Άρτα: Αποκαθίσταται το μείζον βυζαντινό μνημείο της Παρηγορήτισσας

Τις διαδικασίες για την εκτέλεση των έργων αποκατάστασης και ανάδειξης

του ναού της Παρηγορήτισσας, στην ‘Αρτα, δρομολογεί το υπουργείο Πολιτισμού -όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του-, μετά την ολοκλήρωση του συνόλου των μελετών (τοπογραφική, στατική, αρχιτεκτονική, ηλεκτρομηχανολογική, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου) που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του ΥΠΠΟ και της Περιφέρειας Ηπείρου και τη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου επ’ αυτών.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η Άρτα, από τον 13ο αιώνα, έγινε σημαντικό κέντρο του βυζαντινού κόσμου, ως πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου, ανεξάρτητου κράτους, που ιδρύθηκε μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, από τους Σταυροφόρους, το 1204. Ιδρυτής του Δεσποτάτου ήταν ο Μιχαήλ Α΄ Κομνηνός Δούκας. Το 1231 ανέλαβε τη διακυβέρνηση ο ανιψιός του, Μιχαήλ Β΄ Κομνηνός Δούκας, ο οποίος εκτέλεσε ένα μεγάλο και πολυδάπανο οικοδομικό έργο στην Άρτα.

Δεν αποκλείεται να ήταν και ο ιδρυτής της Μονής και κατασκευαστής της πρώτης φάσης της Παρηγορήτισσας, που αποτελεί μείζον βυζαντινό μνημείο, με εξέχουσα θέση στην ιστορία της τέχνης. Στο τέλος του 13ου αιώνα, τη διοίκηση του Δεσποτάτου της Ηπείρου ανέλαβε ο Νικηφόρος Α΄ Κομνηνός Δούκας, ο οποίος με τη σύζυγο του, ‘Αννα Παλαιολογίνα, συγγενή των Παλαιολόγων της Κωνσταντινούπολης, επέκτεινε το κράτος και εγκαινίασε σειρά έργων, ανάμεσά τους και τη δεύτερη και σημαντικότερη φάση της Παρηγορήτισσας.

Σε αυτοψία μας, το 2021, καθώς είχε παρέλθει ήδη εικοσαετία από τις στερεωτικές εργασίες, που είχαν υλοποιήσει οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, διαπιστώσαμε την ανάγκη να δρομολογηθούν άμεσα εργασίες αναστήλωσης για την προστασία και την ανάδειξη του μνημείου. Τώρα, πλέον, είμαστε σε θέση να εντάξουμε το έργο της συντήρησης και της αποκατάστασης του μνημείου στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2021-2027. Οι προβλεπόμενες επεμβάσεις αποσκοπούν κατ’ αρχήν στη στερέωση και προστασία του, στην αναβάθμιση της μορφής και της εσωτερικής του διαρρύθμισης, αλλά και στη βελτίωση της προσβασιμότητας σε αυτό το μοναδικό μνημείο».

Σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, η αρχιτεκτονική μελέτη αφορά στη βελτίωση του μνημείου όσον αφορά στην αρχική φέρουσα ικανότητά του. Συνοπτικά, στο ισόγειο, προβλέπεται να καθαιρεθούν τα επιχρίσματα που παραμένουν στο εσωτερικό του περιστώου. Το δάπεδο αποκαθίσταται στην ίδια μορφή, μετά τις απαιτούμενες στατικές παρεμβάσεις. Καθαιρείται η μεταλλική σκάλα πρόσβασης στον όροφο και κατασκευάζεται νέα στην ίδια θέση. Στον κυρίως ναό, στις εξωτερικές επιφάνειες, προβλέπεται σημειακά η αποκατάσταση των φθαρμένων και ευτελών αρμολογημάτων, ώστε να μην παραμορφώνονται τα δομικά στοιχεία του μνημείου. Εσωτερικά προβλέπονται τοπικές ενισχύσεις κιονόκρανων και κιόνων που έχουν αστοχήσει. Από τις στέγες καθαιρούνται οι επικαλύψεις με κεραμίδια των πέντε τρούλων και των κεραιών της σταυρικής κάλυψης, όπως και του βάθρου του τυμπάνου του κεντρικού τρούλου.

Στον περιβάλλοντα χώρο προβλέπεται να κατασκευαστεί περιμετρικά «πεζοδρόμιο» για την προστασία της βάσης του μνημείου από τα όμβρια. Θα αποχωματωθεί και αναδειχθεί ο παλαιότερος, καταχωμένος σήμερα, ναός, καθώς και η είσοδος της υπόγειας στοάς, στην ίδια θέση. Θα στερεωθούν οι τοίχοι της στοάς και θα διευθετηθεί το υπάρχον μονοπάτι πρόσβασης από τη βορειοανατολική είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, σύμφωνα με τα σχέδια, ώστε να γίνει ασφαλές για την πρόσβαση των ΑμεΑ, προσθέτει μεταξύ άλλων η ίδια ανακοίνωση.