Η διάσωση του Roger Chapman και του Roger Mallinson.
Πριν από 50 χρόνια, συνέβη μια δραματική διάσωση όταν ένα υποβρύχιο βυθίστηκε στον ωκεανό πυροδοτώντας μια διεθνή επιχείρηση διάσωσης που κράτησε 76 ώρες.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 29ης Αυγούστου του 1973, οι πιλότοι Roger Chapman και Roger Mallinson τοποθετούσαν τηλεφωνικό καλώδιο στον βυθό του Ατλαντικού περίπου 240 χλμ. νοτιοδυτικά του Κορκ στη νότια Ιρλανδία. Οι δυο τους, θα βυθιζόντουσαν με ένα μικρό υποβρύχιο, το Pisces III, σε βάθος 487 Μέτρων (1.600 πόδια) και, με τη χρήση πιδάκων νερού για να υγροποιήσουν τη λάσπη, θα τοποθετούσαν το καλώδιο, το οποίο στη συνέχεια, θα καλυπτόταν με περισσότερη λάσπη.
Η δουλειά ήταν εξαντλητική λόγω του στενού χώρου, των 8ωρων βαρδιών και της κακής ορατότητας.
"Ήταν σαν να οδηγείς στον αυτοκινητόδρομο μέσα σε πυκνή ομίχλη και να προσπαθείς να ακολουθήσεις μια λευκή γραμμή -έπρεπε να είσαι πολύ συγκεντρωμένος. Ο ένας θα χειριζόταν με το ένα χέρι το υποβρύχιο και με το άλλο τον "χειριστή" -ένα μηχανικό χέρι, το οποίο σήκωνε, έστριβε, εκτεινόταν και κινούνταν προς τα πλάγια", είπε ο Mallinson. "Επίσης, ήταν άβολο. Έπρεπε να είμαστε γονατιστοί, με το κεφάλι στα γόνατα".
Εκείνη η μέρα ήταν ειδικότερα κουραστική για τον Mallinson, μιας και μόλις είχε περάσει 26 ώρες άγρυπνος επισκευάζοντας έναν σπασμένο χειριστή. Εντελώς τυχαία, ο ίδιος αποφάσισε να αλλάξει τη δεξαμενή οξυγόνου με μια γεμάτη, παρόλο που αυτή που είχαν ήδη είχε αρκετό οξυγόνο για να αντέξει την οκτάωρη κατάδυση. Αργότερα, αυτή η απόφαση αποδείχτηκε σωτήρια.
Λίγο μετά τις 9 το πρωί, το υποβρύχιο είχε επιστρέψει από το ταξίδι στον πυθμένα του ωκεανού και βρισκόταν στην επιφάνεια περιμένοντας να το βγάλουν από το νερό και να επιστρέψει στο πλοίο. Τότε, το σχοινί της ρυμούλκησης παγιδεύτηκε στην πρυμναία οπή και την διέλυσε ανοίγοντας τρύπα. Το Pisces III αναποδογύρισε και βρέθηκε πίσω στον ωκεανό με μια ανοιχτή καταπακτή, μέσα από την οποία άρχισε να μπαίνει νερό. Ευτυχώς, στο πίσω μέρος που άρχισε να πλημμυρίζει ήταν ένα στεγανό όπου βρίσκονταν τα μηχανήματα και ήταν ξεχωριστή από την καμπίνα που βρίσκονταν οι Chapman και Mallinson.
Η δουλειά ήταν εξαντλητική λόγω του στενού χώρου, των 8ωρων βαρδιών και της κακής ορατότητας.
"Ήταν σαν να οδηγείς στον αυτοκινητόδρομο μέσα σε πυκνή ομίχλη και να προσπαθείς να ακολουθήσεις μια λευκή γραμμή -έπρεπε να είσαι πολύ συγκεντρωμένος. Ο ένας θα χειριζόταν με το ένα χέρι το υποβρύχιο και με το άλλο τον "χειριστή" -ένα μηχανικό χέρι, το οποίο σήκωνε, έστριβε, εκτεινόταν και κινούνταν προς τα πλάγια", είπε ο Mallinson. "Επίσης, ήταν άβολο. Έπρεπε να είμαστε γονατιστοί, με το κεφάλι στα γόνατα".
Εκείνη η μέρα ήταν ειδικότερα κουραστική για τον Mallinson, μιας και μόλις είχε περάσει 26 ώρες άγρυπνος επισκευάζοντας έναν σπασμένο χειριστή. Εντελώς τυχαία, ο ίδιος αποφάσισε να αλλάξει τη δεξαμενή οξυγόνου με μια γεμάτη, παρόλο που αυτή που είχαν ήδη είχε αρκετό οξυγόνο για να αντέξει την οκτάωρη κατάδυση. Αργότερα, αυτή η απόφαση αποδείχτηκε σωτήρια.
Λίγο μετά τις 9 το πρωί, το υποβρύχιο είχε επιστρέψει από το ταξίδι στον πυθμένα του ωκεανού και βρισκόταν στην επιφάνεια περιμένοντας να το βγάλουν από το νερό και να επιστρέψει στο πλοίο. Τότε, το σχοινί της ρυμούλκησης παγιδεύτηκε στην πρυμναία οπή και την διέλυσε ανοίγοντας τρύπα. Το Pisces III αναποδογύρισε και βρέθηκε πίσω στον ωκεανό με μια ανοιχτή καταπακτή, μέσα από την οποία άρχισε να μπαίνει νερό. Ευτυχώς, στο πίσω μέρος που άρχισε να πλημμυρίζει ήταν ένα στεγανό όπου βρίσκονταν τα μηχανήματα και ήταν ξεχωριστή από την καμπίνα που βρίσκονταν οι Chapman και Mallinson.
Εξαιτίας του εισερχόμενου νερού, το υποβρύχιο άρχισε να βυθίζεται. Στα 175 πόδια, σταματήσει με ένα τράνταγμα μιας και το σχοινί ρυμούλκησης έφτασε στο μέγιστο μήκος του. Μόνο στιγμιαία όμως, προτού καθώς το σχοινί έσπασε. Οι δύο άντρες έκλεισαν αμέσως όλα τα ηλεκτρικά συστήματα και άφησαν το υποβρύχιο στο απόλυτο σκοτάδι και, ενώ βυθίζονταν, κατάφεραν να αφήσουν έρμα για να το κάνουν πιο ελαφρύ.
"Σε περίπου 30 δευτερόλεπτα θα φτάναμε στον βυθό. Απενεργοποιήσαμε το μετρητή βάθους στα 500 πόδια (152 μέτρα), καθώς θα μπορούσε να είχε σκάσει. Καταφέραμε να βρούμε λίγο λευκό πανί για να το βάλουμε στο στόμα μας, ώστε να μην δαγκώσουμε και τη γλώσσα μας", είπε ο Mallinson.
Δώδεκα λεπτά αφότου βυθίστηκαν, το υποβρύχιο βρέθηκε στον πυθμένα του ωκεανού σε βάθος 1.575 ποδιών. Παρά τη βίαιη πρόσκρουση, με εκτιμώμενη ταχύτητα 65 χλμ/ώρα, δεν υπήρξαν τραυματισμοί.
Το υποβρύχιο ήταν μέσα στο σκοτάδι, αλλά με έναν φακό εξέτασαν το γύρω περιβάλλον και ήρθαν σε επαφή με την επιφάνεια. Η γεμάτη δεξαμενή οξυγόνου που είχε προσθέσει ο Mallinson την προηγούμενη μέρα είχε χωρητικότητα για περίπου 72 ώρες, με 8 από αυτές να έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί στην κατάδυση, αφήνοντάς τους 64 ώρες οξυγόνου.
Οι πιλότοι πέρασαν τις πρώτες ώρες προσπαθώντας να τακτοποιήσουν το υποβρύχιο που είχε σχεδόν αναποδογυρίσει. Έλεγξαν όλες τις στεγανές πόρτες για διαρροές και ετοιμάστηκαν για τη επικείμενη διάσωση. Κατανοώντας τη σημασία της διατήρησης του οξυγόνου, ελαχιστοποίησαν συνειδητά τη σωματική προσπάθεια -ούτε καν μιλούσαν. Αναζητώντας καταφύγιο από τον επιβλαβή αέρα που κατέβαινε, τοποθετήθηκαν όσο το δυνατόν πιο ψηλά. Δεδομένων του στενού χώρου -με διάμετρο μόλις 6 πόδια- οι άνδρες είχαν περιορισμένο χώρο στη διάθεσή τους.
Στην επιφάνεια ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τη διάσωση. Το πλοίο υποστήριξης Vickers Venturer, που έπλεε στην Βόρεια Θάλασσα, έλαβε εντολή να επιστρέψει στο πλησιέστερο λιμάνι με το υποβρύχιο Pisces II. Ένα άλλο υποβρύχιο, το Pisces V, εστάλη αεροπορικώς. Το ερευνητικό σκάφος του Βασιλικού Ναυτικού HMS Hecate έφτασε για να προσφέρει βοήθεια με ειδικά σχοινιά και το Ναυτικό των ΗΠΑ πρόσφερε ένα άλλο υποβρύχιο που ανήκει στο τότε Υπουργείο Διάσωσης των ΗΠΑ, το Controlled Underwater Recovery Vehicle (Ελεγχόμενο Υποβρύχιο Όχημα Ανάκτησης, CURV-III).
"Σε περίπου 30 δευτερόλεπτα θα φτάναμε στον βυθό. Απενεργοποιήσαμε το μετρητή βάθους στα 500 πόδια (152 μέτρα), καθώς θα μπορούσε να είχε σκάσει. Καταφέραμε να βρούμε λίγο λευκό πανί για να το βάλουμε στο στόμα μας, ώστε να μην δαγκώσουμε και τη γλώσσα μας", είπε ο Mallinson.
Δώδεκα λεπτά αφότου βυθίστηκαν, το υποβρύχιο βρέθηκε στον πυθμένα του ωκεανού σε βάθος 1.575 ποδιών. Παρά τη βίαιη πρόσκρουση, με εκτιμώμενη ταχύτητα 65 χλμ/ώρα, δεν υπήρξαν τραυματισμοί.
Το υποβρύχιο ήταν μέσα στο σκοτάδι, αλλά με έναν φακό εξέτασαν το γύρω περιβάλλον και ήρθαν σε επαφή με την επιφάνεια. Η γεμάτη δεξαμενή οξυγόνου που είχε προσθέσει ο Mallinson την προηγούμενη μέρα είχε χωρητικότητα για περίπου 72 ώρες, με 8 από αυτές να έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί στην κατάδυση, αφήνοντάς τους 64 ώρες οξυγόνου.
Οι πιλότοι πέρασαν τις πρώτες ώρες προσπαθώντας να τακτοποιήσουν το υποβρύχιο που είχε σχεδόν αναποδογυρίσει. Έλεγξαν όλες τις στεγανές πόρτες για διαρροές και ετοιμάστηκαν για τη επικείμενη διάσωση. Κατανοώντας τη σημασία της διατήρησης του οξυγόνου, ελαχιστοποίησαν συνειδητά τη σωματική προσπάθεια -ούτε καν μιλούσαν. Αναζητώντας καταφύγιο από τον επιβλαβή αέρα που κατέβαινε, τοποθετήθηκαν όσο το δυνατόν πιο ψηλά. Δεδομένων του στενού χώρου -με διάμετρο μόλις 6 πόδια- οι άνδρες είχαν περιορισμένο χώρο στη διάθεσή τους.
Στην επιφάνεια ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τη διάσωση. Το πλοίο υποστήριξης Vickers Venturer, που έπλεε στην Βόρεια Θάλασσα, έλαβε εντολή να επιστρέψει στο πλησιέστερο λιμάνι με το υποβρύχιο Pisces II. Ένα άλλο υποβρύχιο, το Pisces V, εστάλη αεροπορικώς. Το ερευνητικό σκάφος του Βασιλικού Ναυτικού HMS Hecate έφτασε για να προσφέρει βοήθεια με ειδικά σχοινιά και το Ναυτικό των ΗΠΑ πρόσφερε ένα άλλο υποβρύχιο που ανήκει στο τότε Υπουργείο Διάσωσης των ΗΠΑ, το Controlled Underwater Recovery Vehicle (Ελεγχόμενο Υποβρύχιο Όχημα Ανάκτησης, CURV-III).
Το Pisces V
Περισσότερες από 40 ώρες μετά τη βύθιση του υποβρυχίου, το Vickers Voyager έφτασε στον τόπο του ατυχήματος και αμέσως προχώρησε στην εκτόξευση του Pisces II το οποίο είχε προσδέσει με μια αλυσίδα. Ωστόσο, το σχοινί ανύψωσης έσπασε από τον βραχίονα του χειριστή και το υποβρύχιο έπρεπε να επιστρέψει στην επιφάνεια για επισκευές. Στη συνέχεια εκτοξεύτηκε ο Pisces V, αλλά δεν κατάφερε να εντοπίσει το Pisces ΙΙΙ και, επειδή ξέμεινε από ενέργεια, επέστρεψε στην επιφάνεια. Το Pisces V εκτοξεύτηκε ξανά, αυτή τη φορά εντοπίζοντας με επιτυχία το βυθισμένο υποβρύχιο. Ωστόσο, μια προσπάθεια προσάρτησης σχοινιού απέτυχε.
Το Pisces V έλαβε εντολή να μείνει με το Pisces ΙΙΙ και έγινε προσπάθεια να αποσταλεί ξανά το Pisces ΙΙ, αλλά παρουσιάστηκε διαρροή και έπρεπε να αποσυρθεί. Ακόμη και στο CURV III εμφανίστηκε ηλεκτρική βλάβη και έτσι δεν μπόρεσε να ξεκινήσει. Αμέσως μετά τα μεσάνυχτα, το Pisces V διατάχθηκε να βγει στην επιφάνεια, αφήνοντας τους άντρες του Pisces ΙΙΙ για άλλη μια φορά μόνους. Πλέον, οι Chapman και Mallinson είχαν χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο και υδροξείδιο του λιθίου για να καθαρίσουν το διοξείδιο του άνθρακα από την επιδεινούμενη ατμόσφαιρα στο υποβρύχιο. Είχαν μόνο ένα σάντουιτς με τυρί και ένα κουτάκι λεμονάδας μαζί τους, αλλά κανένας δεν είχε όρεξη να φάει.
Την 1η Σεπτεμβρίου, το Pisces II εκτοξεύτηκε ξανά με μια ειδική κατασκευή και ένα νέο σχοινί ρυμούλκησης -από πολυπροπυλένιο. Αυτή τη φορά, το υποβρύχιο διάσωσης προσάρτησε επιτυχώς το Pisces III. Λίγες ώρες αργότερα, καταδύθηκε και το CURV III με ένα άλλο σχοινί. Όταν δε οι Chapman και Mallinson ενημερώθηκαν ότι πλέον το υποβρύχιό τους ήταν δεμένο, άνοιξαν το σάντουιτς και τη λεμονάδα τους.
Η ανύψωση του Pisces ΙΙΙ ήταν πολύ βίαιη και με πολλά τραντάγματα.
Η ανέλκυσή τους σταμάτησε δύο φορές. Μια φορά στα 350 πόδια για να ξεμπλέξουν το CURV III και μια δεύτερη στα 100 πόδια, έτσι ώστε οι δύτες να τοποθετήσουν βαρύτερα καλώδια ανύψωσης στο υποβρύχιο. Χρειάστηκαν σχεδόν 2,5 ώρες πριν τελικά το υποβρύχιο βγει στην επιφάνεια. Οι δύτες προσπάθησαν να ανοίξουν την καταπακτή για να επιτρέψουν τον καθαρό αέρα να μπει στο υποβρύχιο, αλλά διαπίστωσαν ότι ήταν μπλοκαρισμένη. Μετά από σχεδόν 30 λεπτά, η καταπακτή άνοιξε και οι δυο τους βγήκαν έξω, κουρασμένοι αλλά ζωντανοί. Είχαν παγιδευτεί μέσα στο σκάφος για συνολικά 84 ώρες και 30 λεπτά. Το υποβρύχιο μετέφερε οξυγόνο μόνο για 72 ώρες, αλλά κατάφεραν να βγάλουν επιπλέον 12,5 ώρες. Μεταγενέστερες αξιολογήσεις αποκάλυψαν ότι είχαν απομείνει μόνο 12 λεπτά ακόμη παροχής οξυγόνου.
Το Pisces V έλαβε εντολή να μείνει με το Pisces ΙΙΙ και έγινε προσπάθεια να αποσταλεί ξανά το Pisces ΙΙ, αλλά παρουσιάστηκε διαρροή και έπρεπε να αποσυρθεί. Ακόμη και στο CURV III εμφανίστηκε ηλεκτρική βλάβη και έτσι δεν μπόρεσε να ξεκινήσει. Αμέσως μετά τα μεσάνυχτα, το Pisces V διατάχθηκε να βγει στην επιφάνεια, αφήνοντας τους άντρες του Pisces ΙΙΙ για άλλη μια φορά μόνους. Πλέον, οι Chapman και Mallinson είχαν χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο και υδροξείδιο του λιθίου για να καθαρίσουν το διοξείδιο του άνθρακα από την επιδεινούμενη ατμόσφαιρα στο υποβρύχιο. Είχαν μόνο ένα σάντουιτς με τυρί και ένα κουτάκι λεμονάδας μαζί τους, αλλά κανένας δεν είχε όρεξη να φάει.
Την 1η Σεπτεμβρίου, το Pisces II εκτοξεύτηκε ξανά με μια ειδική κατασκευή και ένα νέο σχοινί ρυμούλκησης -από πολυπροπυλένιο. Αυτή τη φορά, το υποβρύχιο διάσωσης προσάρτησε επιτυχώς το Pisces III. Λίγες ώρες αργότερα, καταδύθηκε και το CURV III με ένα άλλο σχοινί. Όταν δε οι Chapman και Mallinson ενημερώθηκαν ότι πλέον το υποβρύχιό τους ήταν δεμένο, άνοιξαν το σάντουιτς και τη λεμονάδα τους.
Η ανύψωση του Pisces ΙΙΙ ήταν πολύ βίαιη και με πολλά τραντάγματα.
Η ανέλκυσή τους σταμάτησε δύο φορές. Μια φορά στα 350 πόδια για να ξεμπλέξουν το CURV III και μια δεύτερη στα 100 πόδια, έτσι ώστε οι δύτες να τοποθετήσουν βαρύτερα καλώδια ανύψωσης στο υποβρύχιο. Χρειάστηκαν σχεδόν 2,5 ώρες πριν τελικά το υποβρύχιο βγει στην επιφάνεια. Οι δύτες προσπάθησαν να ανοίξουν την καταπακτή για να επιτρέψουν τον καθαρό αέρα να μπει στο υποβρύχιο, αλλά διαπίστωσαν ότι ήταν μπλοκαρισμένη. Μετά από σχεδόν 30 λεπτά, η καταπακτή άνοιξε και οι δυο τους βγήκαν έξω, κουρασμένοι αλλά ζωντανοί. Είχαν παγιδευτεί μέσα στο σκάφος για συνολικά 84 ώρες και 30 λεπτά. Το υποβρύχιο μετέφερε οξυγόνο μόνο για 72 ώρες, αλλά κατάφεραν να βγάλουν επιπλέον 12,5 ώρες. Μεταγενέστερες αξιολογήσεις αποκάλυψαν ότι είχαν απομείνει μόνο 12 λεπτά ακόμη παροχής οξυγόνου.
Οι Roger Mallinson, κέντρο αριστερά, και Roger Chapman ενώ ανοίγουν σαμπάνια μετά τη διάσωσή τους
Εμπνευσμένος από την εμπειρία του, ο Chapman ίδρυσε την εταιρεία υποβρυχίων Rumic, η οποία σχεδίασε και κατασκεύασε το υποβρύχιο LR5 για υποβρύχια διάσωση. Το 2000, το LR5 κινητοποιήθηκε για τη διάσωση του ρωσικού υποβρυχίου Kursk, το οποίο όμως δεν αναπτύχθηκε ποτέ. Ένα άλλο υποβρύχιο Rumic, το Scorpio-45, χρησιμοποιήθηκε για τη διάσωση του ρωσικού οχήματος διάσωσης βαθιάς βύθισης AS-28 το 2005. Το 2006, ο Chapman πούλησε την εταιρία στην James Fisher and Sons. Πέθανε από καρκίνο το 2020, σε ηλικία 74 ετών.
Ο Mallinson συνέχισε να εργάζεται με υποβρύχια μέχρι το 1978. Αργότερα, ασχολήθηκε έντονα με την αποκατάσταση ατμομηχανών, λαμβάνοντας ένα βραβείο το 2013. Ζει ακόμα στην Lake District.
Ο Mallinson συνέχισε να εργάζεται με υποβρύχια μέχρι το 1978. Αργότερα, ασχολήθηκε έντονα με την αποκατάσταση ατμομηχανών, λαμβάνοντας ένα βραβείο το 2013. Ζει ακόμα στην Lake District.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου