Ο Νασρεντίν Χότζα και οι ιστορίες του

 

Άγαλμα του Χότζα στην Άγκυρα της Τουρκίας

Και ποιος δεν έχει ακουστά τον Νασρεντίν Χότζα, τον διάσημο χαρακτήρα. Οι ιστορίες του έχουν ειπωθεί σε μια τεράστια γεωγραφική περιοχή, από την Ουγγαρία μέχρι την Ινδία και την Κίνα και από τη Νότια Σιβηρία μέχρι την Βόρεια Αφρική. Κατά τη διάρκεια των αιώνων εκατομμύρια παιδιά έχουν μεγαλώσει ακούγοντας τις ιστορίες του θρυλικού Χότζα και των περιπετειών του.

Έλεγε μια φορά ο Νασρεντίν σε έναν μαθητή του:
- Ποτέ μη δίνεις κάτι που σου ζήτησαν, αν δεν περάσει τουλάχιστον μια μέρα.
- Και γιατί να μην το δίνεις Νασρεντίν, τον ρώτησε κάποιος.
Και ο Νασρεντίν συνέχισε:
- Γιατί η ζωή, μάς έχει δείξει ότι εκτιμούν κάτι που τους δίνεις, μόνο όταν έχουν αναγκαστικά το χρόνο να αμφιβάλλουν αν θα τους το δώσεις τελικά ή όχι.

Ο Χότζα παρουσιάζεται ως ένας σοφός αλλά ταυτόχρονα και απλός άνθρωπος. Σε όλα τα ανέκδοτα του, βρίσκει πάντα διέξοδο από τις πιο δύσκολες καταστάσεις με το πνεύμα, τη σοφία και την κοινή λογική, συχνά συγχέοντας τον συνομιλητή του με παράλογες και ταυτόχρονα σοφές δηλώσεις.

Βρυξέλλες, Βέλγιο - φωτογραφία

Σε μια συνάντηση ρώτησε κάποιος τον Νασρεντίν:
- Πόσων χρονών είσαι Χότζα;
- Πενήντα, απάντησε εκείνος.
- Το ίδιο μου είπες και πριν δυο χρόνια που συναντηθήκαμε και σε ξαναρώτησα.
- Ναι, είμαι πάντα σταθερός στις απόψεις μου.

Ο Χότζα πιστεύεται ότι γεννήθηκε το 1208 στο χωριό Hortu του στο Σιβρή Χισάρ στην σημερινή Τουρκία. Κάποια στιγμή μετακόμισε στο Ακ Σεχήρ και αργότερα στο Ικόνιο, όπου και πέθανε το 1284. Το επάγγελμά του ήταν καδής (ιεροδίκης) και Μουλάς (ιεροδιδάσκαλος). Ωστόσο, σύμφωνα με μερικούς, δεν έζησε ποτέ. Ήταν απλά ένας φανταστικός χαρακτήρας που δημιούργησαν οι ντόπιοι της Ανατολίας τον 13ο αιώνα και η δημιουργία του διήρκεσε αιώνες.

Με την πάροδο των χρόνων ο αριθμός των ιστοριών του αυξήθηκε σημαντικά καθώς οι ιστορίες του εξαπλώθηκαν σε νέα μέρη, όπου οι ιστορίες υιοθετήθηκαν και τροποποιήθηκαν, αναφέρθηκαν και ανανεώθηκαν και έγιναν μέρος της λαογραφίας της περιοχής. Σήμερα, οι ιστορίες του κυμαίνονται σε αρκετές εκατοντάδες. Αν και δεν είναι όλες αυθεντικές, είναι όλες μέρος της λαογραφίας του Χότζα.

Ακ Σεχήρ, Τουρκία - φωτογραφία

Ο Νασρεντίν είχε χάσει το κλειδί του σπιτιού του. Πήγε κάτω από μια κολόνα που έφεγγε ένας φανός κι έψαχνε μέσα στη νύχτα, κάνοντας μεγάλη φασαρία. Μαζεύτηκε κόσμος κι όλοι ήθελαν να τον βοηθήσουν. Άρχισαν να ψάχνουν κι αυτοί μαζί του.
- Πες μου Χότζα, τον ρώτησε στο τέλος κάποιος, είσαι σίγουρος πως έχασες το κλειδί εδώ, σ' αυτό το μέρος;
- Όχι, απάντησε ο Νασρεντίν, αλλά μόνο εδώ έχει φως. Εγώ θέλω πάντα να βλέπω τι κάνω.

Εκτός όμως από τις ιστορίες του, υπάρχουν και πολλά μνημεία του και όχι μόνο στην Τουρκία, όπως μπορεί να φανταστεί κανείς, αλλά και αλλού στην Ευρώπη. Τα περισσότερα απεικονίζουν τον Χότζα καβάλα σε ένα γαϊδούρι, αλλά ανάποδα. Η ιστορία λέει ότι μια μέρα ο Χότζα ανέβηκε στο γαϊδούρι του ανάποδα, κοιτώντας δηλαδή προς τα πίσω. Όταν οι άνθρωποι τον ρώτησαν γιατί, εκείνος απάντησε: "Δεν κάθομαι εγώ ανάποδα στο γαϊδουράκι, ο γάιδαρος κοιτάζει λάθος".

Συχνά, ο Χότζα έπεφτε θύμα αστείων που έκαναν οι άλλοι και που ήθελαν να δουν πώς θα ξέμπλεκε. Και Ο Χότζα, προς τέρψη τους, δεν τους απογοήτευε ποτέ.

Μπουχάρα, Ουζμπεκιστάν - φωτογραφία

Ένας φίλος του Χότζα ζήτησε δανεικά μερικά χρήματα και λίγη προθεσμία.
Και η απάντηση του Χότζα:
- Χρήματα δεν μπορώ να σου δώσω, αλλά επειδή είσαι φίλος μου, προθεσμία σου δίνω όσο θέλεις.

Οι ιστορίες του Νασρεντίν Χότζα είναι δημοφιλείς σε όλο τον κόσμο και η UNESCO είχε θεσπίσει το 1996-1997 Διεθνές Έτος Νασρεντίν Χότζα.

Περισσότερες ανέκδοτα του Νασρεντίν Χότζα στον Παραμυθά του Νίκου Πιλάβιου και στο Πάρε-Δώσε