Το δημοψήφισμα που τερμάτισε ένα από τα χειρότερα καθεστώτα στην ιστορία

Το απαρτχάιντ, υπήρξε ένα από τα πιο σκληρά, βάναυσα και άδικα καθεστώτα που υπήρξαν στον πλανήτη
 


Το απαρτχάιντ, υπήρξε ένα από τα πιο σκληρά, βάναυσα και άδικα καθεστώτα που υπήρξαν στον πλανήτη. Από το 1948 μέχρι και το 1992, η μειοψηφία των λευκών είχε απόλυτη εξουσία στη χώρα, φτωχοποιώντας την πλειοψηφία των μαύρων αλλά και των Ινδών κατοίκων, με μέτρα φυλετικού διαχωρισμού που καταστρατηγούσαν την ανθρώπινη έννοια και ζωή.

Το 1990 ο τότε πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής de Klerk, ανακοίνωσε την άρση της απαγόρευσης συγκεκριμένων κομμάτων όπως το African National Congress και το South African Communist Party αλλά και την αποφυλάκιση του Nelson Mandela ύστερα από 27 χρόνια.



Ανακοίνωσε επίσης ότι θα καταργηθεί η θανατική ποινή και πως θα αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Όπως είπε στην ομιλία του στη Βουλή, «έφθασε η ώρα της διαπραγμάτευσης».

Ύστερα από εννέα ημέρες, ο Mandela βγήκε από τη φυλακή. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους υπήρξε παύση του πυρός και άρση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, ενώ το 1991, οι περιορισμοί αγοράς γης ανάλογα με τη φυλή καταργήθηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές.



De Klerk και Mandela εργάστηκαν από κοινού για το τέλος του καθεστώτος, Φωτογραφία: @wikipedia.rg

Ακόμα όμως και για το τέλος του απαρτχάιντ, έπρεπε να αποφασίσουν μόνο οι λευκοί. Στις 20 Φεβρουαρίου του 1992, ο de Klerk ανακοίνωσε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το αν πρέπει να σταματήσει ή όχι το απαρτχάιντ. Αν η απάντηση θα ήταν αρνητική, τότε θα παραιτούνταν και θα γίνονταν εκλογές. Αλλά ωστόσο η επιλογή να ψηφίσουν μόνο οι λευκοί, που αποτελούσαν μια μικρή πλειοψηφία στη χώρα, αντιμετωπίστηκε με δριμεία κριτική από το εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας.



Τελικά το δημοψήφισμα έγινε στις 17 Μαρτίου του 1992. Σε σύνολο 2,8 εκατομμυρίων ψηφοφόρων, η απάντηση στο αν συμφωνούν να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις που ουσιαστικά θα έβαζαν τέλος στο καθεστώς του απαρτχάιντ, το 68,73% ψήφισε ναι, ενώ το 31,27 ψήφισε όχι.

Την επόμενη μέρα ο de Klerk δήλωσε πως «σήμερα κλείσαμε το βιβλίο του απαρτχάιντ», ενώ ο Mandela είπε απλά ότι είναι ευτυχισμένος. Πλέον όλα τα κόμματα ήταν υπέρ της καθολικής ψηφοφορίας. Οι δεξιές ομάδες κατήγγειλαν νοθεία, αλλά δεν υπήρξαν ποτέ στοιχεία για εκλογικές αντικανονικότητες.

Τον Απρίλιο του 1994, έγιναν οι πρώτες μη φυλετικές εκλογές στη χώρα. Το κόμμα African National Congress κατέγραψε μια τεράστια νίκη, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα ο Nelson Mandela να εκλεγεί ως ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία της Νότιας Αφρικής.