Οι διαφορές Ορθόδοξης- Καθολικής Εκκλησίας

Το Σάββατο 16 Ιουλίου 1054, λίγο πριν τη θεία Λειτουργία στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης,

τρεις ξένοι μπήκαν στο Ιερό Βήμα και απέθεσαν στην Αγία Τράπεζα ένα έγγραφο και απομακρύνθηκαν. Όταν έφτασαν στον νάρθηκα φώναξαν με δυνατή φωνή: “Videat Deus et judicet” (βλέπει ο Θεός και κρίνει) και έφυγαν.

Οι τρεις ξένοι, με επικεφαλής τον καρδινάλιο Ουμβέρτο, ήταν απεσταλμένοι του Πάπα και το έγγραφο περιείχε βαριές κατηγορίες και έναν αναθεματισμό για τον ίδιο τον Πατριάρχη, Μιχαήλ Κηρουλάριο.

Τέσσερις μέρες αργότερα η Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης αναθεμάτισε κι εκείνη τους συντάκτες του εγγράφου.

Την Κυριακή 24 Ιουλίου ο αναθεματισμός αναγνώστηκε επίσημα μέσα στην Αγία Σοφία.

Τα δραματικά αυτά γεγονότα σηματοδότησαν το οριστικό Σχίσμα ανάμεσα στην Ανατολική και τη Δυτική Εκκλησία.

Η ιστορία βεβαίως είναι περισσότερο περίπλοκη, καθώς τα συγκεκριμένα γεγονότα αποτέλεσαν την κορυφή του παγόβουνου των όσων είχαν προηγηθεί.

Οι σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών της Ανατολής και της Δύσης δεν ήταν πάντοτε αρμονικές στους οκτώ πρώτους αιώνες.

Στην πραγματικότητα προηγήθηκε μια παρατεταμένη περίοδος απομάκρυνσης και αποξένωσης των δύο Εκκλησιών η οποία μοιραία οδήγησε στην οριστική ρήξη και τελικά στην απόσχιση των δύο Εκκλησιών.

Ιεραρχία

Τόσο η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησίας όσο και η Καθολική διαθέτουν: διακόνους, ιερείς και επισκόπους.

Η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στις δύο εκκλησίες αφορά το αλάθητο και το πρωτείο του Πάπα.

Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν ότι μόνο οι Άγιοι Απόστολοι είχαν αυτό το Πρωτείο, επειδή φωτίστηκαν από το Άγιο Πνεύμα.

Οι Καθολικοί αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του Επισκόπου της Ρώμης ένα Πρωτείο το οποίο ωστόσο το χαρακτηρίζουν ως Πρωτείο αγάπης και όχι ως εξουσίας ή κυριαρχίας πάνω στην Εκκλησία.

Στη διάρκεια της δεύτερης χιλιετίας η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ανέπτυξε μια έντονα συγκεντρωτική πνευματική εξουσία, η Ορθόδοξη Εκκλησίας πάντα ήταν περισσότερο ανεκτική σε περισσότερη ανεξαρτησία. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν διαθέτει ευθεία δικαιοδοσία στους υπόλοιπους Πατριάρχες.

Δογματικές διαφορές

Στην Ορθοδοξία, το Σύμβολο της Πίστεως αναφέρει ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνο εκ του Πατρός.

Και εις το Πνεύμα το άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον…

Οι Καθολικοί, στο «Πιστεύω» έχουν προσθέσει ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού (Filióque).

Et in Spíritum Sanctum, Dóminum et vivificántem: qui ex Patre Filióque procédit…

Το δόγμα της ασπιλλου συλληψεως της Θεοτόκου: Η Ορθοδοξια πιστευει οτι η Θεοτοκος γεννηθηκε με το προπατορικο αμαρτημα και απαλλαχτηκε κατα τον Ευαγγελισμο.

Η Καθολική Εκκλησια πιστεύει ότι γεννήθηκε χωρίς την ενοχή του προπατορικού αμαρτήματος.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου: Η Ορθοδοξία πιστεύει ότι η Θεοτόκος πέθανε και μετά μετέστη στον ουρανο.

Η Καθολική Εκκλησία πιστεύει ότι μετέστη χωρις να εχει πεθάνει.

Λατρευτικές διαφορές

Θεία Ευχαριστία: οι Καθολικοί προσφέρουν άζυμο άρτο, ενώ οι Ορθόδοξοι άρτο κανονικό.

Βάφτιση: Η Ορθόδοξη Εκκλησία βαφτίζει δια καταδύσεως, ενώ η καθολική ρίχνει νερό στο κεφάλι του βαφτιζομένου.

Πάσχα: Για τους Ρωμαιοκαθολικούς, ο Ιησούς έσωσε τον άνθρωπο και του επέτρεψε να φτάσει στον Παράδεισμο πληρώνοντας ο ίδιος το τίμημα μέσω του θανάτου Του και της Σταύρωσής Του. Για τους Ορθόδοξους η σωτηρία επιτυγχάνεται από τον θρίαμβου του Χριστού επί του θανάτου με την Ανάσταση.

Λατρεία: Οι Καθολικοί χρησιμοποιούν αγάλματα για να τιμήσουν τους Αγίους, ενώ οι Ορθόδοξοι έχουν πλούσια αγιογραφία.

Χρίσμα: Στην Ορθοδοξια το χρίσμα(μύρωμα) γίνεται σε όλα τα νήπια, αμέσως μετά το βάπτισμα. Στην Καθολική γίνεται μόνο σε αυτούς που θα γίνουν ιερείς.

Υμνολογία: Στην Ορθοδοξία δεν υπάρχει εκκλησιαστικό όργανο και μόνο ο άνθρωπος με τη φωνή του υμνεί το Θεό. Στη δυτική Εκκλησία έχει μπει το εκκλησιαστικό πιάνο και έχει διαφοροποιηθεί η μουσική σε σχέση με τη βυζαντινή.

Αγαμία: Οι Καθολικοί επέβαλαν στους κληρικούς τους την υποχρεωτική αγαμία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τονίζει από την πλευρά της ότι σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη και ολόκληρη την Ιερά Εκκλησιαστική Παράδοση, ο Κληρικός είναι ελεύθερος να διαλέξει μεταξύ Γάμου και αγαμίας.