γνωστός από την τηλεόραση και τον κινηματογράφο ως μέλος της σουρεαλιστικής ομάδας των Μόντι Πάιθον.

Ο Τζον Μάργουντ Κλιζ γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1939 στο Γουέστον της νοτιοδυτικής Αγγλίας. Άρχισε να γράφει και να παίζει σε κωμωδίες στο Κολέγιο Κλίφτον του Μπρίστολ και αργότερα έγινε μέλος της περίφημης ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας Footlights Club, ενώ σπούδαζε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.

Ξεκίνημα ως σεναριογράφος

Τη δεκαετία του ‘60 εργάστηκε ως σεναριογράφος και ηθοποιός σε παραγωγές του Ντέιβιντ Φροστ για το BBC. Στα σόου αυτά ο Κλιζ ανέπτυξε ένα κωμικό στιλ, που ενώ φαινόταν απολύτως φυσιολογικός – «σαν λογιστής», όπως τον περιέγραψε ένας κριτικός – έκανε κι έλεγε τα πιο παράλογα πράγματα. Η επιτυχία του αυτή τον οδήγησε σ’ ένα μικρό ρόλο στη δραματική ταινία «Interlude» (1968), με την οποία πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο.

Το 1969, μαζί με τον συνεργάτη του Γκράχαμ Τσάπμαν, τον αμερικανό καρτουνίστα Τέρι Γκίλιαμ, τον συγγραφέα και ηθοποιό Έρικ Άιντλ και τους πρώην σεναριογράφους του Ντέιβιντ Φροστ, Τέρι Τζόουνς και Μάικλ Πάλιν, δημιούργησαν το σατιρικό σόου «Monty Python’s Flying Circus» για την τηλεόραση του BBC. Ήταν ένας συνδυασμός σουρεαλιστικών κωμικών σκετς και αλλόκοτων κινούμενων σχεδίων, που δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση στη Βρετανία, αλλά όταν η σειρά μεταδόθηκε από την αμερικανική δημόσια τηλεόραση λίγα χρόνια αργότερα έγινε παγκόσμιο φαινόμενο.

Ο Τζον Κλιζ με τους Μόντι Πάιθον

Οι ταινίες με τους Μόντι Πάιθον

Παρόλο που ο Κλιζ δεν εμφανίστηκε στην τέταρτη και τελευταία σεζόν του σόου, παρέμεινε στους Μόντι Πάιθον για ηχογραφήσεις, σκηνικές παραστάσεις και αρκετές ταινίες. Από την κινηματογραφική παραγωγή των Μόντι Πάιθον ξεχωρίζουν οι ταινίες «Το Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» («Monty Python and the Holy Grail, 1975), «Ένας Προφήτης… Μα τι Προφήτης («Life of Brian», 1979), «Το Αδελφάτο των Ξεφωνημένων» («Monty Python Live at the Hollywood Bowl», 1982) και «Μόντι Πάιθον, Το Νόημα της Ζωής» («Monty Python’s The Meaning of Life», 1983), με τις οποίες έγιναν γνωστοί και αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό.

Το επόμενο τηλεοπτικό εγχείρημα του Τζον Κλιζ ήταν η σειρά 12 επεισοδίων «Ένα Τρελό, Τρελό Ξενοδοχείο» («Fawlty Towers»), που οι Βρετανοί ειδικοί ανέδειξαν ως την κορυφαία τηλεοπτική παραγωγή στο είδος της κωμωδίας καταστάσεων. Ο Κλιζ, που υποδύεται τον Μπέιζιλ Φόλτι, έναν αγενή διευθυντή ενός παρακμιακού ξενοδοχείου που βρίσκεται πάντα στο χείλος της νευρικής κατάρρευσης, μετέτρεψε τον ρόλο του σε υψηλή κωμική τέχνη. Ο ίδιος και η πρώτη του σύζυγός Κόνι Μπουθ, που υποδύεται τη σερβιτόρα, έγραψαν καθένα από τα έξι επεισόδια που προβλήθηκαν το 1975, καθώς και άλλα έξι που μεταδόθηκαν το 1979. Η σειρά ήταν εξαιρετικά δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο κι έγινε αντικείμενο λατρείας στις ΗΠΑ.

Αναγνωρισμένος και δημοφιλής ηθοποιός και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, ο Κλιζ έπαιξε χαρακτηριστικούς ρόλους σε πολλές ταινίες, όπως «Υπέροχοι Ληστές και τα Κουλουβάχατα της Ιστορίας» («Time Bandits», 1981), «Σιλβεράντο» («Silverado», 1985), «Οι Επαρχιώτες» («The Out-of-Towners», 1999), «Οι Άγγελοι του Τσάρλι: Δράση πέρα από τα όρια» («Charlie's Angels: Full Throttle», 2003), «Όταν η Γη σταματήσει» («The Day the Earth Stood Still», 2008) και «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι» (2012) του Γιάννη Σμαραγδή. Πρωταγωνίστησε σε πολλές κωμωδίες, όπως «Privates on Parade» (1982), «Clockwise» (1986), «Ένα ψάρι που το λέγανε Γουάντα» («A Fish Called Wanda», 1988), ίσως η πιο γνωστή ταινία του, και «The Naked Wanderer» (2019).

Σε ταινίες του Τζέιμς Μποντ και του Χάρι Πότερ

Το 1999 υποδύθηκε τον πράκτορα R στην ταινία του Τζέιμς Μποντ «Ο Κόσμος δεν είναι αρκετός» («The World Is Not Enough») και το 2002 πήρε προαγωγή ως Q στο «Πέθανε μια άλλη μέρα» («Die Another Day»). Εμφανίστηκε ακόμη και σε δύο ταινίες του Χάρι Πότερ: «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος» («Harry Potter and the Sorcerer’s Stone», 2001) και «Ο Χάρι Πότερ και η Κάμαρα με τα Μυστικά» («Harry Potter and the Chamber of Secrets», 2002).

Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται τα βιβλία αυτοβοήθειας «Families and How to Survive Them» (1983) και «Life and How to Survive It» (1992), τα απομνημονεύματά του με τον τίτλο «So, Anyway…» (2014) και οι εμπειρίες του από το διδακτικό του έργο ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ των ΗΠΑ με τίτλο «Professor at Large: The Cornell Years» (2018).

Ο Τζον Κλιζ έχει παντρευτεί τέσσερις φορές κι έχει αποκτήσει δύο παιδιά.