Γαλάτεια Καζαντζάκη

 Η Γαλάτεια Καζαντζάκη ήταν ελληνίδα πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας, ποιήτρια, κριτικός και μεταφράστρια. Υπήρξε τους πρωτοπόρους του κοινωνικού προβληματισμού, ακολουθώντας το ρεύμα του ρεαλισμού. Από το έργο της δεν έλειψαν τα προσωπικά πάθη των ανθρώπων, η βαθιά γνώση της γυναικείας ψυχολογίας και η ακρίβεια των χαρακτήρων μιας ιστορικά πλούσιας σε εκδηλώσεις εποχής.

Η Γαλάτεια Αλεξίου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 8 Μαρτίου 1881 (ή 1886). Ήταν κόρη του λόγιου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου (1852-1921) και της Ελένης Ζαχαριάδη, αδελφή της πεζογράφου και παιδαγωγού Έλλης Αλεξίου (1894-1988) και του ποιητή Λευτέρη Αλεξίου (1890-1964), πρώτη σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957) και σε δεύτερο γάμο σύζυγος του κριτικού και ποιητή Μάρκου Αυγέρη (1884-1973).

Σπούδασε σε γαλλικό ιδιωτικό σχολείο και από το 1906 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα και μεταφράσεις με το ψευδώνυμο Lalo de Castro. To 1909 δημοσίευσε στο περιοδικό «Νουμάς» τη νουβέλα «Ridi Pagliaccio» («Γέλα Παλιάτσο») με το πατρικό της όνομα. Η κριτική που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης (με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή) στάθηκε η αφορμή της γνωριμίας τους. Μετά το γάμο τους το 1911 χρησιμοποίησε κι εκείνη το ψευδώνυμο Πετρούλα Ψηλορείτη.

Η Γαλάτεια με τον Νίκο Καζαντζάκη

Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Νέα Ζωή», «Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου», «Γράμματα», «Μαύρος Γάτος», «Καλλιτεχνικά Νέα», «Ελεύθερα Γράμματα», «Πρωτοπόροι», στο οποίο διετέλεσε αρχισυντάκτρια και «Νέοι Πρωτοπόροι». Το 1914 εξέδωσε το πρώτο αναγνωστικό για την έκτη τάξη του δημοτικού με τον τίτλο «Μεγάλη Ελλάς» και άλλα πέντε για τάξεις του δημοτικού. Υπέγραφε με το όνομα Γαλάτεια Καζαντζάκη, το οποίο καθιέρωσε έκτοτε και μετά το διαζύγιό της με τον Νίκο Καζαντζάκη, που επισημοποιήθηκε το 1926.

ο 1911 ανέβηκε στο Αττικό Θέατρο το τρίπρακτο δράμα της «Με κάθε θυσία», αλλά η αναγνώρισή της ήλθε το 1933, όταν ο Φώτος Πολίτης σκηνοθέτησε στο Εθνικό Θέατρο το έργο της «Ενώ το πλοίο ταξιδεύει».

Το 1927 δημοσίευσε τα διηγήματά της με τον τίτλο «11 π.μ. - 1 μ.μ.» και το 1933 το μυθιστόρημα «Γυναίκες». Το 1953 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων «Κρίσιμες ώρες» και το 1957 το μυθιστόρημα «Άνθρωποι και Υπεράνθρωποι», με αυτοβιογραφικό περιεχόμενο και με μία διάθεση απομυθοποίησης της προσωπικότητας του Νίκου Καζαντζάκη. Το 1958, με τον τίτλο «Αυλαία» συγκέντρωσε σ’ ένα τόμο τα θεατρικά της έργα.

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη υπήρξε ενεργό μέλος της αριστερής πρωτοπορίας, συνεργάστηκε με τα έντυπα του ΚΚΕ και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Μεταξά συνελήφθη και της απαγορεύθηκε να δημοσιογραφεί και να δημοσιεύει ενυπόγραφα. Μετά την απελευθέρωση (1944) απολύθηκε από τη θέση της στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων λόγω κοινωνικών φρονημάτων.

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη πέθανε στην Αθήνα στις 17 Νοεμβρίου 1962, σε ηλικία 81 ετών.