Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν άγνωστο πολιτισμό με την χρήση του Google Earth

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στοιχεία ενός άγνωστου μέχρι σήμερα

προϊστορικού πολιτισμού που εκτεινόταν σε 3.000 τετραγωνικά μίλι, αλλά εντύπωση δεν προκαλεί μόνον η ανακάλυψη. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το εργαλείο που βοήθησε τους ειδικούς να βρουν τον άγνωστο ως τώρα πολιτισμό.

Και το εργαλείο αυτό είναι το Google Earth. “Όταν αναγνωρίσαμε πόσο πυκνό ήταν αυτό το δίκτυο οικισμών, συνειδητοποιήσαμε ότι πρόκειται για κάτι πραγματικά σημαντικό και νέο, όσον αφορά την κατανόηση του τρόπου οργάνωσης των κοινωνιών της Εποχής του Χαλκού στην Ευρώπη”, δήλωσε στο Business Insider μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο Barry Molloy, αναπληρωτής καθηγητής αρχαιολογίας στο University College του Δουβλίνου.

Οι ειδικοί πιστεύουν εδώ και καιρό ότι ένας προηγμένος πολιτισμός που άκμασε στην Κεντρική Ευρώπη κατά την Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού, που ξεκίνησε το 2200 π.Χ., αλλά ως το 1600 π.Χ. είχε εξαφανιστεί, με τους κατοίκους του να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους.

Όμως, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτό το μήνα στο περιοδικό PLOS ONE, μια ομάδα ερευνητών αποκάλυψε νέα στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να συνέβη ακριβώς το αντίθετο – ο πολιτισμός δεν εξαφανίστηκε, αλλά απλώς εξαπλώθηκε σε ένα τεράστιο, πολύπλοκο δίκτυο μικρότερων κοινωνιών. Δηλαδή διασπάστηκε.

Μια ιεραρχική κοινωνία

Η έρευνά τους υποδηλώνει ότι οι κεντρικοί κόμβοι, ή “μεγαλουπόλεις”, του πολιτισμού της Πρώιμης έως Μέσης Εποχής του Χαλκού δεν εξαφανίστηκαν στην πραγματικότητα τον 16ο αιώνα π.Χ., όπως θεωρούνταν μέχρι τώρα. Φαίνεται ότι μάλλον αποκεντρώθηκαν. Και οι νέοι, διασυνδεδεμένοι οικισμοί ήταν λιγότερο ιεραρχικοί από την προηγούμενη κοινωνία. Ωστόσο εξακολουθούσαν να είναι οργανωμένοι σε πολιτικές μονάδες, όπως πιστεύουν οι ερευνητές.

“Γνωρίζαμε από το υλικό που άφησαν πίσω τους οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί – που βρέθηκε κυρίως σε τάφους και σε θησαυρούς από μεταλλικά αντικείμενα- ότι ήταν μια εύπορη, καλά συνδεδεμένη και καινοτόμος κοινωνία”, δήλωσε ο Molloy.

Οι μεγαλύτερες τοποθεσίες είχαν πολλούς ομόκεντρους περιβόλους. “Πιστεύουμε ότι αυτό σήμαινε ότι η μετακίνηση από το εξωτερικό της τοποθεσίας προς τις πολύ κεντρικές περιοχές της ήταν ελεγχόμενη και ότι δεν μπορούσε ο καθένας απλά να περπατάει ελεύθερα μέσα σε αυτές τις περιοχές ανά πάσα στιγμή”, υποστηρίζει ο Molloy.

Ωστόσο, όλοι γενικά θάβονταν με παρόμοιο τρόπο, με λίγα πολύτιμα αντικείμενα να τοποθετούνται στους τάφους. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η ιεραρχία δεν επιβαλλόταν αυστηρά, είπε ο Molloy.

Επειδή υπήρχαν τόσες πολλές τοποθεσίες κοντά η μία στην άλλη, οι ερευνητές γνώριζαν ότι “έβλεπαν μια πολύπλοκη, καλά οργανωμένη κοινωνία που σχεδίαζε συστηματικά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτο και κατοικείτο η περιοχή, σε μεγάλη κλίμακα”, δήλωσε ο Molloy.

Χρειάζεται περισσότερη έρευνα, είπε ο Molloy, αλλά φαίνεται ότι οι διαφορετικοί τύποι γης θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί για εξειδικευμένους σκοπούς. Η πιο επίπεδη γη θα μπορούσε να χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, ενώ οι άνθρωποι θα μπορούσαν να κυνηγούν και να ψαρεύουν στους υγροτόπους.

Ο εκπληκτικός παράγοντας του Google Earth

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ιστορικές εικόνες από το Google Earth και δορυφορικά δεδομένα από τον δορυφόρο Sentinel-2 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Βρήκαν έτσι 100 νέες προϊστορικές θέσεις στην πεδιάδα της Παννονίας, μια περιοχή που περιλαμβάνει τη σημερινή Σερβία και Ουγγαρία.  Λόγω της γειτνίασης των θέσεων με τον ποταμό Τίσα, οι ερευνητές αναφέρονται στις κοινότητες ως «ομάδα θέσεων Τίσα». Δεν έχουν δηλαδή δώσει, ακόμα, πιο συγκεκριμένο όνομα στον πολιτισμό.

Η περιοχή καλλιεργείται. Το όργωμα έχει ανακατέψει το χώμα κι έχει φέρει στην επιφάνεια κομμάτια κεραμικής, οστά και άλλα αντικείμενα, δήλωσε ο Molloy. Αλλά έχει επίσης καταστρέψει άλλα χαρακτηριστικά όπως κτίρια.

“Η σύγχρονη γεωργία είχε καταστρέψει πολλά από τα αρχαιολογικά ίχνη που θα βλέπαμε στο έδαφος”, δήλωσε ο Molloy. Οι τοποθεσίες δεν ήταν εύκολο να εντοπιστούν, γιατί ήταν σε κοινή θέα και κανείς δεν τις έβλεπε. Όμως το Google Earth βοήθησε τους ερευνητές να βρουν πάνω από 100 τοποθεσίες, κατά τον Molloy. «Μόλις αρχίσαμε να τις αναζητούμε συστηματικά, πέφταμε από έκπληξη σε έκπληξη», δήλωσε ο Molloy. Οι εικόνες επέτρεψαν επίσης στους ερευνητές να δουν τη διάταξη και το μέγεθος των οικισμών.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι κοινότητες σε αυτές τις τοποθεσίες πιθανότατα επωφελούνταν από ένα ισορροπημένο οικοσύστημα, από το 1.500 έως το 1.200 π.Χ. Στη συνέχεια, όμως, το κλίμα άρχισε να αλλάζει.

Καθώς η περιοχή έγινε θερμότερη και ξηρότερη, οι κοινότητες εγκατέλειψαν τις τοποθεσίες, δήλωσε ο Molloy. Ορισμένες κοινότητες μετανάστευσαν, ενώ άλλες μπορεί να έγιναν πιο προσαρμοστικές στις μεταβαλλόμενες εποχές.

Όσο οι ερευνητές συνεχίζουν τις ανασκαφές στην περιοχή, ο Molloy ελπίζει να μάθει περισσότερα για την καθημερινή ζωή των συγκεκριμένων κοινοτήτων. Ενδιαφέρεται, για παράδειγμα, για το μέγεθος των σπιτιών τους. “Αυτό μπορεί να μας πει σημαντικά πράγματα, όπως οι οικογενειακές δομές”, είπε, συμπεριλαμβανομένου και του αν οι γονείς, οι παππούδες, οι γιαγιάδες και άλλοι συγγενείς ζούσαν όλοι κάτω από την ίδια στέγη.