Tο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρείχε στο κοινό «επαρκώς ευρεία πρόσβαση» στις συμβάσεις σχετικά με τα εμβόλια για την καταπολέμηση του κορονοϊού, αποφάνθηκε σήμερα Τετάρτη δικαστήριο της ΕΕ, μια ημέρα πριν από την ψηφοφορία για την εκλογή της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στο τιμόνι της Κομισιόν.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECJ) έκρινε ότι η απόφαση της Επιτροπής να αποκρύψει μέρη των συμφωνιών περιείχε «παρατυπίες», σύμφωνα με το Politico.
Διαπίστωσε ακόμη ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε ότι η ευρύτερη πρόσβαση στις συμβάσεις θα υπονόμευε τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών.
Η πολυαναμενόμενη απόφαση έρχεται την ώρα που η φον ντερ Λάιεν ετοιμάζεται να εκφωνήσει ομιλία την Πέμπτη για να καθησυχάσει τους νομοθέτες, ιδίως εκείνους που δεν την εμπιστεύονται πραγματικά, ότι μπορεί να ηγηθεί του εκτελεστικού οργάνου της Ευρώπης για άλλη μια θητεία.
Την υπόθεση είχε ουσιαστικά ανοίξει μια ομάδα ευρωβουλευτών των Πρασίνων, οι οποίοι κατέθεσαν αιτήσεις για να αποκτήσουν πρόσβαση σε συμβάσεις εμβολίων και ορισμένα σχετικά έγγραφα, προκειμένου να κατανοήσουν τη συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και των κατασκευαστών εμβολίων Covid-19 για το 2021.
Η Επιτροπή συμφώνησε να δώσει μόνο μερική πρόσβαση σε ορισμένες συμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι ορισμένα τμήματα είχαν διαγραφεί για την προστασία των εμπορικών συμφερόντων ή για θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Στη συνέχεια, οι ευρωβουλευτές προσέφυγαν στη δικαιοσύνη κατά της Επιτροπής για την άρνηση αυτή.
Φον ντερ Λάιεν: Τι αποφάσισε το δικαστήριο για τις συμβάσεις σχετικά με τα εμβόλια
Με τις αποφάσεις του, το Γενικό Δικαστήριο δέχεται εν μέρει τις δύο προσφυγές και ακυρώνει τις αποφάσεις της Επιτροπής κατά το μέρος που περιέχουν πλημμέλειες.
Όσον αφορά τους όρους των συμβάσεων οι οποίοι αφορούν την αποζημίωση των φαρμακευτικών εταιρειών από τα κράτη μέλη για τυχόν αποζημιώσεις τις οποίες οι εταιρείες αυτές θα έπρεπε να καταβάλουν σε περίπτωση ελαττώματος των εμβολίων τους, το Γενικό Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του και η ευθύνη του δεν δύναται να περιοριστεί ή να αποκλειστεί έναντι του ζημιωθέντος με ρήτρα περιορισμού ή απαλλαγής από την ευθύνη, δυνάμει της οδηγίας 85/374 (για θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων).
Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει, ωστόσο, ότι καμία διάταξη της οδηγίας αυτής δεν απαγορεύει σε τρίτο να επιστρέψει την αποζημίωση που κατέβαλε ένας παραγωγός λόγω ελαττωματικότητας του προϊόντος του.
Το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο λόγος για τον οποίο οι όροι σχετικά με την αποζημίωση περιελήφθησαν στις συμβάσεις, ήτοι η αντιστάθμιση των κινδύνων τους οποίους ανέλαβαν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις και οι οποίοι συνδέονται με τη συντόμευση της προθεσμίας ανάπτυξης των εμβολίων, είχε εγκριθεί από τα κράτη μέλη και είχε δημοσιοποιηθεί.
Το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε ότι η παροχή ευρύτερης πρόσβασης στις εν λόγω ρήτρες θα έθιγε ουσιαστικά τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών. Ομοίως, η Επιτροπή δεν έδωσε επαρκείς εξηγήσεις από τις οποίες να προκύπτει με ποιον τρόπο η πρόσβαση στους όρους των συμβάσεων θα μπορούσε να θίξει συγκεκριμένα και ουσιαστικά τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών.
Το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι οι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες απέδειξαν δεόντως τον συγκεκριμένο σκοπό δημοσίου συμφέροντος για τη γνωστοποίηση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των μελών της διαπραγματευτικής ομάδας για την αγορά εμβολίων.
Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι η Επιτροπή δεν έλαβε επαρκώς υπόψη όλες τις κρίσιμες περιστάσεις προκειμένου να σταθμίσει ορθώς τα εμπλεκόμενα συμφέροντα, τα οποία σχετίζονται με την απουσία συγκρούσεως συμφερόντων και τον κίνδυνο προσβολής της ιδιωτικής ζωής των υποκειμένων των δεδομένων.
Υπενθυμίζεται ότι το 2021 μια έντονη διαμάχη ξέσπασε μετά την αποκάλυψη από τους New York Times, για ανταλλαγή μηνυμάτων SMS μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά. Το καλοκαίρι του 2022, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επέκρινε την απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δώσει πρόσβαση σε δημοσιογράφο που ζήτησε να μάθει το περιεχόμενο αυτών των μηνυμάτων. Τον Οκτώβρη του 2022, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για αυτές τις αμφιλεγόμενες αγορές εμβολίων.
Σημειώνεται ότι οι περισσότερες δόσεις εμβολίων αγοράστηκαν από την αμερικανογερμανική Pfizer/BioNTech. Τα εμβόλια άλλων πέντε φαρμακευτικών εταιρειών εγκρίθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (Moderna, AstraZeneca, Janssen, Novavax και Valneva).
Η απάντηση της Επιτροπής
«Η Επιτροπή έπρεπε να επιτύχει μια δύσκολη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των ευρωβουλευτών, στην πληροφόρηση, και των νομικών απαιτήσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις συμβάσεις COVID-19, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αξιώσεις αποζημίωσης σε βάρος των χρημάτων των φορολογουμένων», ανέφερε το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ σε δελτίο Τύπου μετά την απόφαση.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει παράσχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις για τα εμβόλια, σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων.
Η Επιτροπή δηλώνει πως «επιφυλάσσεται των νομικών της επιλογών» και ότι θα μελετήσει τις επιπτώσεις της απόφασης, ενώ έχει δύο μήνες προθεσμία για να ασκήσει έφεση κατά της υπόθεσης.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECJ) έκρινε ότι η απόφαση της Επιτροπής να αποκρύψει μέρη των συμφωνιών περιείχε «παρατυπίες», σύμφωνα με το Politico.
Διαπίστωσε ακόμη ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε ότι η ευρύτερη πρόσβαση στις συμβάσεις θα υπονόμευε τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών.
Η πολυαναμενόμενη απόφαση έρχεται την ώρα που η φον ντερ Λάιεν ετοιμάζεται να εκφωνήσει ομιλία την Πέμπτη για να καθησυχάσει τους νομοθέτες, ιδίως εκείνους που δεν την εμπιστεύονται πραγματικά, ότι μπορεί να ηγηθεί του εκτελεστικού οργάνου της Ευρώπης για άλλη μια θητεία.
Την υπόθεση είχε ουσιαστικά ανοίξει μια ομάδα ευρωβουλευτών των Πρασίνων, οι οποίοι κατέθεσαν αιτήσεις για να αποκτήσουν πρόσβαση σε συμβάσεις εμβολίων και ορισμένα σχετικά έγγραφα, προκειμένου να κατανοήσουν τη συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και των κατασκευαστών εμβολίων Covid-19 για το 2021.
Η Επιτροπή συμφώνησε να δώσει μόνο μερική πρόσβαση σε ορισμένες συμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι ορισμένα τμήματα είχαν διαγραφεί για την προστασία των εμπορικών συμφερόντων ή για θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Στη συνέχεια, οι ευρωβουλευτές προσέφυγαν στη δικαιοσύνη κατά της Επιτροπής για την άρνηση αυτή.
Φον ντερ Λάιεν: Τι αποφάσισε το δικαστήριο για τις συμβάσεις σχετικά με τα εμβόλια
Με τις αποφάσεις του, το Γενικό Δικαστήριο δέχεται εν μέρει τις δύο προσφυγές και ακυρώνει τις αποφάσεις της Επιτροπής κατά το μέρος που περιέχουν πλημμέλειες.
Όσον αφορά τους όρους των συμβάσεων οι οποίοι αφορούν την αποζημίωση των φαρμακευτικών εταιρειών από τα κράτη μέλη για τυχόν αποζημιώσεις τις οποίες οι εταιρείες αυτές θα έπρεπε να καταβάλουν σε περίπτωση ελαττώματος των εμβολίων τους, το Γενικό Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του και η ευθύνη του δεν δύναται να περιοριστεί ή να αποκλειστεί έναντι του ζημιωθέντος με ρήτρα περιορισμού ή απαλλαγής από την ευθύνη, δυνάμει της οδηγίας 85/374 (για θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων).
Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει, ωστόσο, ότι καμία διάταξη της οδηγίας αυτής δεν απαγορεύει σε τρίτο να επιστρέψει την αποζημίωση που κατέβαλε ένας παραγωγός λόγω ελαττωματικότητας του προϊόντος του.
Το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο λόγος για τον οποίο οι όροι σχετικά με την αποζημίωση περιελήφθησαν στις συμβάσεις, ήτοι η αντιστάθμιση των κινδύνων τους οποίους ανέλαβαν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις και οι οποίοι συνδέονται με τη συντόμευση της προθεσμίας ανάπτυξης των εμβολίων, είχε εγκριθεί από τα κράτη μέλη και είχε δημοσιοποιηθεί.
Το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε ότι η παροχή ευρύτερης πρόσβασης στις εν λόγω ρήτρες θα έθιγε ουσιαστικά τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών. Ομοίως, η Επιτροπή δεν έδωσε επαρκείς εξηγήσεις από τις οποίες να προκύπτει με ποιον τρόπο η πρόσβαση στους όρους των συμβάσεων θα μπορούσε να θίξει συγκεκριμένα και ουσιαστικά τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών.
Το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι οι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες απέδειξαν δεόντως τον συγκεκριμένο σκοπό δημοσίου συμφέροντος για τη γνωστοποίηση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των μελών της διαπραγματευτικής ομάδας για την αγορά εμβολίων.
Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι η Επιτροπή δεν έλαβε επαρκώς υπόψη όλες τις κρίσιμες περιστάσεις προκειμένου να σταθμίσει ορθώς τα εμπλεκόμενα συμφέροντα, τα οποία σχετίζονται με την απουσία συγκρούσεως συμφερόντων και τον κίνδυνο προσβολής της ιδιωτικής ζωής των υποκειμένων των δεδομένων.
Υπενθυμίζεται ότι το 2021 μια έντονη διαμάχη ξέσπασε μετά την αποκάλυψη από τους New York Times, για ανταλλαγή μηνυμάτων SMS μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά. Το καλοκαίρι του 2022, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επέκρινε την απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δώσει πρόσβαση σε δημοσιογράφο που ζήτησε να μάθει το περιεχόμενο αυτών των μηνυμάτων. Τον Οκτώβρη του 2022, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για αυτές τις αμφιλεγόμενες αγορές εμβολίων.
Σημειώνεται ότι οι περισσότερες δόσεις εμβολίων αγοράστηκαν από την αμερικανογερμανική Pfizer/BioNTech. Τα εμβόλια άλλων πέντε φαρμακευτικών εταιρειών εγκρίθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (Moderna, AstraZeneca, Janssen, Novavax και Valneva).
Η απάντηση της Επιτροπής
«Η Επιτροπή έπρεπε να επιτύχει μια δύσκολη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των ευρωβουλευτών, στην πληροφόρηση, και των νομικών απαιτήσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις συμβάσεις COVID-19, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αξιώσεις αποζημίωσης σε βάρος των χρημάτων των φορολογουμένων», ανέφερε το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ σε δελτίο Τύπου μετά την απόφαση.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει παράσχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις για τα εμβόλια, σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων.
Η Επιτροπή δηλώνει πως «επιφυλάσσεται των νομικών της επιλογών» και ότι θα μελετήσει τις επιπτώσεις της απόφασης, ενώ έχει δύο μήνες προθεσμία για να ασκήσει έφεση κατά της υπόθεσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου