Μπαουχάους

Το Μπαουχάους είναι ένα καλλιτεχνικό ρεύμα του Μεσοπολέμου που επιδίωξε να καταρρίψει το όριο

μεταξύ καλλιτεχνών και βιομηχανικών σχεδιαστών και να συγκεράσει τις καλές και εφαρμοσμένες τέχνες σε ένα ενιαίο ύφος. Αποτέλεσε την επιτομή της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας της εποχής του και επηρεάζει και σήμερα κυρίως την αρχιτεκτονική, όπου βρήκε μεγάλο πεδίο εφαρμογής.

Έλαβε την ονομασία του από την ομώνυμη σχολή σχεδίου, που ίδρυσε στις 12 Απριλίου 1919 στην Βαϊμάρη της Γερμανίας, ο αρχιτέκτονας Βάλτερ Γκρόπιους. Αποτελεί αντιστροφή της λέξης «hausbau», που σημαίνει «οικοδόμηση». Η πλήρης ονομασία της σχολής ήταν Staatliches Bauhaus (Κρατικός Οίκος Δομικής) και λειτούργησε από την ίδρυσή της έως το 1925 στην Βαϊμάρη, από το 1925 έως το 1932 στο Ντέσαου και από το 1932 έως το 1933, οπότε καταργήθηκε μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

Η σχολή περιλάμβανε τη διδασκαλία διαφόρων τεχνών, τις οποίες θεωρούσε συνδεδεμένες με την αρχιτεκτονική, τη μήτρα των τεχνών, σύμφωνα με τον Γκρόπιους. Εκπαιδεύοντας τους σπουδαστές εξίσου στην τέχνη και στην τεχνική κατάρτιση (θεωρία - πρακτική εφαρμογή), το Μπάουχαους επιδίωκε να θέσει τέρμα στο σχίσμα μεταξύ των δύο.

Το διδακτικό της προσωπικό η σχολή περιλάμβανε πολλούς εξέχοντες καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως οι ζωγράφοι Πάουλ Κλέε, Βασίλι Καντίνσκι, Λάιονελ Φάινιγκερ, ο ζωγράφος και σκηνογράφος Όσκαρ Σλέμερ και ο αρχιτέκτονας και σχεδιαστής επίπλων Μαρσέλ Μπρόιερ.

Ο Γκρόπιους κατηύθυνε τη φιλοσοφία της σχολής προς τη μαζική παραγωγή και απέρριπτε την έμφαση του βρετανικού καλλιτεχνικού κινήματος « Arts & Crafts» στα πολυτελή αντικείμενα. Με παράδειγμα το ιδανικό του Γκρόπιους, οι μοντέρνοι σχεδιαστές στράφηκαν έκτοτε στην παραγωγή λειτουργικών και αισθητικά ευάρεστων αντικειμένων για τη μαζική κοινωνία παρά ειδών προοριζόμενων για μια πλούσια ελίτ.

Το καλλιτεχνικό κίνημα του Μπαουχάους γεννήθηκε στην πόλη της Βαϊμάρης, όπως και η γερμανική δημοκρατία του μεσοπολέμου, πορεύτηκε μαζί της μέχρι το 1933, όταν ενταφιάστηκε από τους Ναζί , που τό αντιμετώπισαν ως προϊόν μιας εκφυλισμένης τέχνης. Πολλές από τις ηγετικές μορφές του Μπαουχάους, όπως ο Βάλτερ Γκρόπιους, ο Λούντβιχ Μις Βαν Ντερ Ρόε και ο Λάζλο Μάχολι –Νάγκι κατέφυγαν στις ΗΠΑ, όπου συνέχισαν το δημιουργικό τους έργο.

Η επιρροή του Μπάουχαους υπήρξε σημαντική τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στις εικαστικές τέχνες. Τα προϊόντα των εργαστηρίων του αναπαράχθηκαν σε μεγάλη κλίμακα και η ευρύτερη αποδοχή τών λειτουργικών, στερούμενων διακόσμου σχεδίων, για καθημερινής χρήσης αντικείμενα, βασίστηκε κυρίως στις αρχές και στο παράδειγμα τού Μπάουχαους.

Το κίνημα του Μπαουχάους επηρέασε και την ελληνική αρχιτεκτονική. Χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής Μπαουχάους αποτελούν οι προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην Αθήνα, έργο των αρχιτεκτόνων Λάσκαρι και Κυριακού.

Κτίρια , όπως το Πολεμικό Μουσείο και η Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα , το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στην Πλατεία Δημοκρατίας στην Θεσσαλονίκης, καθώς και πλήθος πολυκατοικιών και σχολικών κτιρίων ανά την επικράτεια έχουν επιρροές από το Μπαουχάους.

Σε σχέδια του ιδρυτή του Μπαουχάους, Βάλτερ Γκρόπιους, χτίστηκαν το κτίριο της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα και η πρόσοψη του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Πόρτο Καρράς στην Χαλκιδική.