Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος

Δικηγόρος, από τις ηγετικές προσωπικότητες της γαλλικής επανάστασης και ηγέτης της περιόδου της τρομοκρατίας.

Ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος (Maximilien Robespierre) υπήρξε ο διασημότερος και ο πλέον αμφιλεγόμενος από τους ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης. Γεννήθηκε στο Αράς στις 6 Μαΐου 1758 και ήταν δικηγόρος. Γρήγορα ξεχώρισε για τις επαγγελματικές του ικανότητες και απέκτησε φήμη ως υπερασπιστής των φτωχών.

Στην κεντρική πολιτική σκηνή της Γαλλίας εισήλθε τον Μάιο του 1789, ως μέλος των Γενικών Τάξεων, που συgκάλεσε ο Λουδοβίκος ο 16ος. Ο Ροβεσπιέρος, θαυμαστής του Ζαν Ζακ Ρουσό και των Διαφωτιστών, αμέσως ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο, υπερασπιζόμενος τα λαϊκά συμφέροντα απέναντι στον κλήρο και τους ευγενείς.

Μόλις ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση στις 14 Ιουλίου του 1789, ο Ροβεσπιέρος αναδείχθηκε ένας από τους αδιαμφισβήτητους ηγέτες της, συμμετέχοντας στην πολιτική παράταξη των «Ιακωβίνων», που απετελείτο από τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία της ανερχόμενης αστικής τάξης. Το προσωνύμιο που του αποδόθηκε τότε και τον ακολούθησε ως το τέλος της ζωής του ήταν «Αδιάφθορος».

Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης την εξουσία ασκούσαν οι «Γιρονδίνοι», τα συντηρητικά στοιχεία των επαναστατών και ο Ροβεσπιέρος βρέθηκε απέναντί τους καταγγέλλοντας όσα αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά μέσα προωθούσαν.

Το Δεκέμβριο του 1792 τέθηκε ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης το μέγα ερώτημα για την τύχη του βασιλιά Λουδοβίκου, που ήταν κρατούμενος από τους επαναστάτες. Ο Ροβεσπιέρος, σε μια αποστροφή του λόγου του, είπε: «Ο Λουδοβίκος πρέπει να πεθάνει για να ζήσει η χώρα». Στις 21 Ιανουαρίου 1793 ο πολίτης Λουδοβίκος Καπέτος (πρώην βασιλιάς Λουδοβίκος 16ος), καρατομήθηκε.

Η ευκαιρία για τους «Ιακωβίνους» και τον Ροβεσπιέρο να αρπάξουν την εξουσία δόθηκε το 1793, μετά τον ατυχή πόλεμο της Γαλλίας κατά της Αγγλίας, Ολλανδίας και Ισπανίας και την απόπειρα εσχάτης προδοσίας του στρατηγού Ντιμουριέ. Οι ηγέτες των «Γιρονδίνων» δικάστηκαν και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς οδηγήθηκαν στη λαιμητόμο.

Τότε αρχίζει η περίοδος κυριαρχίας των Ιακωβίνων και του Ροβεσπιέρου, μέσω της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας, που κυβέρνησε δικτατορικά και τυραννικά. Ο τρόμος πλανιόταν πάνω από τη Γαλλία. Η εποχή αυτή έμεινε στην ιστορία ως η Περίοδος της Τρομοκρατίας, ένας όρος που πλάστηκε εκείνα τα χρόνια και μας ακολουθεί μέχρι σήμερα.

Από το Νοέμβριο του 1793 ως τον Ιούλιο του 1794, 2.000 αντίπαλοι των «Ιακωβίνων» καρατομήθηκαν μόνο στο Παρίσι. Τα όποια φιλολαϊκά μέτρα εισηγήθηκε ο Ροβεσπιέρος, όπως η αναδιανομή των γαιών, δεν ήταν αρκετά για να ανακουφίσουν τη χώρα από το αίσθημα τρόμου που την διακατείχε. Θύματα του Ροβεσπιέρου υπήρξαν οι σύντροφοι του Ντυμουλέν, Εμπερ και Δαντών, που καρατομήθηκαν ως μετριοπαθείς.

Με διάταγμα του Ροβεσπιέρου στις 7 Μαΐου 1794 καθιερώθηκε η πολιτική θρησκεία στη Γαλλία με τη λατρεία του Υπέρτατου Όντος. Βασίστηκε στις ιδέες του Ζαν Ζακ Ρουσό που περιλαμβάνονται στο «Κοινωνικό Συμβόλαιο» και στην αντίθεση του Ρουσό τόσο με τον Καθολικισμό, όσο και με τον αθεϊσμό που πρέσβευε ο Εμπέρ.

Το τέλος του Ροβεσπιέρου ήταν ανάλογο με αυτό που επιφύλαξε στους αντιπάλους του. Μία ετερόκλητη συμμαχία αντιπάλων και συντρόφων τους από τους «Ιακωβίνους», που διαφωνούσαν με την πολιτική του, τον ανέτρεψαν και χωρίς δίκη τον οδήγησαν στην γκιλοτίνα στις 28 Ιουλίου 1794.