Δημήτριος Ιωαννίδης

 

Έλληνας στρατιωτικός· από τους πρωτεργάτες της επτάχρονης δικτατορίας της 21ης Απριλίου (1967-1974).

Ο Δημήτριος Ιωαννίδης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 13 Μαρτίου 1923, από εύπορη οικογένεια. Κατατάχθηκε στη Σχολή Ευελπίδων το 1940 και ως εύελπις πήρε μέρος στη μάχη της Κρήτης. Στην Κατοχή εντάχθηκε στις δυνάμεις των ΕΟΕΑ/ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα, ενώ ως αξιωματικός του Εθνικού Στρατού συμμετείχε στον Εμφύλιο Πόλεμο και μάλιστα υπηρέτησε στη Μακρόνησο.

Το 1945 εντάχθηκε στον ΙΔΕΑ και συμμετείχε στο αποτυχημένο στρατιωτικό κίνημα της 30ης Μαΐου 1951. Στην παραστρατιωτική αυτή οργάνωση εκκολάφθηκαν πολλά από τα στελέχη της 21ης Απριλίου. Μέχρι το 1959 υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες, εν συνεχεία σε επιτελικές θέσεις του ΓΕΣ και το 1963 τοποθετήθηκε στην Κύπρο. Το 1966, με τον βαθμό του συνταγματάρχη διορίστηκε αρχηγός του τάγματος της Σχολής Ευελπίδων, με το οποίο έλαβε μέρος στην εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου, στήνοντας μπλόκα στους δρόμους και καταλαμβάνοντας κυβερνητικά κτίρια στην Αθήνα.

Μετά το πραξικόπημα ανέλαβε τη διοίκηση της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΣΑ). Ειδικά στο διαβόητο Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα (EAT) της ΕΣΑ, βασανίσθηκαν πολλοί αντίπαλοι του καθεστώτος. Ήταν τακτικός συνομιλητής με το κλιμάκιο της CIA στην Αθήνα, με το οποίο διατηρούσε προνομιακές σχέσεις, και ιδιαίτερα με τον μετέπειτα θρυλικό πράκτορα Γκαστ Αβρακότο. Ως εκφραστής της αδιάλλακτης πτέρυγας των πραξικοπηματιών ήταν αντίθετος στη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος που επιχειρούσε να κάνει ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και η εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτέλεσε το έναυσμα για την ανατροπή του. Στις 25 Νοεμβρίου 1973 έκανε το δικό του πραξικόπημα και ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο, ανακόπτοντας την πορεία της δικτατορίας προς τη λεγόμενη «πολιτικοποίηση».

Από δεξιά: Δημήτριος Ιωαννίδης, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Φαίδων Γκιζίκης

Ο Μίμης, όπως τον φώναζαν οι φίλοι και οι ομοϊδεάτες του, διόρισε ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη και ως πρωθυπουργό των δικηγόρο Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο, αλλά την πραγματική εξουσία ασκούσε ο ίδιος από το παρασκήνιο, γεγονός που του χάρισε το προσωνύμιο «αόρατος δικτάτωρ». Υπήρξε ο πρωτεργάτης του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974 εναντίον του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που έδωσε στους Τούρκους το τυπικό πρόσχημα να προχωρήσουν σε απόβαση στη μεγαλόνησο και στην κατάληψη και κατοχή του βόρειου τμήματος της μεγαλονήσου.

Στις 23 Ιουλίου 1974, η στρατιωτική ηγεσία της χώρας αποφάσισε να παραδώσει την εξουσία στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, χωρίς την έγκρισή του. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο νέος Υπουργός Άμυνας, Ευάγγελος Αβέρωφ, ήταν να τον θέσει σε διαθεσιμότητα στις 2 Αυγούστου και στις 24 Αυγούστου να τον αποστρατεύσει με το βαθμό του υποστράτηγου.

Στις 23 Οκτωβρίου συνελήφθη και εκτοπίστηκε σε ξενοδοχείο της Κέας, μαζί με τους άλλους πραξικοπηματίες. Στις 14 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε ως ένας από τους πρωταιτίους του πραξικοπήματος και στις 28 Ιουλίου οδηγήθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Στις 24 Αυγούστου 1975 καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά η ποινή του μετατράπηκε αυθημερόν σε ισόβια, με απόφαση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στις 16 Οκτωβρίου οδηγήθηκε και πάλι στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Στις 30 Δεκεμβρίου καταδικάσθηκε σε ισόβια κάθειρξη. Στις 21 Ιουνίου 1976 με Προεδρικό Διάταγμα καθαιρέθηκε από τον βαθμό του υποστρατήγου και υποβιβάστηκε στην τάξη του στρατιώτη.

Ο Δημήτριος Ιωαννίδης πέθανε από θερμοπληξία στο Νοσοκομείο Νικαίας στις 16 Αυγούστου 2010, σε ηλικία 87 ετών. Είχε μεταφερθεί εκεί από τις φυλακές Κορυδαλλού, όπου εξέτιε την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Αν και είχε τη δυνατότητα, δεν υπέβαλε ποτέ αίτημα για την απονομή χάρης.

H CIA σκιαγραφεί τον Δημήτριο Ιωαννίδη

Ο Ιωαννίδης είχε τη φήμη έντιμου και ηθικού ανθρώπου, αφοσιωμένου στη δουλειά του. Έχει ξεκαθαρίσει στα νεότερα στελέχη του καθεστώτος του ότι δεν θα πρέπει να περιμένουν προνομιακή μεταχείριση. Μία πηγή περιγράφει τον Ιωαννίδη ως έξυπνο και αποφασισμένο. Μία άλλη πηγή, όμως, τον χαρακτηρίζει άνθρωπο με ικανότητες κάτω του μέσου όρου, χωρίς φαντασία ή ικανότητα να παίρνει πρωτοβουλίες. Ο ταξίαρχος είναι πολύ συντηρητικός στις προτιμήσεις του και ζει μια απλή ζωή. Δεν είναι καθόλου εντυπωσιακός στην εμφάνιση και αφήνει μερικές φορές την εντύπωση πως είναι αφελής. Είναι εργένης.

Ο Ιωαννίδης είναι φιλικός και ανοικτός με όσους γνωρίζει. Είναι, όμως, συγκρατημένος και «περίεργος» μπροστά σε γυναίκες και ανθρώπους που δεν γνωρίζει. Έχει βγει από την Ελλάδα μόνο μία φορά. Το γεγονός αυτό μπορεί να έχει οδηγήσει σε μια απλοϊκή, εσωστρεφή αντίληψη των πραγμάτων, η οποία φαίνεται και από την πεποίθησή του ότι ο Τύπος στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη ελέγχεται από κομμουνιστές και σοσιαλιστές - συνοδοιπόρους τους. Ο ταξίαρχος μιλάει αρκετά καλά αγγλικά.