Γιατί λατρεύουμε τα παιχνίδια τρόμου; Οι ψυχολόγοι εξηγούν

Ο αληθινός τρόμος είναι ένα συναίσθημα που κανένας άνθρωπος

δεν θέλει να βιώσει. Υπάρχουν ελάχιστοι που επιθυμούν να βρίσκονται σε μια ανίσχυρη θέση απέναντι σε μία απειλή ή απέναντι σε ένα τρομακτικό πλάσμα.

Γιατί όμως λατρεύουμε να παίζουμε παιχνίδια τρόμου; Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας και από την απλή παρατήρηση του τρόμου μέσω μίας ταινίας θέλουμε να γίνουμε ενεργοί συμμετέχοντες στον τρόμο μέσω ενός videogame; Η απάντηση βρίσκεται στην ψυχολογία μας.

Ψυχαγωγικός φόβος

Υπάρχουν αρκετές μελέτες για την επιστήμη του φόβου που υποδηλώνουν ότι η αίσθηση δίνει στους ανθρώπους μία «φυσική έξαψη». Η αδρεναλίνη μας ανεβαίνει, οι ενδορφίνες και η ντοπαμίνη απελευθερώνονται και ενθουσιαζόμαστε εξαιτίας αυτών των σύντομων εκρήξεων τρόμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παιχνίδια, όπως το Silent Hill, έχουν τόσο έντονο ενδιαφέρον.

 «Πιστεύω ότι είναι στη φύση μας να βρίσκουμε ευχαρίστηση σε αυτό που έχουμε αποκαλέσει ψυχαγωγικές δραστηριότητες φόβου, δηλαδή εκείνα τα είδη δραστηριοτήτων που μας τρομάζουν ευχάριστα» τονίζει στο Digital Trends ο συγγραφέας και ψυχολόγος Mathias Clasen. «Ο τρόμος είναι απλώς ένα ιδιαίτερα έντονο είδος ψυχαγωγικού φόβου. Εξελιχθήκαμε για να βρίσκουμε ευχαρίστηση παίζοντας με τον φόβο επειδή μαθαίνουμε σημαντικά πράγματα για τον εαυτό μας και τον κόσμο με αυτόν τον τρόπο – ποιοι είναι οι κίνδυνοι του κόσμου, πώς αντιδρούμε στον φόβο μας και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αρνητικά συναισθήματα όπως ο φόβος και το άγχος».

Γι’ αυτό ο τρόμος έχει εξελιχθεί σε ένα τόσο ισχυρό είδος σε κάθε μέσο και παίρνει τόσες πολλές μορφές. Ήταν πάντα μια ματιά στην εσωτερική ανθρώπινη ψυχή. Μας δίνει έναν οπτικό τρόπο να βιώσουμε και να αντιμετωπίσουμε τους φόβους, τις ανασφάλειες και τις αμαρτίες μας.

Από τότε που παρουσιάστηκαν, τα παιχνίδια τρόμου μάς έχουν “πετάξει” σε αυτές τις συναισθηματικές καταστάσεις που δεν θέλαμε ποτέ να ζήσουμε στον πραγματικό κόσμο. Στο κλασικό παιχνίδι Splatterhouse του 1988, ο πρωταγωνιστής σκοτώνει συνεχώς τέρατα,  ωστόσο η πιο οδυνηρή στιγμή του έρχεται όταν η εραστής του πρωταγωνιστή μετατρέπεται σε τέρας και πρέπει να καταστραφεί.  Το παιχνίδι παίζει με τα συναισθήματά μας και τα συντρίβει, κάνοντας τα όλα πιο προσωπικά.

Ένα παιχνίδι δεν χρειάζεται να είναι μια τρομακτική εμπειρία τρόμου για να αποσπάσει αυτή την αίσθηση. Ακόμη και ένα παιχνίδι, όπως το ζωηρό Earthbound, μεταφράζει τους φόβους της παιδικής ηλικίας και της ενηλικίωσης σε ένα γοητευτικό RPG. Αυτά τα παιχνίδια μάς ρίχνουν σε συγκρούσεις στις οποίες δεν θα βάζαμε ποτέ τους εαυτούς μας, επιτρέποντάς μας να κοιτάξουμε μέσα μας και να μάθουμε κάτι νέο ή να αντιμετωπίσουμε τα τραύματα του παρελθόντος.

Ο «γλυκός» τρόμος

Για κάποιους, ακόμη και αυτή η ψηφιακή εμπειρία μπορεί να είναι πολύ πραγματική. Ο Clasen υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι παίκτες δεν θέλουν να πλησιάσουν τόσο τους φόβους τους.

«Δεν κινδυνεύεις όταν παίζεις ένα παιχνίδι τρόμου και το ξέρεις», λέει ο Κλάσεν. «Την στιγμή που το ξεχνάς – τη στιγμή που βυθίζεσαι τόσο πολύ που ξεχνάς ότι είναι απλώς ένα παιχνίδι – σταματά να είναι διασκεδαστικό. Δεν είναι πλέον παιχνιδιάρικο, ούτε ψυχαγωγικός φόβος αλλά πραγματικός φόβος, και αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που τα παιχνίδια τρόμου VR είναι μια εξειδικευμένη αγορά. Είναι πολύ αληθινό για τους περισσότερους ανθρώπους».

Εκεί παίζει ρόλο το «γλυκό σημείο τρόμου». Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Coltan Scrivner οι καλύτερες εμπειρίες απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει πολύς ή πολύ λίγος φόβος. Όταν είναι πάρα πολύς, ο τρόμος τελικά ξεπερνά τον ψυχαγωγικό φόβο. Όταν είναι πολύ λίγος καταλήγει να είναι πολύ βαρετό.

Γι’ αυτό οι καλύτερες συμμετοχές στη σειρά Resident Evil είναι τόσο αριστοτεχνικές. Ο φόβος είναι πάντα εκεί, αλλά δεν είναι πολύ δυνατός. Η προοπτική τρίτου προσώπου τα κάνει λίγο λιγότερο προσωπικά από τα παιχνίδια πρώτου προσώπου, ωστόσο εξακολουθείτε να αισθάνεστε λίγο ανίσχυροι στην πορεία — τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του πρώτου σας playthrough προτού καταλάβετε πού κρύβονται όλα τα τέρατα.

Όπως αναφέρουν οι δύο ψυχολόγοι Scrivner και Clasen, υπάρχει λόγος για τον οποίο τα παιχνίδια τρόμου με ζόμπι είναι τόσο δημοφιλή. Όπως φαίνεται στα The Last of Us, Telltale’s Walking Dead, και Resident Evil, το ανθρώπινο στοιχείο φέρνει έναν ατελείωτο πλούτο συναισθηματικών δυνατοτήτων. Σε αυτά τα παιχνίδι τα ζόμπι ελλοχεύουν, ενεργοποιώντας κάποιες αρχέγονες αισθήσεις καθώς στεκόμαστε σε επιφυλακή περιμένοντας μια επίθεση. Αυτό δημιουργεί μια σχεδόν απόλυτη εμπειρία ψυχαγωγικού φόβου.

«Τα ζόμπι ενεργοποιούν πολλές πτυχές της νοσηρής μας περιέργειας. Η σάπια σάρκα τους επηρεάζει την περιέργειά μας για σωματικούς τραυματισμούς. Η αρπακτική τους φύση επηρεάζει την περιέργειά μας για τη βία και τα αρπακτικά. Και η φύση τους – όχι εντελώς νεκρή και όχι εντελώς ζωντανή – αγγίζει την περιέργειά μας για το παραφυσικό. Οπότε τα παιχνίδια τρόμου με ζόμπι έχουν συνήθως κάτι για όλους» λέει ο Scrivner.

Πηγή: FoxReport.gr