Τζορτζ Όργουελ

Άγγλος συγγραφέας και δημοσιογράφος, που έγινε παγκοσμίως γνωστός με την πολιτική

αλληγορία «Η φάρμα των ζώων» και το μελλοντολογικό μυθιστόρημα «1984».

O Τζορτζ Όργουελ (George Orwell) ήταν άγγλος μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, κριτικός και δημοσιογράφος. Ένας από τους πρώτους σταρ της λογοτεχνίας, που έγινε παγκοσμίως γνωστός με την πολιτική αλληγορία «Η φάρμα των ζώων» (1945), ενώ η φήμη του έφτασε στο απόγειό της με το σκοτεινό, μελλοντολογικό μυθιστόρημα «1984» (1949). Υπήρξε μάστορας του λόγου, σε μία εποχή που ο δημοσιογραφικός λόγος δύσκολα ξεχώριζε από τον λογοτεχνικό.

Ο Έρικ Άρθουρ Μπλερ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 25 Ιουνίου 1903 στο Μοτιχάρι της τότε Βρετανικής Ινδίας, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως κατώτερος δημόσιος υπάλληλος. Το 1907 η οικογένειά του επέστρεψε στην Αγγλία και το 1917 ο νεαρός Έρικ έγινε δεκτός με υποτροφία στο φημισμένο Κολέγιο του Ίτον, όπου μεταξύ άλλων είχε ως πνευματικό του μέντορα τον Άλντους Χάξλεϊ. Τότε δημοσίευσε τα πρώτα του γραπτά σε μαθητικά περιοδικά.

Μετά την αποφοίτησή του το 1921, αντί να δεχτεί μία υποτροφία για πανεπιστημιακές σπουδές, προτίμησε ν’ ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση και τον επόμενο χρόνο διορίστηκε βοηθός περιφερειάρχη της Ινδικής Αυτοκρατορικής Αστυνομίας στη Βιρμανία (σημερινή Μιανμάρ).

Γρήγορα, όμως, αντιλήφθηκε ότι η βρετανική διοίκηση δεν ήταν αρεστή στους ντόπιους και άρχισε και ο ίδιος να προβληματίζεται για το ρόλο του ως αξιωματικού της αποικιακής αστυνομίας. Αργότερα αφηγήθηκε τις εμπειρίες του στο μυθιστόρημά του «Οι Μέρες της Μπούρμα» («Burmese Days», 1934) και στο δοκίμιο «Πυροβολώντας έναν Ελέφαντα» («Shooting an Elephant», 1936).

Με τους «Αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου»

Το 1927 κι ενώ βρισκόταν με άδεια στο Λονδίνο, αποφάσισε να μην επιστρέψει στη Βιρμανία και την Πρωτοχρονιά του 1928 υπέβαλλε την παραίτησή του από την Αυτοκρατορική Αστυνομία. Ο ίδιος σκέφτηκε ότι ένας τρόπος να εξιλεωθεί για τον πρότερο βίο του ήταν να βιώσει τη ζωή των απόκληρων της Ευρώπης. Έζησε ντυμένος με κουρέλια σε φτωχά ενοικιαζόμενα δωμάτια στο Παρίσι και το Λονδίνο, μαζί με τους ανθρώπους του μόχθου και τους ζητιάνους. Κέρδιζε τα προς το ζην πλένοντας πιάτα σε εστιατόρια της Γαλλίας και περιπλανιόταν συντροφιά με αλήτες.

O Τζορτζ Όργουελ την εποχή που υπηρετούσε ως βοηθός περιφερειάρχη της Ινδικής Αυτοκρατορικής Αστυνομίας στη Βιρμανία

Οι εμπειρίες του αυτές αποτέλεσαν τη βάση του βιβλίου του «Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου» («Down and Out in Paris and London»), που εξέδωσε το 1933 με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ. Όργουελ είναι ένα ποτάμι της Ανατολικής Αγγλίας και με την αλλαγή του ονόματός του θέλησε να εκφράσει τη μεταστροφή του από στυλοβάτη του αγγλικού κατεστημένου σε αντάρτη των γραμμάτων και της πολιτικής.

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου βρέθηκε στην Ισπανία, με σκοπό να τον καλύψει δημοσιογραφικά. Τελικά, προσχώρησε στη δημοκρατική πολιτοφυλακή, πολέμησε στα μέτωπα της Αραγώνας και της Τερουέλ και προήχθη στο βαθμό του ανθυπολοχαγού. Στην Τερουέλ τραυματίστηκε σοβαρά στο λαιμό, με αποτέλεσμα να αποκτήσει μόνιμο ελάττωμα στη φωνή του.

Αργότερα, τον Μάιο του 1937, αφού πολέμησε στη Βαρκελώνη εναντίον των κομμουνιστών, οι οποίοι προσπαθούσαν να εξουδετερώσουν τους πολιτικούς αντιπάλους τους, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ισπανία φοβούμενος για τη ζωή του. Η εμπειρία του αυτή του δημιούργησε μία μόνιμη απέχθεια προς τον κομμουνισμό, η οποία εκφράστηκε για πρώτη φορά στη ζωντανή αφήγηση των εμπειριών του από την Ισπανία στο βιβλίο «Φόρος Τιμής στην Καταλωνία» («Hommage to Catalonia», 1938).

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κρίθηκε ανίκανος για στρατιωτική υπηρεσία και τοποθετήθηκε επικεφαλής της ινδικής υπηρεσίας του BBC, από την οποία παραιτήθηκε το 1943 για ν’ αναλάβει τη διεύθυνση της σοσιαλιστικής εφημερίδας «Tribune».

Η «Φάρμα των Ζώων» και το «1984»

Ο Τζορτζ Όργουελ έγινε διάσημος από τις δύο πολιτικές αλληγορίες, που κυκλοφόρησαν στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Η «Φάρμα των Ζώων» («Animal Farm», 1945) είναι μία καταδίκη του σταλινισμού και κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και το «1984» (1949) μία ζοφερή προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί στον απλό άνθρωπο, όταν η εξουσία ασκείται ως αυτοσκοπός. Δύο έργα, που δεν χάνουν και σήμερα την επικαιρότητα και την ευθυβολία τους, σε μια εποχή που ο «Μεγάλος Αδελφός», όρος που έρχεται κατευθείαν από το «1984», απειλεί την ιδιωτική σφαίρα του ατόμου.

Ο Τζορτζ Οργουελ υπήρξε βαθύτατα πολιτικός συγγραφέας, αν και το πολιτικό του στίγμα δεν ήταν πάντα ευκρινές. Ο ίδιος δήλωνε σοσιαλιστής, ήταν σφοδρός αντικομουνιστής, ενώ την ίδια ώρα περιέγραφε τον εαυτό του ως συντηρητικό αναρχικό.

Άλλα γνωστά βιβλία του είναι το «Κρατείστε σφιχτά τον μικροαστισμό σας» («Keep the Aspidistra Flying», 1936), στο οποίο περιγράφει την ανιαρή ζωή στην επαρχιακή Αγγλία και «Οι Φάμπρικες του Γουίγκαν Πάιαρ» («The Road to Wigan Pier», 1937), ένα ντοκουμέντο για την κατάσταση της εργατικής τάξης στη Βόρεια Αγγλία.

Έχοντας προσβληθεί από φυματίωση πάνω στην ακμή της συγγραφικής του διαδρομής, ο Τζορτζ Όργουελ άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Λονδίνου στις 3 Ιανουαρίου 1950, σε ηλικία 46 ετών.