Το Kayaköy ή Λιβίσσι (Λειβίσσι και Λεβίσσι), όπως ήταν το ελληνικό όνομά του, βρίσκεται 8 χιλιόμετρα νότια της Μάκρης (Φετίγιε, Fethiye) στη νοτιοδυτική Τουρκία όπου ζούσαν Έλληνες της Ανατολίας μέχρι περίπου το 1923. Το χωριό-φάντασμα, που διατηρείται πλέον ως μουσείο, αποτελείται από εκατοντάδες κατοικίες και δύο εκκλησίες, οι οποίες καλύπτουν ένα μικρό μέρος βουνοπλαγιάς και χρησιμεύουν ως τόπο στάθμευσης για τους τουρίστες που επισκέπτονται το Φετίγιε.
Αν και ο οικισμός σε αυτή τη θέση έχει τις ρίζες του στον 14ο αιώνα, η περιοχή άρχισε να ακμάζει τον 19ο αιώνα. Η περιοχή κατοικούνταν από τα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια, όπως αναφέρουν αρχαίοι συγγραφείς. Στην ίδια περιοχή που βρισκόταν το Λιβίσσι, οι μελετητές τοποθετούν την Λυκιακή πόλη Καρμυλησσό -αν και αρκετοί πιστεύουν ότι δεν πρέπει να ταυτίζεται το Λιβίσσι με την Καρμηλυσσό. Η Καρμυλησσός ήταν μια μικρή κωμόπολη κοντά στην παραλία, στο όρος Αντικράγος.
Εκείνη την εποχή, Έλληνες από τα Δωδεκάνησα ήρθαν στην πόλη λόγω των πειρατών και αποφάσισαν να μείνουν εκεί. Αποκάλεσαν το νέο τους σπίτι "Λιβίσσι", αλλά οι Τούρκοι που ζούσαν εκεί το αποκαλούσαν Kayaköy.
Το 1856, η κοντινή πόλη Φετίγιε ισοπεδώθηκε από έναν μεγάλο σεισμό ο οποίος κατέστρεψε την ζωή της πόλης. Αυτό το τρομερό συμβάν -καθώς και τη μεγάλη πυρκαγιά του 1885- πιθανότατα άλλαξε την περιοχή δημογραφικά και το Λιβίσσι άρχισε να ευδοκιμεί. Μέχρι το 1900, η πόλη είχε φτάσει στον μέγιστο αριθμό κατοίκων της, τους 10.000 άτομα. Τόσο η μουσουλμανική πίστη όσο και οι Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί ζούσαν και δούλευαν σε μια αρμονική κοινότητα. Ήταν συνδεδεμένοι με το εμπόριο και πάντα βοηθούσαν ο ένας τον άλλον.
Όμως, αυτή η αρμονία δε θα διαρκούσε πολύ. Το 1914 ξεκίνησαν διώξεις στην περιοχή που εντάσσονται στο ευρύτερο σχέδιο των Νεοτούρκων να εκκενώσουν τα πλούσια παράλια από τους Έλληνες κατοίκους τους. Το 1916 πολλές οικογένειες οδηγήθηκαν στο Ντενιζλί, μετά από πορεία έξι ημερών. Το 1917 άλλοι κάτοικοι οδηγήθηκαν σε χωριά επίσης κοντά στο Ντενιζλί. Το 1919 εξορίστηκαν οι άντρες ηλικίας 13-70 χρόνων και το 1921 οι εναπομείναντες 480 στο Ικόνιο, την Καισάρεια και τελικά, μετά από πεζοπορία 55 ημερών, στο Χαμητιέ της Συρίας, όπου παρέμειναν έως τον Νοέμβριο του 1922. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον Μάιο του 1919 μέχρι και τον Οκτώβριο του 1922, διεξήχθη η Μικρασιατική Εκστρατεία, γνωστή διεθνώς ως Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1919–1922. Μετά το τέλος του πολέμου, το Λιβίσι εγκαταλείφθηκε λόγω της συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών που υπογράφηκε μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής κυβέρνησης το 1923. Οι πρόσφυγες από την περιοχή της Μάκρης εγκαταστάθηκαν στην Αττική ιδρύοντας τον Δήμο Νέας Μάκρης, ενώ οι κάτοικοι από το Λιβίσι ίδρυσαν το Νέο Λειβήσι, στην κοινότητα Μαρκόπουλου. Επίσης, Λιβισιανοί εγκαταστάθηκαν στην Βοιωτία, τη Φθιώτιδα και την Εύβοια. Μετά από την εγκατάλειψη του χωριού από τον ελληνικό πληθυσμό δεν κατοικήθηκε ποτέ ξανά. Κάποιοι Τούρκοι επέστρεψαν από την Ελλάδα και πήγαν στο χωριό, μιας και ήθελαν να ζήσουν σε γνώριμα μέρη γι' αυτούς, αλλά, αρνήθηκαν να εγκατασταθούν στο Λιβίσι, γιατί, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, είχε στοιχειωθεί από τα πνεύματα των Ελλήνων που σφαγιάστηκαν. Έτσι μέχρι και σήμερα παραμένει ερειπωμένο.
Το 1957, σημειώθηκε ένας ισχυρός σεισμός (7,1) στο ερειπωμένο χωριό και τα περισσότερα από τα κτήρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Έτσι, το χωριό παρέμεινε εγκαταλελειμμένο και τα πέτρινα σπίτια έπεσαν σε παρακμή.
Σήμερα, ο χώρος βρίσκεται υπό την προστασία της τουρκικής κυβέρνησης. Το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού έχει ανακυρήξει το χωριό μουσείο περιλαμβάνεται στον κατάλογο ιστορικών μνημείων. Η UNESCO το έχει αποδέχτηκε ως Πόλη Παγκόσμιας Φιλίας και Ειρήνης. Το National Geographic το αναγνώρισε ως μια από τις δέκα καλύτερες πόλεις-φάντασμα στον κόσμο.
Επί του παρόντος, το χωριό-φάντασμα είναι αγαπημένο μέρος των τουριστών. Αρκετοί κάτοικοι από κοντινά μέρη εμπορεύονται εκεί, πουλώντας φαγητό και αναμνηστικά. Εξακολουθούν να υπάρχουν 500 σπίτια, αν και είναι κυρίως κατεστραμμένα, δύο ορθόδοξες εκκλησίες και στο κέντρο της πόλης, υπάρχει μια κρήνη που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.
Το Λεβίσσι υποτίθεται ότι είναι το χωριό που ενέπνευσε το "Εσκίμπαχτσε", το φανταστικό χωριό που επέλεξε ο Λουί ντε Μπερνιέ για το μυθιστόρημά του "Πουλιά χωρίς Φτερά" του 2004.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου