Η σχέση της Ιωσηφίνας με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη είναι ένας θρύλος. Πριν όμως γνωριστούν μεταξύ τους, η Μαρί Ζοζέφ Ροζ, όπως ήταν το κανονικό της όνομα, είχε πολλές δυσκολίες, κάτι που συνεχίστηκε και όταν παντρεύτηκε τον Ναπολέοντα -τον δεύτερο σύζυγό της.
Επ' ευκαιρία της κυκλοφορίας της βιογραφικής ταινίας "Ναπολέων" του Ρίντλεϊ Σκοτ με τον Χοακίν Φίνιξ, ας δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τη Ιωσηφίνα, τη γυναίκα που, για 14 χρόνια, στάθηκε στη σκιά του αυτοκράτορα.
Το όνομα "Joséphine de Beauharnais" δεν υπήρξε ποτέ, τουλάχιστον όχι όσο ζούσε
Η Ιωσηφίνα ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Ιωσήφ-Γκασπάρ Τασέρ, κυρίου του Λα Παζρί και υποπλοιάρχου των Μοιρών του Ναυτικού, και της Ροζ-Κλαιρ ντε Βερζέρ ντε Σαννουά. Ο πατέρας της ήταν Γαλλο-Κρεολός, πλούσιος ιδιοκτήτης φυτείας ζαχαροκάλαμου στη μικροσκοπική Μαρτινίκα, μια γαλλική αποικία στην Καραϊβική Θάλασσα. Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί πολεμούσαν για τον έλεγχο του νησιού ως μέρος του Επταετούς Πολέμου, το οποίο, το 1762, οι Βρετανοί πήραν υπό τον έλεγχό τους.
Ο πατέρας της Ιωσηφίνας ήταν τζογαδόρος που σπατάλησε τον πλούτο της οικογένειας. Η γεννημένη στις 23 Ιουνίου 1763 ως Μαρί Ζοζέφ Ροζ -οι της οικογενείας της την αποκαλούσαν με το στοργικό παρατσούκλι "Yeyette"-, μέχρι την ενηλικίωσή της ήταν πλέον γνωστή ως Ροζ ή Μαρί-Ροζ. Όταν το 1779 παντρεύτηκε τον Αλέξανδρο ντε Μπωαρναί, έγινε Υποκόμμησα ντε Μπωαρναί.
Ωστόσο, ο Ναπολέων προτίμησε να την αποκαλεί Ιωσηφίνα και, λίγο μετά τη γνωριμία τους, έγινε Ιωσηφίνα Βοναπάρτη. Το Ιωσηφίνα ντε Μπωαρναί είναι ένας συνδυασμός αυτών των δύο ονομάτων, που η ιστορία της έδωσε εκ των υστέρων.
Ωστόσο, ο Ναπολέων προτίμησε να την αποκαλεί Ιωσηφίνα και, λίγο μετά τη γνωριμία τους, έγινε Ιωσηφίνα Βοναπάρτη. Το Ιωσηφίνα ντε Μπωαρναί είναι ένας συνδυασμός αυτών των δύο ονομάτων, που η ιστορία της έδωσε εκ των υστέρων.
Ήταν χήρα πριν γνωρίσει τον Ναπολέοντα
Ο γάμος της Ιωσηφίνας με τον Αλέξανδρο κανονίστηκε από τις οικογένειές τους. Η -εκ πατρός- θεία της Εντμέα ήταν ερωμένη του αριστοκράτη στη Γαλλία, Φραγκίσκου μαρκησίου του Μπωαρναί. Όταν επρόκειτο να αποβιώσει ο Φραγκίσκος, η θεία της κανόνισε τον γάμο της ανιψιάς της Αικατερίνης με τον γιο του Φραγκίσκου, τον Αλέξανδρο. Ο γάμος αυτός θα ήταν εξαιρετικά επωφελής για τους Τασέρ, διότι τα χρήματα του Μπωαρναί θα περιερχόταν στα χέρια τους. Το 1777 όμως, πέθανε η 12χρονη Αικατερίνη, πριν προλάβει να αναχωρήσει από τη Μαρτινίκα για τη Γαλλία, και αντ' αυτής, η Εντμέα την αντικατέστησε με την μεγαλύτερη αδελφή της, Ιωσηφίνα, η οποία ήταν 16 χρονών όταν ταξίδεψε στη Γαλλία για να γνωρίσει τον νέο της σύζυγο.
Ο Αλέξανδρος έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για τη σύζυγό του, εγκατέλειπε την οικογένειά του για πάνω από ένα χρόνο και τελικά, έφυγε με την ερωμένη του, Laure de Longpré, με την οποία απέκτησε ένα παιδί. Τελικά, το ζευγάρι ήταν σε διάσταση η οποία αποφασίστηκε από δικαστήριο.
Το 1794, κατά την περίοδο της Τρομοκρατίας, η Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας κατηγόρησε τον Αλέξανδρο ότι αμύνθηκε ισχνά το Μάιντς το 1793 και, καθώς θεωρήθηκε αριστοκράτης ύποπτος, καταδικάστηκε σε θάνατο και, στις 23 Ιουλίου, εκτελέστηκε στη λαιμητόμο στην Πλατεία της Επανάστασης (νυν Πλατεία Ομονοίας) στο Παρίσι.
Ναπολέων και Ιωσηφίνα
Είχε δύο παιδιά με τον Αλέξανδρο
Αν και ο πρώτος γάμος της δεν ήταν ευτυχισμένος, το ζευγάρι απέκτησε δυο παιδιά, έναν γιο και μια κόρη. Μετά τον χωρισμό τους, η κόρη τους, Ορτάνς (Hortense, 10 Απριλίου 1783), έμεινε με την Ιωσηφίνα, ενώ ο γιος τους, Εζέν ή Ευγένιος (Eugène, 3 Σεπτεμβρίου 1781), πήγε να ζήσει με τον πατέρα του. Και τα δύο όμως έμειναν κοντά στη μητέρα τους σε όλη της τη ζωή.
Ο Ναπολέων λάτρευε τα θετά του παιδιά, τα έβλεπε σαν δικά του, και συχνά, ο Εζέν τον συνόδευε στις εκστρατείες. Όταν η σχέση της Ιωσηφίνας με τον Ναπολέοντα συνάντησε δυσκολίες, η Ιωσηφίνα ενθάρρυνε τον γάμο μεταξύ της Ορτάνς και του αδελφού του Ναπολέοντα, Λουδοβίκο -περισσότερο για να σταθεροποιήσει τη θέση της. Αυτός ο γάμος έκανε την Ιωσηφίνα πεθερά του κουνιάδου της και όταν ο Λουδοβίκος έγινε βασιλιάς της Ολλανδίας (Λουδοβίκος Α' της Ολλανδίας ή Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης, γνωστός και με το προσωνύμιο ο Καλός), η Ορτάνς έγινε βασίλισσα.
Ο Ναπολέων λάτρευε τα θετά του παιδιά, τα έβλεπε σαν δικά του, και συχνά, ο Εζέν τον συνόδευε στις εκστρατείες. Όταν η σχέση της Ιωσηφίνας με τον Ναπολέοντα συνάντησε δυσκολίες, η Ιωσηφίνα ενθάρρυνε τον γάμο μεταξύ της Ορτάνς και του αδελφού του Ναπολέοντα, Λουδοβίκο -περισσότερο για να σταθεροποιήσει τη θέση της. Αυτός ο γάμος έκανε την Ιωσηφίνα πεθερά του κουνιάδου της και όταν ο Λουδοβίκος έγινε βασιλιάς της Ολλανδίας (Λουδοβίκος Α' της Ολλανδίας ή Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης, γνωστός και με το προσωνύμιο ο Καλός), η Ορτάνς έγινε βασίλισσα.
Άλλαξε την ημερομηνία γέννησής της στο πιστοποιητικό γάμου τους για να φαίνεται πιο κοντά ηλικιακά με τον Ναπολέοντα
Μετά από μια σύντομη σχέση, στις 9 Μαρτίου 1796, ο Ναπολέων και η Ιωσηφίνα παντρεύτηκαν στο δημαρχείο του Δεύτερου Διαμερίσματος του Παρισιού -όπου ο Ναπολέων έφτασε με δύο ώρες καθυστέρηση. Η Ιωσηφίνα ήταν 32 χρονών, ενώ εκείνος 26. Λόγω της διαφοράς ηλικίας τους, άλλαξαν τις ημερομηνίες γέννησής τους στο πιστοποιητικό γάμου, ώστε να εμφανίζονται με την ίδια ηλικία. Εκείνη αφαίρεσε τέσσερα χρόνια και ο αυτοκράτορας πρόσθεσε 18 μήνες.
Μετά από μια σύντομη σχέση, στις 9 Μαρτίου 1796, ο Ναπολέων και η Ιωσηφίνα παντρεύτηκαν στο δημαρχείο του Δεύτερου Διαμερίσματος του Παρισιού -όπου ο Ναπολέων έφτασε με δύο ώρες καθυστέρηση. Η Ιωσηφίνα ήταν 32 χρονών, ενώ εκείνος 26. Λόγω της διαφοράς ηλικίας τους, άλλαξαν τις ημερομηνίες γέννησής τους στο πιστοποιητικό γάμου, ώστε να εμφανίζονται με την ίδια ηλικία. Εκείνη αφαίρεσε τέσσερα χρόνια και ο αυτοκράτορας πρόσθεσε 18 μήνες.
Από την αρχή, η Ιωσηφίνα είχε προβλήματα με τα πεθερικά της
Ευθύς εξ αρχής, η οικογένεια Βοναπάρτη αντιπάθησε την Ιωσηφίνα. Ήταν μεγαλύτερη ηλικιακά του Ναπολέοντα και είχε ήδη δύο παιδιά, οπότε πίστευαν ότι δεν του ταίριαζε. Η απρεπής, σπάταλη φύση της ήταν αντίθετη με τα ιδανικά τους για μια απλή σύζυγο που θα πρόσεχε την οικογένειά της, ενώ βρήκαν απειλητικές την κοινωνική της άνεση και την ποιότητά της. Καθ' όλη τη διάρκεια της σχέσης της με τον Ναπολέοντα, τα πεθερικά της συνωμότησαν για να την ξεφορτωθούν και, όταν τελικά το ζευγάρι χώρισε, ήταν ευτυχισμένοι.
Ευθύς εξ αρχής, η οικογένεια Βοναπάρτη αντιπάθησε την Ιωσηφίνα. Ήταν μεγαλύτερη ηλικιακά του Ναπολέοντα και είχε ήδη δύο παιδιά, οπότε πίστευαν ότι δεν του ταίριαζε. Η απρεπής, σπάταλη φύση της ήταν αντίθετη με τα ιδανικά τους για μια απλή σύζυγο που θα πρόσεχε την οικογένειά της, ενώ βρήκαν απειλητικές την κοινωνική της άνεση και την ποιότητά της. Καθ' όλη τη διάρκεια της σχέσης της με τον Ναπολέοντα, τα πεθερικά της συνωμότησαν για να την ξεφορτωθούν και, όταν τελικά το ζευγάρι χώρισε, ήταν ευτυχισμένοι.
Ο Ναπολέων την στέφει Αυτοκράτειρα
Παντρεύτηκε τον Ναπολέοντα δύο φορές
Τον Μάιο του 1804, ο Ναπολέων έγινε Αυτοκράτορας Ναπολέοντας Α'. Επιθυμούσε όμως μια πρόσθετη θρησκευτική καθιέρωση. Ωστόσο, ο Πάπας Πίος Ζ' αντιδρούσε με τη σκέψη ενός αυτοκρατορικού ζευγαριού που, επειδή δεν είχαν παντρευτεί με θρησκευτική τελετή, συζούσαν -επομένως ήταν αμαρτωλοί. Ο ίδιος επέμενε να επισημοποιήσουν τον γάμο τους με θρησκευτικούς όρκους, τους οποίους έδωσαν την 1η Δεκεμβρίου 1804 -μια ημέρα πριν από τη στέψη τους.
Τον Μάιο του 1804, ο Ναπολέων έγινε Αυτοκράτορας Ναπολέοντας Α'. Επιθυμούσε όμως μια πρόσθετη θρησκευτική καθιέρωση. Ωστόσο, ο Πάπας Πίος Ζ' αντιδρούσε με τη σκέψη ενός αυτοκρατορικού ζευγαριού που, επειδή δεν είχαν παντρευτεί με θρησκευτική τελετή, συζούσαν -επομένως ήταν αμαρτωλοί. Ο ίδιος επέμενε να επισημοποιήσουν τον γάμο τους με θρησκευτικούς όρκους, τους οποίους έδωσαν την 1η Δεκεμβρίου 1804 -μια ημέρα πριν από τη στέψη τους.
Ο Ναπολέων την έστεψε ο ίδιος Αυτοκράτειρα
Η στέψη έγινε στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων στις 2 Δεκεμβρίου 1804, παρουσία του Πάπα Πίου Ζ', σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη τελετή. Ο Ναπολέων συμβιβάστηκε ώστε να έχει την ευλογία του Πάπα και, για να δείξει ότι η ιδιότητά του χορηγούνταν από τη θέληση του λαού, αντί να τον στέψει ο Πάπας, το έκανε μόνος του. Αμέσως μετά, έστεψε και την Ιωσηφίνα, η οποία έγινε Αυτοκράτειρα των Γάλλων και βασίλισσα της Ιταλίας.
Ίσως, όταν παντρεύτηκε τον Ναπολέοντα, δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει
Η Ιωσηφίνα προσπάθησε πολλές φορές να αντιμετωπίσει αυτό το θέμα, ταξιδεύοντας στο Plombières-les-Bains, μια ιαματική λουτρόπολη στην ανατολική Γαλλία, όπου τα νερά ήταν από καιρό γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Παρόλα αυτά, δε συνέλαβε παιδί με τον Ναπολέοντα. Η ακριβής αιτία αυτού είναι άγνωστη, αλλά, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, είναι πιθανό ότι έπαιξαν το ρόλο τους τα εμποτισμένα με τοξικά make-up και τα αντισυλληπτικά κλύσματα.
Η Ιωσηφίνα προσπάθησε πολλές φορές να αντιμετωπίσει αυτό το θέμα, ταξιδεύοντας στο Plombières-les-Bains, μια ιαματική λουτρόπολη στην ανατολική Γαλλία, όπου τα νερά ήταν από καιρό γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Παρόλα αυτά, δε συνέλαβε παιδί με τον Ναπολέοντα. Η ακριβής αιτία αυτού είναι άγνωστη, αλλά, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, είναι πιθανό ότι έπαιξαν το ρόλο τους τα εμποτισμένα με τοξικά make-up και τα αντισυλληπτικά κλύσματα.
Η έλλειψη νόμιμου κληρονόμου -ο Ναπολέων είχε τουλάχιστον ένα παιδί από τις σχέσεις του- οδήγησε στην ακύρωση του γάμου τους το 1810.
"Το διαζύγιο της αυτοκράτειρας Ιωσηφίνας"
Η Ιωσηφίνα απέφυγε πολλές φορές τον θάνατο
Το 1788, η Ιωσηφίνα επέστρεψε στο νησί της, τη Μαρτινίκα, ώστε -υποτίθεται- να δει τη γερασμένη μητέρα της και παρακινημένη πιθανότατα να ξεφύγει από τα χρέη και το σκάνδαλο που θα δημιουργούνταν λόγω των πολλών σχέσεών της. Μετά από κοινωνικές αναταραχές στη Μαρτινίκα, αποφάσισε να επιστρέψει στην Γαλλία, και, ενώ ήταν καθ' οδόν προς το πλοίο, μόλις που απέφυγε μια βολίδα κανονιού.
Την περίοδο της Τρομοκρατίας, είχε πολλά προβλήματα στο Παρίσι. Το 1794, όταν φυλακίστηκε ο κουνιάδος της για τις βασιλικές συμπάθειές του, τον ακολούθησαν ο Αλέξανδρος, και στη συνέχεια η ίδια. Ο Αλέξανδρος κρίθηκε ένοχος και οδηγήθηκε στη γκιλοτίνα, και αν η μοίρα δεν έπαιζε τον παιχνίδι της, θα τον ακολουθούσε και η Ιωσηφίνα. Μέσα σε λίγες μέρες από την εκτέλεσή του, το καθεστώς ανατράπηκε βάζοντας τέλος στην Τρομοκρατία, και η Ιωσηφίνα ήταν μεταξύ των πολλών κρατουμένων που απελευθερώθηκαν.
Το 1798, η Ιωσηφίνα βρισκόταν στην πόλη Plombières-les-Bains, όταν, μια καμαριέρα έγνεψε σε εκείνη και τη συνοδεία της, να βγουν στο μπαλκόνι του πρώτου ορόφου γιατί είχε δει κάτι ενδιαφέρον. Λόγω του βάρους, το μπαλκόνι κατέρρευσε. Η Ιωσηφίνα ήταν προσωρινά ανίκανη να περπατήσει, είχε τρομερούς πόνους στην πλάτη και υπήρχε η υποψία ότι είχε σπάσει τη λεκάνη της.
Το 1800, ο Ναπολέων ήταν Πρώτος Πρόξενος της Γαλλικής Δημοκρατίας, θέση που έφερε μαζί της πολλούς εχθρούς. Την παραμονή των Χριστουγέννων, ενώ πήγαινε με άμαξα στην όπερα, σημειώθηκε μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας. Ο Ναπολέων δεν έπαθε τίποτα, αλλά η άμαξα της Ιωσηφίνας υπέστη ζημιές, τραυματίζοντας την κόρη της και παρευρισκόμενους.
Σε ηλικία 51 ετών, η Ιωσηφίνα βρισκόταν στο σπίτι της, στο Chateau de Malmaison. Κρυολόγησε, αλλά αρνήθηκε να ξεκουραστεί, θέλοντας να συνεχίσει τις κοινωνικές της υποθέσεις. Σύντομα όμως ανέβασε πυρετό και, μέσα σε μόνο λίγες ημέρες, αρρώστησε. Πέθανε στις 19 Μαΐου 1814.
Το 1788, η Ιωσηφίνα επέστρεψε στο νησί της, τη Μαρτινίκα, ώστε -υποτίθεται- να δει τη γερασμένη μητέρα της και παρακινημένη πιθανότατα να ξεφύγει από τα χρέη και το σκάνδαλο που θα δημιουργούνταν λόγω των πολλών σχέσεών της. Μετά από κοινωνικές αναταραχές στη Μαρτινίκα, αποφάσισε να επιστρέψει στην Γαλλία, και, ενώ ήταν καθ' οδόν προς το πλοίο, μόλις που απέφυγε μια βολίδα κανονιού.
Την περίοδο της Τρομοκρατίας, είχε πολλά προβλήματα στο Παρίσι. Το 1794, όταν φυλακίστηκε ο κουνιάδος της για τις βασιλικές συμπάθειές του, τον ακολούθησαν ο Αλέξανδρος, και στη συνέχεια η ίδια. Ο Αλέξανδρος κρίθηκε ένοχος και οδηγήθηκε στη γκιλοτίνα, και αν η μοίρα δεν έπαιζε τον παιχνίδι της, θα τον ακολουθούσε και η Ιωσηφίνα. Μέσα σε λίγες μέρες από την εκτέλεσή του, το καθεστώς ανατράπηκε βάζοντας τέλος στην Τρομοκρατία, και η Ιωσηφίνα ήταν μεταξύ των πολλών κρατουμένων που απελευθερώθηκαν.
Το 1798, η Ιωσηφίνα βρισκόταν στην πόλη Plombières-les-Bains, όταν, μια καμαριέρα έγνεψε σε εκείνη και τη συνοδεία της, να βγουν στο μπαλκόνι του πρώτου ορόφου γιατί είχε δει κάτι ενδιαφέρον. Λόγω του βάρους, το μπαλκόνι κατέρρευσε. Η Ιωσηφίνα ήταν προσωρινά ανίκανη να περπατήσει, είχε τρομερούς πόνους στην πλάτη και υπήρχε η υποψία ότι είχε σπάσει τη λεκάνη της.
Το 1800, ο Ναπολέων ήταν Πρώτος Πρόξενος της Γαλλικής Δημοκρατίας, θέση που έφερε μαζί της πολλούς εχθρούς. Την παραμονή των Χριστουγέννων, ενώ πήγαινε με άμαξα στην όπερα, σημειώθηκε μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας. Ο Ναπολέων δεν έπαθε τίποτα, αλλά η άμαξα της Ιωσηφίνας υπέστη ζημιές, τραυματίζοντας την κόρη της και παρευρισκόμενους.
Σε ηλικία 51 ετών, η Ιωσηφίνα βρισκόταν στο σπίτι της, στο Chateau de Malmaison. Κρυολόγησε, αλλά αρνήθηκε να ξεκουραστεί, θέλοντας να συνεχίσει τις κοινωνικές της υποθέσεις. Σύντομα όμως ανέβασε πυρετό και, μέσα σε μόνο λίγες ημέρες, αρρώστησε. Πέθανε στις 19 Μαΐου 1814.
Είναι ενταφιασμένη δίπλα στην κόρη της
Η σορός της παρέμεινε σε λαϊκό προσκύνημα για τρεις ημέρες. Στις 2 Ιουνίου 1814, μια ζοφερή πομπή την οποία παρακολούθησαν χιλιάδες κόσμου, την οδήγησε στον τόπο ανάπαυσής της, στην εκκλησία του Saint-Pierre-Saint-Paul. Η Ορτάνς και ο Εζέν ανέθεσαν σε έναν γλύπτη να δημιουργήσει το άγαλμά της, το οποίο και τοποθέτησαν στη μνήμη της. Η Ορτάνς ζήτησε να ταφεί δίπλα στη μητέρα της μετά το θάνατό της, το οποίο και έγινε όταν πέθανε το 1837 σε ηλικία 54 ετών
Η σορός της παρέμεινε σε λαϊκό προσκύνημα για τρεις ημέρες. Στις 2 Ιουνίου 1814, μια ζοφερή πομπή την οποία παρακολούθησαν χιλιάδες κόσμου, την οδήγησε στον τόπο ανάπαυσής της, στην εκκλησία του Saint-Pierre-Saint-Paul. Η Ορτάνς και ο Εζέν ανέθεσαν σε έναν γλύπτη να δημιουργήσει το άγαλμά της, το οποίο και τοποθέτησαν στη μνήμη της. Η Ορτάνς ζήτησε να ταφεί δίπλα στη μητέρα της μετά το θάνατό της, το οποίο και έγινε όταν πέθανε το 1837 σε ηλικία 54 ετών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου