Βέρα Τσασλάφσκα

Τσέχα γυμνάστρια, από τις σημαντικότερες αθλήτριες της

ενόργανης γυμναστικής, με 34 μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις, τα 22 από τα οποία χρυσά. Ήταν η γυμνάστρια που «εκθρόνισε» από την κορυφή του αθλήματος, την περίφημη Λαρίσα Λατίνινα που αγωνιζόταν με τα «χρώματα» της Σοβιετικής Ένωσης. Οι δυο τους υπήρξαν οι πιο θρυλικές μορφές της ενόργανης γυμναστικής, τις οποίες ίσως μόνο η ρουμάνα Νάντια Κομανέτσι μπόρεσε να τις ξεπεράσει σε δόξα, όχι όμως και στα μετάλλια.

Η Βέρα Τσασλάφσκα γεννήθηκε στην Πράγα στις 3 Μαΐου 1942 κι έκανε το ντεμπούτο της σε μεγάλους αγώνες στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής του 1958 στη Μόσχα. 

Σε Ολυμπιακούς Αγώνες συμμετείχε για πρώτη φορά το 1960 στη Ρώμη και κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στο ομαδικό. Ως γυμνάστρια διέθετε εντυπωσιακή παρουσία και κυριάρχησε τα επόμενα χρόνια. Μαζί με τη Λαρίσα Λατίνινα είναι οι μοναδικές στην ιστορία που κατέκτησαν δύο φορές το χρυσό μετάλλιο στο σύνθετο ατομικό των Ολυμπιακών Αγώνων: Η Λατίνινα το 1956 και το 1960 και η Τσασλάφσκα το 1964 και το 1968.

Σε Ολυμπιακούς Αγώνες κατέκτησε συνολικά 11 μετάλλια, εκ των οποίων τα 7 χρυσά και τα 4 ασημένια. Όμως, τα 7 χρυσά είναι όλα σε ατομικά αγωνίσματα κι αυτό παραμένει ρεκόρ στο άθλημα. Ακόμη, είναι η μοναδική αθλήτρια στην ιστορία της ενόργανης γυμναστικής, που κατάφερε στην Ολυμπιακή διαδρομή της να κατακτήσει χρυσό μετάλλιο σε όλα τα όργανα (άλμα, ασύμμετροι ζυγοί, δοκός ισορροπίας και ασκήσεις εδάφους) και στο σύνθετο ατομικό. Ουδείς άλλος αθλητής ή αθλήτρια έχει καταφέρει κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα.

Από το 1964 έως και το 1968 υπήρξε αήττητη όπου κι αν αγωνίστηκε και είναι η μόνη που έκλεισε τον κύκλο μιας πλήρους Ολυμπιάδας μόνο με χρυσά μετάλλια στο σύνθετο ατομικό, καθώς νίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, στο Παγκόσμιο και το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα και ξανανίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Πόλης του Μεξικού. Σε παγκόσμια πρωταθλήματα κατέκτησε 4 χρυσά μετάλλια, 5 ασημένια και 1 χάλκινο και σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα 11 χρυσά, 1 ασημένιο και 1 χάλκινο.

Στην εξωαθλητική της ζωή, η Τσασλάφσκα πρωταγωνίστησε ενεργά στο κίνημα εκδημοκρατισμού της χώρας της και το 1968 δεν δίστασε να βγει μπροστά στα γεγονότα της Πράγας και να υπογράψει το μανιφέστο διαμαρτυρίας των «2000 λέξεων». Μετά την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία, που έθεσαν τέρμα στην «Άνοιξη της Πράγας», εκδόθηκε ένταλμα εναντίον της. Για να αποφύγει τη σύλληψη και να μπορέσει να λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της ίδιας χρονιάς, αναγκάστηκε να κρυφτεί για δύο μήνες στην ορεινή περιοχή Σούμπερκ.

Λόγω της διεθνούς κατακραυγής, το κομουνιστικό καθεστώς της χώρας της αναγκάστηκε να της χορηγήσει την τελευταία στιγμή την άδεια για να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς της Πόλης του Μεξικού. Κατά την απονομή των μεταλλίων και την ανάκρουση του εθνικού ύμνου της Σοβιετικής Ένωσης για τις νικήτριες του σύνθετου ομαδικού, αρνήθηκε να κοιτάζει τη σοβιετική σημαία και σε μία συμβολική κίνηση, κατέβασε το βλέμμα της προς τα κάτω, γεγονός που πήρε μεγάλες διαστάσεις στην Τσεχοσλοβακία.

Αυτό την κατέστησε «πρόσωπο ανεπιθύμητο» στο καθεστώς Χούζακ και ξεκίνησε ένας κύκλος διώξεων εναντίον της αμέσως μετά την επιστροφή της στην πατρίδα της. Της απαγόρευσαν τα ταξίδια και τις μετακινήσεις, με αποτέλεσμα να τερματιστεί πρόωρα η σπουδαία αθλητική καριέρα της.

Τη δεκαετία του ‘70 περιθωριοποιήθηκε εντελώς, το καθεστώς απαγόρευσε να γίνονται εκδόσεις γύρω από τα αθλητικά επιτεύγματά της, αλλά τη δεκαετία του ‘80 η ΔΟΕ άρχισε να πιέζει την Τσεχοσλοβακία για την ηθική αποκατάσταση της Τσαλάφσκα. Με προσωπικές ενέργειες του τότε προέδρου Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ τής επέτρεψαν να εργαστεί ως προπονήτρια.

Με την πτώση του κομμουνισμού τη δεκαετία του ‘90, ο θρύλος της ζωντάνεψε πάλι, ο λαός της Τσεχίας την ανήγαγε σε σύμβολο, ενώ ήταν ανάμεσα στους συμβούλους που επέλεξε να έχει ο Πρόεδρος Βάτσλαβ Χάβελ. Η Βέρα Τσασλάφσκα τιμήθηκε, τόσο από την πατρίδα της, όσο και από τη ΔΟΕ, με τα ύψιστα μετάλλια, στη συνέχεια διετέλεσε πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Τσεχίας και το 1995 εξελέγη μέλος της ΔΟΕ.

Το 1968, αμέσως μετά την λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων, παντρεύτηκε τον συμπατριώτη της δρομέας Γιόζεφ Όντλοζιλ, ο οποίος είχε κατακτήσει το αργυρό μετάλλιο στα 1500 μ. Ο γάμος έγινε στην καθεδρικό ναό της Πόλης του Μεξικού κι έλαβε μεγάλη δημοσιότητα. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά και χώρισε το 1987. Το 1993, κατά τη διάρκεια ενός οικογενειακού καυγά, ο γιος της Μάρτιν χτύπησε τον πατέρα του κι αυτός πέφτοντας χτύπησε το κεφάλι του και πέθανε. Το τραγικό συμβάν τής προξένησε κατάθλιψη, την οποία ξεπέρασε ύστερα από πολλά χρόνια.

Η Βέρα Τσασλάφσκα πέθανε στις 30 Αυγούστου 2016, σε ηλικία 74. Ένα χρόνο νωρίτερα είχε διαγνωσθεί με καρκίνο του παγκρέατος, αρρώστια που τελικά την κατέβαλε.