Πριν από τον πόλεμο, ήταν μια κομψή κοσμική, αρθρογράφος μόδας, πιανίστρια και μητέρα δύο παιδιών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, το έσκασε δυο φορές από την Γκεστάπο και ήταν η μοναδική γυναίκα που ηγήθηκε ενός δικτύου αντιστασιακών κατά της Ναζιστικής Κατοχής στη Γαλλία. Στρατολόγησε 3.000 μέλη, 24% από τα οποία ήταν γυναίκες, καθιστώντας την οργάνωση την ανθεκτικότερη και με τη μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία. Η κωδική της ονομασία ήταν "Hérisson", δηλαδή Σκαντζόχοιρος. Το πραγματικό της όνομα ήταν Μαρί-Μαντλέν Φουρκάντ (Marie-Madeleine Fourcade).
Η Μαρί-Μαντλέν Φουρκάντ ήταν παιδί μιας συντηρητικής, μεγαλοαστικής οικογένειας, πήγε σε καθολικό σχολείο, σπούδασε μουσική και παντρεύτηκε ένα Γάλλο αξιωματικό. Είχε καριέρα ως ανταποκρίτρια μόδας και είχε τη δική της ραδιοφωνική εκπομπή στο παριζιάνικο ραδιόφωνο, μαζί με τη διάσημη Γαλλίδα συγγραφέα, υποψήφια για Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1948, ηθοποιό και δημοσιογράφο, Κολέτ (Sidonie-Gabrielle Colette).
Στη δεκαετία του 1930, η νεαρή μητέρα χώρισε από τον σύζυγό της και ζούσε μια ανεξάρτητη ζωή στο Παρίσι, έχοντας αφήσει τα δύο της παιδιά στη γιαγιά τους. Όμως, αυτή η κίνηση, το να ζει μακριά από τα παιδιά της, ήταν ίσως μια επιλογή που τους έσωσε τη ζωή.
Το 1936, η Μαρί επανασυνδέθηκε με έναν πρώην συμμαθητή της, τον αξιωματικό του στρατού Georges Loustaunau-Lacau. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, άρχισε να γράφει στο περιοδικό του που είχε ως σκοπό να ανοίξει τα μάτια των Γάλλων στη γερμανική επιθετικότητα. Ο ρόλος της στην αντίσταση ξεκίνησε με την ανάληψη μυστικών αποστολών κατασκοπείας για τον Lacau για την ανάκτηση απόρρητων εγγράφων που περιέγραφαν τις γερμανικές προθέσεις στην Ευρώπη. Έτσι, έγινε η πλησιέστερη βοηθός του. Μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος, ο Lacau παρακολουθούσε μυστικά την γαλλική κυβέρνηση του Βισύ για την βρετανική υπηρεσία MI6. Συνελήφθη ενώ στρατολογούσε πράκτορες για μια αντιστασιακή οργάνωση -που αργότερα θα ονομαζόταν "Alliance" (Συμμαχία)-, αφήνοντας την Μαρί επικεφαλής του δικτύου πληροφοριών που είχε ξεκινήσει.
Η πρώτη αποστολή της ήταν να στρατολογήσει και να στείλει πράκτορες σε τμήματα της Γαλλίας που δε είχαν καταληφθεί από τους Ναζί. Πολλοί από αυτούς ήταν απλοί πολίτες, με ελάχιστη εκπαίδευση, γεγονός που έκανε το έργο απίστευτα επικίνδυνο. Οι Ναζί τους κυνηγούσαν και είχαν στη διάθεσή τους πολλούς πόρους, υψηλού επιπέδου, ώστε να εντοπίσουν ύποπτες ασυρματικές εκπομπές. Οι Γερμανοί αποκαλούσαν το δίκτυο "Κιβωτός του Νώε", επειδή η Μαρί είχε δώσει ονόματα ζώων ως παρατσούκλια στα μέλη. Για την ίδια, επέλεξε το "Hérisson" (Σκαντζόχοιρος) με βάση έναν χαρακτήρα της συγγραφέα Μπέατριξ Πότερ (Beatrix Potter), ένα ζώο που όταν απειλείται, γίνεται μια σφιχτή μπάλα, δείχνοντας τα αγκάθια του στον εχθρό.
Οι ανεκπαίδευτοι πράκτορες της Συμμαχίας έκαναν συχνά λάθη και εκατοντάδες αιχμαλωτίστηκαν, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν. Κατάφεραν όμως να παράσχουν και ένα σημαντικό αριθμό ακριβών πληροφοριών στην MI6. Συγκεντρώνοντας πληροφορίες για τις κινήσεις των Ναζί και την επιμελητεία μέσα στη Γαλλία, μια από τις πιο επιτυχημένες πράκτορες του δικτύου, η Τζίννι Ρουσό (Jeannie Rousseau), έπεισε έναν αξιωματικό της Βέρμαχτ να σχεδιάσει έναν πύραυλο και έναν σταθμό δοκιμών, αποκαλύπτοντας έτσι στους Συμμάχους το πρόγραμμα των πυραύλων V2 και σώζοντας χιλιάδες ζωές.
Η Μαρί περνούσε πολλές ώρες μέσα σε σάκους αλληλογραφίας, που τους έβαζαν σε πορτμπαγκάζ αυτοκινήτων, ώστε να παραδώσει πληροφορίες στην MI6 κάθε φορά. Δύο φορές ξέφυγε από τα χέρια της Γκεστάπο.
Την πρώτη φορά, στη Μασσαλία, η Γκεστάπο περικύκλωσε αυτήν και μέλη της οργάνωσης. Η Μαρί έπαιξε με την άγνοια των φρουρών της, ποντάροντας στο ότι δεν πίστευαν ότι οι γυναίκες μπορεί να ήταν πράκτορες αντιστασιακών δικτύων, πόσο δε μάλλον, να είναι η ίδια η αρχηγός ενός τέτοιου δικτύου. Η Μαρί είχε να δει τον σύζυγό της και τα δικά της παιδιά για χρόνια, ξέροντας ότι θα ήταν πολύ επικίνδυνο να τα φροντίσει. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, απέκτησε και τρίτο παιδί από έναν πιλότο της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, κανόνιζε ώστε αυτοί που φρόντιζαν τα παιδιά της να τα περνούν μπροστά από ασφαλή σπίτια όπου κρυβόταν εκείνη, ώστε να μπορεί να τα βλέπει έστω και λίγο.
Την δεύτερη φορά που διέφυγε ήταν από μια φυλακή της Γκεστάπο στην πόλη Εξ-αν-Προβάνς (Aix-en-Provence). Ενώ ήταν φυλακισμένη, σκέφτηκε να πάρει υδροκυάνιο που είχε κρυμμένο σε περίπτωση που την έπιαναν. Όμως, έτσι θα καταδίκαζε και τους υπόλοιπους πράκτορές της σε θάνατο, όπως σκέφτηκε. Στο κελί της, υπήρχε ένα μικρό παράθυρο με κάγκελα και με ξύλινες σανίδες για να περνάει μέσα λίγος αέρας και φως. Όταν οι φύλακές της πήγαν να ξεκουραστούν τις πρώτες πρωινές ώρες, έμεινε γυμνή και άρχισε να προσπαθεί να περάσει μέσα από ένα απίστευτα στενό άνοιγμα. Μετά από μερικές αποτυχημένες και πεισματικά οδυνηρές προσπάθειες, η Μαρί τα κατάφερε, με το φόρεμά της στα δόντια της, μέσα στα αίματα και μελανιασμένη. Απέφυγε τον φακό ενός φρουρού που είχε ακούσει θορύβους και έτρεξε για να βρει καταφύγιο μέσα στο μαυσωλείο ενός νεκροταφείου. Αργότερα, βρήκε ένα ρυάκι, έπλυνε τα τραύματά της και ξέπλυνε την μυρωδιά του αίματος που σίγουρα θα τραβούσε τα σκυλιά των Ναζί που θα την έψαχναν.
Για να φτάσει σε ένα κοντινό ασφαλές σπίτι, έπρεπε να περάσει πάλι από τους δρόμους γύρω από την φυλακή. Στα χωράφια στα περίχωρα της πόλης, μπήκε σε μια ομάδα αγροτισσών και προσποιήθηκε ότι μάζευε καλαμπόκι ενώ την έψαχναν -και την προσπέρασαν- Γερμανοί στρατιώτες, οι οποίοι δεν έδωσαν καμία σημασία στις γυναίκες. Τελικά, έφτασε στο αγρόκτημα όπου ήταν κρυμμένοι οι σύντροφοί της. Αν δεν τα είχε καταφέρει, όλοι θα είχαν εκτελεστεί μέχρι το τέλος της ημέρας.
Ο τάφος της Μαρί-Μαντλέν Φουρκάντ - πηγή
Η Φουρκάντ επέστρεψε στο Παρίσι τον Αύγουστο του 1944, λίγο πριν από την απελευθέρωση της πόλης, και συνέχισε να συλλέγει πληροφορίες για τον αμερικανικό στρατό αυτή την φορά. Ήταν 35 ετών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, έχασε 438 από τους 3.000 πράκτορές της. Αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της στο να βοηθήσει τις οικογένειες αυτών που πέθαναν, αλλά και τους επιζώντες. Κανένα άλλο συμμαχικό δίκτυο κατασκόπων δεν ήταν τόσο επιτυχημένο όσο και μακροχρόνιο.
Αργότερα, της απονεμήθηκε μια από τις υψηλότερες τιμές της βρετανικής κυβέρνησης, ενώ έγινε η πρώτη γυναίκα που κηδεύτηκε στο "Μέγαρο των Απομάχων" (Les Invalides) όπου βρίσκονται οι τάφοι επιφανών Γάλλων, διατεταγμένοι κυκλικά γύρω από τον τάφο του Μεγάλου Ναπολέοντα. Σήμερα, η επιτύμβια στήλη της βρίσκεται στο νεκροταφείο Περ Λασαίζ (Père Lachaise) στο ανατολικό Παρίσι. Η ιστορία της έχει εμπνεύσει φανταστικούς χαρακτήρες, όπως την δυστοπική ηρωίδα Margaret Atwood στην ταινία του 2017 "The Handmaid's Tale".
Η Φουρκάντ έγραψε τα απομνημονεύματά της από τη διάρκεια του πολέμου στο βιβλίο "L'Arche de Noé" (Η Κιβωτός του Νώε), το οποίο δημοσιεύτηκε το 1968.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου