Ο καιρός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Βάσει αυτού, διαδραματίστηκαν οι ναυμαχίες και αποφασίστηκαν οι διαδρομές των φαλάγγων. Ο καιρός και η ορατότητα επηρέασαν τις επιδρομές φωτογραφικής αναγνώρισης και τις επιθέσεις. Μεγάλο μέρος του σχεδιασμού της Απόβασης στη Νορμανδία (D-Day) περιστράφηκε γύρω από τον καιρό, ενώ η επιχείρηση καθυστέρησε 24 ώρες εξαιτίας της κατάστασης της θάλασσας. Οι πληροφορίες για τις καιρικές συνθήκες ήταν τόσο ευαίσθητες που διαβιβάζονταν κωδικοποιημένες από τους μετεωρολογικούς σταθμούς.
Μέχρι τον Αύγουστο του 1941, οι Σύμμαχοι είχαν καταλάβει πολλούς μετεωρολογικούς σταθμούς που λειτουργούσαν οι Ναζί στην Γροιλανδία και στο νησί Σπιτσβέργη (ή Σπίτσμπεργκεν ή Σβάλμπαρντ), στο αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ στη Νορβηγία. Αυτοί οι σταθμοί ήταν κρίσιμοι, επειδή ο αέρας από το Σβάλμπαρντ προμήνυε για το τι θα συνέβαινε στον Βόρειο Ατλαντικό και στην ηπειρωτική Ευρώπη. Το νησί Σπιτσβέργη ήταν ιδιαίτερα σημαντική θέση, καθώς επέτρεπε στους Ναζί να παρακολουθούν τις καιρικές συνθήκες στη διαδρομή της φάλαγγας των Συμμάχων προς την βόρεια Ρωσία.
Η κατά προσέγγιση θέση του μετεωρολογικού σταθμού της επιχείρησης Haudegen
Το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ βρίσκεται στον Αρκτικό Ωκεανό, περίπου χίλια χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο. Αυτή η παγωμένη ερημιά χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως βάση φαλαινοθηρικών τον 17ο και 18ο αιώνα και έπειτα εγκαταλείφθηκε. Στη συνέχεια, ξεκίνησε η εξόρυξη άνθρακα, κάτι που οδήγησε στη δημιουργία πολλών μόνιμων κοινοτήτων. Όταν το 1940 η Νορβηγία καταλήφθηκε από τους Ναζί, οι κατακτητές ανέλαβαν τον έλεγχο των πετρελαϊκών περιοχών και των μετεωρολογικών σταθμών στο αρχιπέλαγος. Την εποχή εκείνη, η Σοβιετική Ένωση δεν είχε μπει ακόμη στον πόλεμο. Αυτό όμως άλλαξε τον Ιούλιο του 1941, όταν η Γερμανία εισέβαλε στην ΕΣΣΔ. Αμέσως, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς έστειλαν στρατιωτικές δυνάμεις στο αρχιπέλαγος για να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις των Ναζί και τους μετεωρολογικούς σταθμούς τους.
Οι Ναζί κατέβαλαν πολλές προσπάθειες να δημιουργήσουν μετεωρολογικούς σταθμούς στο νησί, αλλά όλες απέτυχαν ή καταλήφθηκαν από τους Συμμάχους. Τον Οκτώβριο του 1941, οι Ναζί δημιούργησαν έναν σταθμό αναφοράς στην Σπιτσβέργη, αλλά, τον επόμενο μήνα, εκδιώχτηκε από βρετανικά πολεμικά πλοία. Το 1941, εγκαταστάθηκε ένας δεύτερος σταθμός στην ερευνητική πόλη Ny-Ålesund στο νησί και παρέμεινε σε λειτουργία για ένα χρόνο, μέχρι που εκκενώθηκε.
Τον Σεπτέμβριο του 1944, οι Ναζί εγκατέστησαν τον τελευταίο μετεωρολογικό τους σταθμό, με την ονομασία Operation Haudegen, στο νησί Βορειοανατολική Γη (Nordaustlandet), το δεύτερο μεγαλύτερο νησί σε έκταση μετά την Σπιτσβέργη και ένα από τα πιο απομακρυσμένα και βορειότερα από τα κύρια νησιά του αρχιπελάγους. Ένα υποβρύχιο και ένα σκάφος εφοδιασμού αποβίβασαν 11 άνδρες, μαζί με εξοπλισμό, όπλα, πυρομαχικά και προμήθειες, και έφυγαν βιαστικά για την Νορβηγία, πριν τους ανακαλύψουν τα πλοία των Συμμάχων. Οι άνδρες εγκατέστησαν έναν μετεωρολογικό σταθμό και έστησαν δύο διακριτικές καλύβες, χρησιμοποιώντας ξύλινα πλαίσια, και τις καμουφλάρισαν με λευκά δίχτυα.
Ο γεωλόγος Wilhelm Dege, επικεφαλής της επιχείρησης Haudegen
Η Operation Haudegen ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1944. Πέντε φορές την ημέρα, ο σταθμός διαβίβαζε κρυπτογραφημένες καιρικές προβλέψεις στη ναυτική διοίκηση στο Τρόμσο. Επιπλέον, μια φορά την εβδομάδα, η ομάδα έστελνε ένα μετεωρολογικό μπαλόνι με υδρογόνο σε ύψος 8.000 μέτρων ώστε να λάβουν δεδομένα από την ανώτερη ατμόσφαιρα. Τον υπόλοιπο καιρό, η ομάδα εξερευνούσε το νησί και μάθαινε για την επιστήμη, την γεωγραφία, την φιλοσοφία και τα μαθηματικά από τον αρχηγό της αποστολής, Δρ Wilhelm Dege. Οι άντρες κατασκεύασαν μια σάουνα και αποθήκευαν τρόφιμα, απολαμβάνοντας το κρέας των ταράνδων, κάτι που, εκείνοι την εποχή, οι περισσότεροι Γερμανοί απλά και μόνο ονειρεύονταν στα καταφύγιά τους. Ο 18χρονος χειριστής του ασυρμάτου, Siegfried Czapka, το 2010 δήλωσε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, "Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Είχαμε τα πάντα εκτός από μπύρα. "
Όμως, η ζωή στην Αρκτική είναι σκληρή. Οι θερμοκρασίες έπεφταν κάτω από το μηδέν, χιόνιζε πολύ και το φως της ημέρας ήταν σπάνιο. Οι πολικές αρκούδες ήταν καθημερινή απειλή. Κάθε φορά που έβγαιναν έξω, οι άντρες έπρεπε να κουβαλάνε μαζί τους τα όπλα τους. Είχαν λάβει όμως σκληρή εκπαίδευση για να αντιμετωπίσουν αυτές τις κακουχίες. Έμαθαν να κάνουν σκι, να κατεβαίνουν γκρεμούς, να κατασκευάσουν ιγκλού, να μαγειρεύουν και να ψήνουν, να βγάζουν δόντια, να περιποιούνται τραύματα από σφαίρες, ακόμη και να ακρωτηριάζουν παγωμένα άκρα.
Στις 8 Μαΐου του 1945, η ομάδα έλαβε ένα μήνυμα από τους διοικητές τους στο Τρομσό ότι η Γερμανία είχε παραδοθεί και ο πόλεμος τελείωσε. Διατάχθηκαν να καταστρέψουν τα εκρηκτικά και τα απόρρητα έγγραφα και να στέλνουν δελτία καιρού χωρίς κρυπτογράφηση.
Και μετά, σιγή ασυρμάτου.
Οι άντρες προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με την διοίκηση, αλλά δεν πήραν καμία απάντηση. Άρχισαν να διαβιβάζουν τις συντεταγμένες της θέσεις τους στα μήκη κύματος που χρησιμοποιούσαν οι Σύμμαχοι, αλλά δεν εμφανίστηκε κανένα πλοίο ή αεροσκάφος. Η ομάδα είχε προμήθειες για δύο χρόνια, αλλά η ιδέα να μείνουν εκεί δεν ήταν ελκυστική. Οι άνδρες ανησυχούσαν για τις οικογένειές τους στην Γερμανία, είτε αν ήταν ακόμα ζωντανές, είτε αν είχαν σκοτωθεί από τις αεροπορικές επιδρομές. Απελπισμένοι, άρχισαν να εκπέμπουν στα κανάλια κινδύνου των Συμμάχων.
Χριστούγεννα του 1944
Προς το τέλος Αυγούστου, πήραν απάντηση. Οι νορβηγικές αρχές τους διαβεβαίωσαν ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου θα πήγαινε ένα πλοίο στο νησί. Όταν τη νύχτα της 3ης προς 4ης Σεπτεμβρίου έφτασε ένα πλοίο στο φιόρδ κοντά στον μετεωρολογικό σταθμό, η χαρά τους ήταν απερίγραπτη. Ήταν ένα πλοίο που είχε ναυλωθεί από το νορβηγικό ναυτικό προκειμένου να τους παραλάβει.
Οι Νορβηγοί βγήκαν στην στεριά και ακολούθησε ένα μεγάλο, γιορτινό γεύμα. Στη συνέχεια, ο επικεφαλής των Ναζί παραδόθηκε τυπικά -τέσσερις μήνες αφότου είχε τελειώσει ο πόλεμος- παραδίδοντας το υπηρεσιακό του πιστόλι στον Νορβηγό καπετάνιο.
"Ο Νορβηγός το κοίταξε και ρώτησε, 'Μπορώ να το κρατήσω;'", ανέφερε ο Δρ Eckhard Dege, ο γιος του επικεφαλής των Ναζί, Wilhelm Dege. "Ο πατέρας μου του εξήγησε ότι μπορούσε, επειδή παραδόθηκαν".
Το 2004, ο Siegfried Czapka (δεξιά) μαζί με έναν συνάδελφό του επέστρεψαν στον παλιό σταθμό στη Βορειοανατολική Γη
Οι άνδρες μεταφέρθηκαν στο Τρομσό όπου φυλακίστηκαν για τρεις μήνες. Τον Δεκέμβριο του 1945, επέστρεψαν στα σπίτια τους, σε μια διαιρεμένη χώρα. Κάποιοι βρέθηκαν στην Ανατολική Γερμανία, άλλοι στην Δυτική. Οι άνδρες της μονάδας προσπάθησαν να συναντηθούν ξανά, αλλά κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο λόγω των εντάσεων μεταξύ Ανατολής και Δυτικής Γερμανίας. 60 χρόνια μετά το συμβάν, δύο από τους επιζώντες επανασυνδέθηκαν για ένα ταξίδι στο νησί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου