Έλλα Φιτζέραλντ

Σπουδαία Αμερικανίδα τραγουδίστρια της τζαζ. Την είχαν ονομάσει «Πρώτη Κυρία του Τραγουδιού» και «Βασίλισσα της Τζαζ».

H Έλλα Φιτζέραλντ (Ella Fitzgerald) γεννήθηκε στις 25 Απριλίου 1917 στο Νιούπορτ Νιουζ της Βιρτζίνια και μεγάλωσε με τη χωρισμένη μητέρα της στη Νέα Υόρκη. Από μικρή ήθελε να γίνει χορεύτρια, αλλά την κέρδισε η τζαζ. Μετά τον θάνατο της μητέρας το 1934 αντιμετώπισε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία επιδεινώθηκαν μετά τον βιασμό από τον πατριό της.

Εγκατέλειψε το σχολείο και άρχισε να κάνει διάφορες περιστασιακές δουλειές, όπως φύλακας σε οίκο ανοχής και υπάλληλος σε γραφείο παράνομων στοιχημάτων, που σχετιζόταν με τη Μαφία. Γρήγορα συνελήφθη από την αστυνομία και κλείσθηκε σε ορφανοτροφείο. Δεν έμεινε για πολύ εκεί. Κατόρθωσε να αποδράσει και να ζήσει για ένα χρονικό διάστημα ως άστεγη.

Το 1934, σε ηλικία 17 ετών, ξεχώρισε σ’ ένα διαγωνισμό ταλέντων στο Απόλο Θίατερ της Νέας Υόρκης και άρχισε να συνεργάζεται ως τραγουδίστρια με τον ντράμερ Τσικ Γουέμπ, με τον οποίο ηχογράφησε τις πρώτες της επιτυχίες. Μετά τον θάνατό του ανέλαβε η ίδια τη διεύθυνση της ορχήστρας του, την οποία διατήρησε έως το 1942, οπότε ξεκίνησε σόλο καριέρα, που πολύ σύντομα την οδήγησε στην κορυφή και τη διεθνή αναγνώριση. Συμμετείχε σε πολυάριθμες συναυλίες, υποστηριζόμενη από σπουδαίες ορχήστρες, όπως του Ντιουκ Έλινγκτον και του Κάουντ Μπέιζι.

Η «Βασίλισσα της Τζαζ» διέθετε εξαιρετικά καθαρή και νεανική φωνή, που τα χρόνια δεν κατάφεραν να αλλοιώσουν. Η τεχνική της επέτρεπε να ερμηνεύει με άνεση ένα ποικίλο ρεπερτόριο, από τα συναισθηματικά ρομάντζα ως το πιο «σουίνγκ» θέμα της τζαζ. Με τον Λούις Άρμστρονγκ υπήρξαν οι καλύτεροι εκπρόσωποι του «σκατ», της φωνητικής τεχνικής, με την οποία ο τραγουδιστής με τη φωνή του μιμείται τα όργανα, όπως η τρομπέτα.

Από το 1956 έως το 1967 ηχογράφησε για τη δισκογραφική εταιρεία Verve μία σειρά από 19 ανθολογίες τραγουδιών, στις οποίες διέσωσε 250 εξαιρετικές ερμηνείες του λεγόμενου «Great American Songbook», δηλαδή των σημαντικότερων λαϊκών τραγουδιών των ΗΠΑ, που έγραψαν συνθέτες, όπως οι Ρίτσαρντ Ρότζερς, Κόουλ Πόρτερ, Τζορτζ Γκέρσουιν, Ντιουκ Έλινγκτον, Τζερόμ Κερν, Ιρβινγκ Μπερλίν και Τζόνι Μέρσερ. Στη σχεδόν εξηντάχρονη μουσική διαδρομή της ηχογράφησε περισσότερα από 70 άλμπουμ, κέρδισε 13 βραβεία Γκράμι και πούλησε κοντά στα 40 εκατομμύρια δίσκους.

Η Έλλα Φιτζέραλντ παντρεύτηκε επισήμως δύο φορές. Το 1941 παντρεύτηκε τον λιμενεργάτη και πρώην κατάδικο Μπένι Κόρνγκεϊ και το 1947 τον περίφημο μπασίστα της τζαζ Ρέι Μπράουν, με τον οποίο υιοθέτησε ένα αγοράκι, τον μετέπειτα μπλουζίστα Ρέι Μπράουν τζούνιορ. Η Φιτζέραλντ φέρεται να είχε τελέσει κι ένα τρίτο γάμο, το 1957, με ένα νεαρό Νορβηγό ονόματι Τορ Λάρσεν, τον οποίο γρήγορα ξέχασε, όταν αυτός συνελήφθη και καταδικάστηκε για ληστεία.

Το 1985 αντιμετώπισε τα πρώτα προβλήματα υγείας, τα οποία επιδεινώθηκαν το 1993, όταν λόγω του διαβήτη τις απέκοψαν και τα δύο πόδια. Στις 15 Ιουνίου του 1996 η μεγάλη τραγουδίστρια της τζαζ άφησε την τελευταία της πνοή, σε ηλικία 79 ετών.