Μπεν Χουρ

 Μυθιστόρημα του Λιου Γουάλας, που γνώρισε τεράστια επιτυχία και χαρακτηρίστηκε ως το πιο επιδραστικό χριστιανικό βιβλίο του 19ου αιώνα. Μεταφέρθηκε επανειλημμένα στη μεγάλη οθόνη, με πιο επιτυχημένη την εκδοχή του Γουίλιαμ Γουάιλερ το 1959.

To ογκώδες μυθιστόρημα γράφτηκε μεταξύ 1876 και 1880 από τον αμερικανό δικηγόρο, στρατηγό, πολιτικό και συγγραφέα Λιου Γουάλας (1827-1905), στα διαλείμματα των επαγγελματικών του υποχρεώσεων. Κυκλοφόρησε στις 12 Νοεμβρίου 1880 και γρήγορα έγινε το πιο ευπώλητο βιβλίο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπερνώντας ακόμη κι αυτή την «Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά» της Χάριετ Μπίτσερ Στόου. Παρέμεινε στην κορυφή των πωλήσεων μέχρι την κυκλοφορία τού «Οσα παίρνει ο άνεμος» της Μάργκαρετ Μίτσελ το 1936.

Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Τζούντα Μπεν – Χουρ, απόγονος μιας πριγκιπικής οικογένειας του Ισραήλ, που αιχμαλωτίζεται από τους Ρωμαίους κι αρχίζει γι’ αυτόν μία φοβερή περίοδος δοκιμασιών και ταπεινώσεων. Για πολλά χρόνια, μακριά απ την πατρίδα του, υποφέρει τα πάντα, έχοντας μία μόνο ελπίδα στην καρδιά του: να ξαναβρεί την οικογένειά του και να εκδικηθεί αυτούς που αδίκησαν τόσο σκληρά τον ίδιο και το λαό του. Η περιπετειώδης ζωή του ήρωα εκτυλίσσεται παράλληλα - και κάποια στιγμή συναντιέται - με εκείνη του Ιησού Χριστού, μέχρι τη συγκλονιστική στιγμή της Σταύρωσης και της λύτρωσης.

Από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του μυθιστορήματος οι θεατρώνες προσέγγισαν τον Γουάλας, προκειμένου να το ανεβάσουν στο θέατρο. Αυτός αρνήθηκε, γιατί πίστευε ότι η όποια θεατρική προσαρμογή του έργου του θα ήταν αποτυχημένη. Τελικά, πείστηκε από τους θεατρικούς παραγωγούς Κλόου και Ερλάνγκερ και ο Μπεν Χουρ πρωτοανέβηκε στις 29 Νοεμβρίου 1899 στο Μπροντγουέι, με πρωτοφανή επιτυχία, που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.

Στη μεγάλη οθόνη ο Μπεν Χουρ εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1907 σ’ ένα βουβό φιλμ, διάρκειας 15 λεπτών, που σκηνοθέτησε ο Σίντνεϊ Όλκοτ. Βουβή ήταν και η επόμενη εκδοχή, που σκηνοθέτησε το 1925 ο Φρεντ Νίμπλο με πρωταγωνιστή τον Ραμόν Ναβάρο στον ομώνυμο ρόλο, με διάρκεια 143 λεπτά.

Το 1959, ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Γουάιλερ επιχείρησε τη δική του προσέγγιση στο βιβλίο του Γουάλας, με πρωταγωνιστή τον Τσάρλτον Χέστον στο ρόλο του Μπεν Χουρ. Η επικών διαστάσεων ταινία, διάρκειας 212 λεπτών, κέρδισε 11 Όσκαρ (ρεκόρ που ισοφάρισαν αργότερα οι ταινίες «Τιτανικός» και «Άρχοντας των Δακτυλιδιών») και αναδείχθηκε μία από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών.

Τον Αύγουστο του 2016 ο ρώσος σκηνοθέτης Τιμούρ Μπεκμαμπέτοφ παρουσίασε μία «νέα εκδοχή του μυθιστορήματος του Γουάλας με σύγχρονη ματιά», με πρωταγωνιστή τον Τζακ Χιούστον στο επώνυμο ρόλο. Η ταινία βγήκε με πολλές τυμπανοκρουσίες στις αμερικανικές αίθουσες, αλλά δεν είχε την απήχηση που περίμεναν οι συντελεστές της.