Γραμματόσημα δίσκων βινυλίου του Μπουτάν
Το Μπουτάν είναι μια μικρή χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα και που έλκει ελάχιστα την προσοχή στη διεθνή σκηνή. Ωστόσο, τα γραμματόσημά του είναι τα πιο περιζήτητα από τους φιλοτελιστές. Μεταξύ αυτών με την μεγαλύτερη τιμή είναι γραμματόσημα που τυπώνονται σε μετάξι και φύλλο από ατσάλι αντί για χαρτί ενώ, τα πιο παράξενα, είναι τυπωμένα σε μικροσκοπικούς δίσκους βινυλίου που μπορεί κανείς να παίξει σε πικάπ.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, το Μπουτάν δεν είχε οργανωμένο ταχυδρομικό σύστημα. Το εγχώριο ταχυδρομείο μεταφέρονταν από δρομείς αλληλογραφίας ή από κάποιον περιστασιακό ταξιδιώτη και η ξένη αλληλογραφία διοχετευόταν μέσω του ινδικού ταχυδρομικού τμήματος. Με την έναρξη αναπτυξιακών προγραμμάτων και το τέλος της αυτοεπιβαλλόμενης απομόνωσης της χώρας στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του '60, υπήρξε σημαντική αύξηση στον αριθμό των ταχυδρομικών αντικειμένων, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να δημιουργήσει ταχυδρομική υπηρεσία. Το 1962, η χώρα εξέδωσε το πρώτο της γραμματόσημο.
Ένα άτομο που βοήθησε το Μπουτάν να κυκλοφορήσει τα γραμματόσημα ήταν ο πλούσιος Αμερικανός επιχειρηματίας Μπαρτ Κερ Τοντ. Ο Τοντ, στα τέλη της δεκαετίας του '40 σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και γνώρισε την Ashi Kesang Choden-Dorfi, τη μελλοντική βασίλισσα του Μπουτάν, η οποία ήταν το πρώτο άτομο από τη χώρα της που σπούδασε στη Δύση. Δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή του, το '51, ο Τοντ έλαβε πρόσκληση από τη βασιλική οικογένεια του Μπουτάν για να επισκεφθεί τη μικροσκοπική ορεινή χώρα.
Ένα άτομο που βοήθησε το Μπουτάν να κυκλοφορήσει τα γραμματόσημα ήταν ο πλούσιος Αμερικανός επιχειρηματίας Μπαρτ Κερ Τοντ. Ο Τοντ, στα τέλη της δεκαετίας του '40 σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και γνώρισε την Ashi Kesang Choden-Dorfi, τη μελλοντική βασίλισσα του Μπουτάν, η οποία ήταν το πρώτο άτομο από τη χώρα της που σπούδασε στη Δύση. Δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή του, το '51, ο Τοντ έλαβε πρόσκληση από τη βασιλική οικογένεια του Μπουτάν για να επισκεφθεί τη μικροσκοπική ορεινή χώρα.
Κυκλικά γραμματόσημα από ασήμι
Ο Τοντ δεν είχε ιδέα πόσο δύσκολο ήταν να φτάσει κανείς εκεί μέχρι που έφτασε στην Ινδία. Εκεί έμαθε ότι το Μπουτάν δεν είχε καμία αεροπορική υπηρεσία, δεν είχε δρόμους προς τη χώρα και η μόνη πρόσβαση ήταν με τα πόδια ή πίσω από μουλάρια πάνω από άγρια ορεινά μονοπάτια. Ωστόσο, ο Τοντ και οι φίλοι του επέμειναν και τελικά έφτασαν στην πρωτεύουσα όπου έτυχαν βασιλικής υποδοχής.
Ο επιχειρηματίας ερωτεύτηκε το Μπουτάν, τους φιλικούς, φιλόξενους ανθρώπους του και τα από αιώνες παραδοσιακά έθιμα. Επέστρεψε στις ΗΠΑ για να παντρευτεί και πήγε μήνα του μέλιτος στο Μπουτάν.
Έγινε στενός φίλος με τη βασιλική οικογένεια και, λόγω της επιρροής της οικογένειάς του στη βιομηχανική σκηνή των ΗΠΑ, κλήθηκε να γίνει επίτιμος οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης του Μπουτάν. Το '59, όταν η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να υποβάλει αίτηση στην Παγκόσμια Τράπεζα για δάνειο 10 εκατομμυρίων δολαρίων, ο Τοντ έγινε βασικός σύμβουλος στη διαμόρφωση της αίτησης. Όμως η τράπεζα αρνήθηκε το δάνειο καθώς ήθελε να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Ινδία με την οποία το Μπουτάν βρισκόταν σε συνοριακή διαμάχη. Ένας αξιωματούχος πρότεινε ότι το Μπουτάν θα μπορούσε να προσπαθήσει να συγκεντρώσει χρήματα εκδίδοντας γραμματόσημα, όπως έκαναν και άλλες μικρές χώρες -όπως ο Άγιος Μαρίνος και το Μονακό.
Έγινε στενός φίλος με τη βασιλική οικογένεια και, λόγω της επιρροής της οικογένειάς του στη βιομηχανική σκηνή των ΗΠΑ, κλήθηκε να γίνει επίτιμος οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης του Μπουτάν. Το '59, όταν η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να υποβάλει αίτηση στην Παγκόσμια Τράπεζα για δάνειο 10 εκατομμυρίων δολαρίων, ο Τοντ έγινε βασικός σύμβουλος στη διαμόρφωση της αίτησης. Όμως η τράπεζα αρνήθηκε το δάνειο καθώς ήθελε να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Ινδία με την οποία το Μπουτάν βρισκόταν σε συνοριακή διαμάχη. Ένας αξιωματούχος πρότεινε ότι το Μπουτάν θα μπορούσε να προσπαθήσει να συγκεντρώσει χρήματα εκδίδοντας γραμματόσημα, όπως έκαναν και άλλες μικρές χώρες -όπως ο Άγιος Μαρίνος και το Μονακό.
Ο Τοντ έκανε κάποια έρευνα και συνειδητοποίησε ότι η έκδοση γραμματοσήμων ήταν πράγματι ένας πολύ καλός τρόπος για να συγκεντρωθούν χρήματα. Η κυβέρνηση του Μπουτάν ήταν δύσπιστη, αλλά συμφώνησε με το έργο και ο Αμερικανός ίδρυσε την Υπηρεσία Γραμματοσήμων της χώρας, μια ιδιωτική εταιρεία με έδρα τις Μπαχάμες, η οποία θα παρήγαγε τα γραμματόσημα και θα διαχειριζόταν την πώλησή τους στη διεθνή αγορά.
Το '62, το Μπουτάν κυκλοφόρησε τα πρώτα του επτά γραμματόσημα, με όμορφα σχέδια που απεικόνιζαν έναν ταχυδρομικό δρομέα, το οικόσημο της χώρας, έναν τοξότη, ένα άγριο γιάκ, έναν χάρτη της χώρας και το φρούριο και το μοναστήρι του Μαχαραγιά. Αν και τα γραμματόσημα ήταν όμορφα, δεν προκάλεσαν το ενδιαφέρον των φιλοτελιστών, κυρίως επειδή η χώρα ήταν άγνωστη. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι οι συλλέκτες γραμματοσήμων βασίζονται σε ένα κλειστό σύστημα φιλοτελικών εμπορικών καναλιών και σε εξειδικευμένα περιοδικά, κάτι που δεν γνώριζε ο Τοντ. Με τον καιρό, αναζήτησε και έλαβε τη συμβουλή των μυημένων και σταδιακά άρχισε να συνειδητοποιεί ότι για να πουλήσει γραμματόσημα έπρεπε να τα κάνει ιδιαίτερα ελκυστικά.
Τρισδιάστατα γραμματόσημα
Η πρώτη καινοτομία του Τοντ ήταν ένα κυκλικό γραμματόσημο που σηματοδοτούσε την 40ή επέτειο από την άνοδο του βασιλιά Jigme Wangchuk στον θρόνο της χώρας, χρησιμοποιώντας ένα εραλδικό ανάγλυφο σε χρυσό πάνω σε χαρτί στο χρώμα του ουράνιου τόξου. Ακολούθησε μια σειρά από τριγωνικά γραμματόσημα με τον "Απαίσιο Χιονάνθρωπο". Οι σοβαροί φιλοτελιστές τα απέρριψαν ως τεχνάσματα, αλλά γενικότερα τράβηξαν την προσοχή.
Το '67, ο Τοντ δημιούργησε τα πρώτα τρισδιάστατα γραμματόσημα στον κόσμο με θέμα την εξερεύνηση του διαστήματος. Τα γραμματόσημα παρουσίαζαν διαστημόπλοια και ήταν τυπωμένα σε μια πλαστικοποιημένη επιφάνεια με πρισματικές ραβδώσεις που τους έδινε ένα πειστικό τρισδιάστατο αποτέλεσμα. Αυτά τα γραμματόσημα είχαν τεράστια απήχηση στον φιλοτελικό κόσμο και πουλήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες σετ. Μετά από αυτή την επιτυχία, ο Τοντ κυκλοφόρησε μια σειρά από αξιόλογα σχέδια. Τα ανάγλυφες γραμματόσημα απεικόνιζαν διάσημα γλυπτά και προσωπικότητες σε χυτό πλαστικό και ακολούθησε το '69 η σειρά "Θρησκευτικά Λάβαρα" που ήταν τυπωμένη σε μετάξι.
Την ίδια χρονιά, το Μπουτάν εξέδωσε 12 γραμματόσημα τυπωμένα σε λεπτό φύλλο χάλυβα, πάχους 0,001 ιντσών, για να τιμήσει και να τονίσει τη σημασία της βιομηχανίας χάλυβα. Τα πιο ασυνήθιστα από όλα ήταν τα λεγόμενα "ομιλούμενα γραμματόσημα". Τα εν λόγω γραμματόσημα εκδόθηκαν το '73 σε διάφορα χρώματα και ήταν μικροσκοπικοί δίσκοι βινυλίου μονής όψης με αυτοκόλλητη πλάτη, ώστε να μπορούν να επικολληθούν σε γράμματα, αλλά και να παίζονται σε ένα τυπικό πικάπ. Περιείχαν ηχογραφήσεις λαϊκών τραγουδιών, τον εθνικό ύμνο, την ιστορία του Μπουτάν στην γλώσσα της χώρας και την ιστορία του όπως την αφηγήθηκε στα αγγλικά ο ίδιος ο Τοντ. Σήμερα, τα "ομιλούντα γραμματόσημα" είναι τα πιο περιζήτητα. Ένα μόνο κομμάτι πωλείται για εκατοντάδες ευρώ.
Το '67, ο Τοντ δημιούργησε τα πρώτα τρισδιάστατα γραμματόσημα στον κόσμο με θέμα την εξερεύνηση του διαστήματος. Τα γραμματόσημα παρουσίαζαν διαστημόπλοια και ήταν τυπωμένα σε μια πλαστικοποιημένη επιφάνεια με πρισματικές ραβδώσεις που τους έδινε ένα πειστικό τρισδιάστατο αποτέλεσμα. Αυτά τα γραμματόσημα είχαν τεράστια απήχηση στον φιλοτελικό κόσμο και πουλήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες σετ. Μετά από αυτή την επιτυχία, ο Τοντ κυκλοφόρησε μια σειρά από αξιόλογα σχέδια. Τα ανάγλυφες γραμματόσημα απεικόνιζαν διάσημα γλυπτά και προσωπικότητες σε χυτό πλαστικό και ακολούθησε το '69 η σειρά "Θρησκευτικά Λάβαρα" που ήταν τυπωμένη σε μετάξι.
Την ίδια χρονιά, το Μπουτάν εξέδωσε 12 γραμματόσημα τυπωμένα σε λεπτό φύλλο χάλυβα, πάχους 0,001 ιντσών, για να τιμήσει και να τονίσει τη σημασία της βιομηχανίας χάλυβα. Τα πιο ασυνήθιστα από όλα ήταν τα λεγόμενα "ομιλούμενα γραμματόσημα". Τα εν λόγω γραμματόσημα εκδόθηκαν το '73 σε διάφορα χρώματα και ήταν μικροσκοπικοί δίσκοι βινυλίου μονής όψης με αυτοκόλλητη πλάτη, ώστε να μπορούν να επικολληθούν σε γράμματα, αλλά και να παίζονται σε ένα τυπικό πικάπ. Περιείχαν ηχογραφήσεις λαϊκών τραγουδιών, τον εθνικό ύμνο, την ιστορία του Μπουτάν στην γλώσσα της χώρας και την ιστορία του όπως την αφηγήθηκε στα αγγλικά ο ίδιος ο Τοντ. Σήμερα, τα "ομιλούντα γραμματόσημα" είναι τα πιο περιζήτητα. Ένα μόνο κομμάτι πωλείται για εκατοντάδες ευρώ.
Ανάγλυφα γραμματόσημα
Το '74, δύο χρόνια μετά το θάνατο του τρίτου βασιλιά Jigme Dorji Wangchuck, η σύμβαση με την υπηρεσία γραμματοσήμων του Μπουτάν ακυρώθηκε. Η ευθύνη του σχεδιασμού, της εκτύπωσης και της εμπορίας γραμματοσήμων ανατέθηκε στην Inter-Governmental Philatelic Corporation (IGPC), μια εταιρεία με έδρα τη Νέα Υόρκη που αντιπροσωπεύει πολλές μικρές και αναπτυσσόμενες χώρες.
Γραμματόσημα CD
Από το '96, η Bhutan Post σχεδιάζει τα δικά της γραμματόσημα και συνεχίζουν να καινοτομούν. Το '08, η Bhutan Post κυκλοφόρησε γραμματόσημα CD, μια άλλη παγκόσμια πρωτιά, για τους εορτασμούς για την 100ή επέτειο της μοναρχίας στην χώρα. Ο δίσκος περιέχει βίντεο ντοκιμαντέρ με γεγονότα από την ιστορία του Μπουτάν, την επέτειο της μοναρχίας, τη στέψη του Πέμπτου Βασιλιά και την υπογραφή του νέου Συντάγματος.
Παρόλο που, λόγω της χρήσης εναλλακτικών μεθόδων επικοινωνίας, όπως τα email και τα γραπτά μηνύματα, αλλά και λόγω της έλλειψης ενθουσιασμού των νεαρών συλλεκτών, η παγκόσμια αγορά φιλοτελισμού μειώνεται, τα γραμματόσημα συνεχίζουν να αποφέρουν εισόδημα στην χώρα. Το '08, η πώληση γραμματοσήμων απέφερε κέρδη 8 εκατομμυρίων ngultrum (74.000 δολάρια ΗΠΑ), ενώ, το '15 ήταν 13 εκατομμύρια (196.000 δολάρια ΗΠΑ).
Παρόλο που, λόγω της χρήσης εναλλακτικών μεθόδων επικοινωνίας, όπως τα email και τα γραπτά μηνύματα, αλλά και λόγω της έλλειψης ενθουσιασμού των νεαρών συλλεκτών, η παγκόσμια αγορά φιλοτελισμού μειώνεται, τα γραμματόσημα συνεχίζουν να αποφέρουν εισόδημα στην χώρα. Το '08, η πώληση γραμματοσήμων απέφερε κέρδη 8 εκατομμυρίων ngultrum (74.000 δολάρια ΗΠΑ), ενώ, το '15 ήταν 13 εκατομμύρια (196.000 δολάρια ΗΠΑ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου