Ο μύθος του Ύγκντρασιλ, του ιερού παγκόσμιου δέντρου στην σκανδιναβική μυθολογία

 

The Ash Yggdrasil, Friedrich Wilhelm Heine, 1886 

Το τεράστιο δέντρο Ύγκντρασιλ θεωρείται πως συνδέει τους εννέα κόσμους της Σκανδιναβικής κοσμολογίας.

 

 

Στη σκανδιναβική μυθολογία, όλα τα πράγματα οδηγούν πίσω στο Ύγκντρασιλ. Αυτό το μυθικό δέντρο -που πιστεύεται ότι είναι το κέντρο του σύμπαντος- συνδέει τους Εννέα Κόσμους, λειτουργεί ως τόπος συνάντησης των θεών και μπορεί να προαναγγέλλει το Ράγκναροκ, δηλαδή, την Αποκάλυψη.

Το Δέντρο της Γνώσης

 

Η θυσία του Όντιν στο Ύγκντρασιλ, Lorenz Frølich, 1895 - πηγή

Η γενικά αποδεκτή έννοια για την παλαιά νορβηγική λέξη "Yggdrasill" είναι "άλογο του Όντιν", που σημαίνει "αγχόνη". Αυτό προκύπτει επειδή το "drasill" σημαίνει "άλογο" και το "Ygg(r)" είναι ένα από τα πολλά ονόματα του ανώτατου θεού στη σκανδιναβική και τευτονική θρησκεία και μυθολογία. Το ποιητικό ποίημα Hávamál περιγράφει πώς ο Όντιν αυτοθυσιάστηκε και κρεμάστηκε από ένα δέντρο, κάνοντάς το "την αγχόνη του Όντιν".

Σύμφωνα με την σκανδιναβική μυθολογία, τρεις γυναίκες, οι Νορν (Norn, Nornir) γνέθουν τη μοίρα των ανθρώπων και οι οποίες, χαράσσοντας ρούνες στον κορμό του Ύγκντρασιλ, απλώνουν τα σχέδιά τους στους Εννέα Κόσμους. Αυτό ενθουσίασε τον Όντιν, ο οποίος είχε μια ακόρεστη επιθυμία για γνώση, και ο οποίος, για να καταλάβει τις ρούνες, πήγε στο παγκόσμιο δέντρο και κρεμάστηκε από τα κλαδιά του.

Όταν κατάλαβε τις ρούνες, ο Όντιν έπεσε από τα κλαδιά ως ένας από τους πιο ισχυρούς θεούς της σκανδιναβικής μυθολογίας. Η εμπειρία του όμως με το ιερό δέντρο είναι μόνο ένα μικρό μέρος της γενικής μυθολογίας του Ύγκντρασιλ.

Πώς το δέντρο της ζωής ενώνει τον κόσμο

 

Οι Νορν - Ουρντ (Urðr, αυτό που έχει γίνει), Βερντάντι (Verdandi, αυτό που γίνεται) και Σκουλντ (Skuld, το πρέπον)- κάτω από το παγκόσμιο δέντρο Ύγκντρασιλ, Ludwig Burger, 1882 - πηγή

 

Στη σκανδιναβική μυθολογία, το Ύγκντρασιλ -πιθανότατα φράξινος- αγγίζει κάθε μέρος του σύμπαντος. Τα κλαδιά και οι ρίζες του συνδέονται με τους Εννέα Κόσμους: το Άσγκαρντ (Asgard), το Άλφχαϊμ (Álfheim), το Βάναχαϊμ (Vanaheim), το Νινταβέλλιρ (Niðavellir), το Μίντγκαρντ (Midgard), το Γιότουνχαϊμ (Jötunheimr), το Νίφλχαϊμ (Niflheim), το Μούσπελχαϊμ (Muspelheim) και το Χέλχαϊμ (Hel).

Αν και κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς είναι τακτοποιημένα, πιστεύεται ότι το Άσγκαρντ, το σπίτι των θεών, βρίσκεται στα υψηλότερα κλαδιά, το Μίντγκαρντ, το βασίλειο του ανθρώπου, στη μέση του κορμού και το Χέλχαϊμ, ο σκανδιναβικός κάτω κόσμος στις ρίζες του Ύγκντρασιλ.

Κάτω από τις τρεις ρίζες του υπάρχουν πηγάδια, ωστόσο, υπάρχει μια διαφωνία σχετικά με αυτά. Ενώ τα ποιήματα που παρουσιάζονται στο πρώτο και γνωστότερο ποίημα της Ποιητικής Έντας Βολούσπα (Völuspá) αναφέρουν μόνο ένα πηγάδι, το Πηγάδι του Ουρντ ή το Πηγάδι της Τύχης, ο ποιητής του 13ου αιώνα Σνόρρι Στούρλουσον (Snorri Sturluson) περιέγραψε τρία πηγάδια. Το Πηγάδι του Ουρντ, το οποίο σύμφωνα με τον ποιητή βρίσκεται στον ουρανό και λειτουργεί ως τόπος συνάντησης των θεών και το πηγάδι Χβεργκελμίρ (Hvergelmir, "Βρυχώμενο Καζάνι") και η Πηγή ή Πηγάδι του Μίμιρ (Mímisbrunnr) που βρίσκονται στις ρίζες του δέντρου.

 

Yggdrasil, Lorenz Frølich, 1895 - πηγή

Ανεξάρτητα από την ακριβή σύνθεση του δέντρου, στο Ύγκντρασιλ ζουν διάφορα μυθολογικά πλάσματα. Τέσσερα ελάφια, τα Dainn, Dvalinn, Duneyrr και Durathror, τρέφονται με τα φύλλα του δέντρου, στη βάση του οποίου κάθεται ένας δράκος, ο Νίντχογκ (Nidhogg) και στα πάνω κλαδιά του ένας γιγάντιος κόκορας ή, πιο συχνά, ένας αετός χωρίς όνομα, πάνω στον οποίο κάθεται, μεταξύ των ματιών του, το γεράκι Βιντοφνίρ (Veðrfolnír). Ένας σκίουρος, ο Ρατατόσκ (Ratatoskr) τρέχει πάνω-κάτω στον κορμό του δέντρου, μεταφέροντας προσβολές μεταξύ του αετού και του δράκου.

Ως εκ τούτου, το δέντρο δεν είναι απλώς ένας τόπος ειρηνικής γνώσης και το κέντρο του σύμπαντος, αλλά μπορεί επίσης να είναι προάγγελος για το Ράγκναροκ.

Το Δέντρο της Ζωής και του Ράγκναροκ

 

Battle of the Doomed Gods, Friedrich Wilhelm Heine, 1882 - πηγή

 

Στη σκανδιναβική μυθολογία, το Ράγκναροκ είναι το τέλος του κόσμου, όπου αφανίζονται οι θεοί και οι άνθρωποι, και στο οποίο, το Ύγκντρασιλ -το κέντρο όλης της ζωής- παίζει ρόλο.

Όπως λέει η μυθολογία, το Ύγκντρασιλ θα προαναγγέλλει την αρχή του Ράγκναροκ όταν αρχίσει να τρέμει. Το δέντρο όμως θα ξεπεράσει την καταιγίδα και θα γεννήσει μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Ο σκανδιναβικός μύθος αναφέρει ότι δύο άνθρωποι, ο Λιφ (Liv) και η Λιφτχράσιρ (Livtraser) θα βρουν καταφύγιο κάτω από τα κλαδιά του.

Και όταν τελειώσει το Ράγκναροκ, θα ξεκινήσουν την ανθρώπινη φυλή από την αρχή.

 

Ο Líf και η Lífþrasir, Lorenz Frølich,1895 - πηγή

 

Στο τέλος -και στην περίπτωση του Ύγκντρασιλ , το κυριολεκτικό τέλος- το ιερό δέντρο αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής. Τα κλαδιά του ενώνονται με τον κόσμο, ο κορμός του φέρει τα σημάδια της μοίρας και υποτίθεται ότι θα προσφέρει καταφύγιο στον άνθρωπο κατά την Αποκάλυψη.

Το ιερό δέντρο υποδηλώνει ότι όλα τα πράγματα, από τη ζωή μέχρι το θάνατο, συνδέονται εγγενώς.