Εντυπωσιακός τάφος της Εποχής του Χαλκού ανακαλύφθηκε σε βάλτους – Τι θα δείξει για την ζωή πριν από 4.000 χρόνια

 Μετά από ανασκαφές μιας εβδομάδας, αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τάφο της Εποχής του Χαλκού σε έναν απόμερο λόφο, αλλά μέσα σε χαρακτηρισμένη αρχαιολογική περιοχή.

Ο τάφος έχει την κλασική, για την εποχή, μορφή κιβωτίου. Οι αρχαιολόγοι από την Αρχή του Εθνικού Πάρκου του Ντάρτμουρ, ανακάλυψαν  τον ταφικό θάλαμο, στο Cut Hill, έναν απόμερο λόφο μέσα στο αρχαιολογικό πάρκο. Το εξαιρετικό εύρημα υπόσχεται να προσφέρει νέες γνώσεις σχετικά με τη ζωή στο Ντάρτμουρ πριν από σχεδόν 4.000 χρόνια.

Ο θάλαμος έχει σχήμα κιβωτίου, ένα τετράγωνο φτιαγμένο από πέτρινες πλάκες τοποθετημένες στο έδαφος. Πρόκειται για μια διαδεδομένη ταφική πρακτική της Εποχής του Χαλκού.  H ανακάλυψη του ταφικού θαλάμου πραγματοποιήθηκε μετά από αναφορές που περιέγραφαν ένα χαρακτηριστικό που ήταν ορατό μέσα από την τύρφη.

O αρχαιολόγος Δρ. Lee Bray, επικεφαλής της ανασκαφής, περιγράφει τη στιγμή του ανοίγματος του τάφου ως «ανατριχιαστική». «Σηκώνοντας την μεγάλη πέτρα που κάλυπτε τον τάφο και κοιτώντας στο εσωτερικό του, μείναμε άφωνοι», λέει χαρακτηριστικά. Εκτός από το ότι ο τάφος ήταν μεγαλύτερος απ’ ό,τι περιμέναμε, περιείχε και πολλά θραύσματα ξύλου που, απ’ ό,τι φαίνεται λαξεύτηκαν και κόπηκαν με κάποιο σκοπό.

Αυτό γέννησε περισσότερα ερωτήματα: «Θα μπορούσαν τα θραύσματα να προέρχονται από ένα, ενιαίο αντικείμενο που αποσυναρμολογήθηκε  και τοποθετήθηκε σκόπιμα στον τάφο; Αν ναι, τι αντικείμενο ήταν και, σε ποιον ανήκε;»

Ο τάφος ανακαλύφθηκε σε περιοχή με βάλτους (Φωτογραφία: Alamy).

Ο ταφικός θάλαμος έχει μήκος σχεδόν ένα μέτρο και τον κάλυπταν τρεις μεγάλες πέτρες γρανίτη. Ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα του κάρβουνου που βρέθηκε στον τάφο, υποδηλώνει ότι αυτός ανάγεται περίπου στο 1.800 π.Χ., έχει δηλαδή ηλικία περίπου 3.900 ετών.

Ακόμη δεν έχει διασαφηνιστεί αν τα «υπόλοιπα υλικά» είναι ανθρώπινα λείψανα.

Ομοιότητες και διαφορές με άλλο τάφο στο Nτάρτμουρ

H ανακάλυψη έχει εντυπωσιακές ομοιότητες με μια ανασκαφή τάφου του ίδιου σχήματος στο Whitehorse Hill, επίσης στο Ντάρτμουρ, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ  1730 και 1600 π.Χ.. Ο τάφος αυτός περιείχε αποτεφρωμένα λείψανα ενός νέου ενήλικα, μαζί με ένα σύνολο από τεχνουργήματα, μεταξύ των οποίων  ένα τομάρι αρκούδας, υφάσματα και ένα περιδέραιο από χάντρες και πηλό, σχιστόλιθο, κασσίτερο και ξύλο.

Ωστόσο, ο προϊστορικός τάφος του Cut Hill είναι περίπου ενός μέτρου – δηλαδή διπλάσιος από εκείνον του Whitehorse Hill. Το μεγαλύτερο μέγεθος του τάφου στο Cut Hill, υποδηλώνει επίσης, την πιθανότητα να βρεθούν περισσότερα  τεχνουργήματ

Ο Δρ. Bray τόνισε τη σημασία της λεπτομερούς εργασίας στη διαδικασία των ανασκαφών:  «Ο όγκος του υλικού που βρίσκεται κάτω από το δάσος, φτάνει σε βάθος σχεδόν 30 εκ., άρα υπάρχουν πολλές πιθανότητες να περιέχει αντικείμενα ή τεχνουργήματα τα οποία ακόμη δεν φαίνονται. Το επόμενο στάδιο, είναι ο καθορισμός, από τις μικρό – ανασκαφές, του περιεχομένου του. Πρόκειται για εξαιρετικά ενδελεχή και χρονοβόρα εργασία, ωστόσο είμαστε όλοι ενθουσιασμένοι», είπε.

Τι θα δείξει ο τάφος

Ο τάφος έχει μεταφερθεί στην συμβουλευτική υπηρεσία μουσείων και συντήρησης του Wiltshire, όπου και θα πραγματοποιηθούν οι μικρό – ανασκαφές και οι περαιτέρω αναλύσεις. Ο Andy Jones, εκπρόσωπος της Αρχαιολογικής Μονάδας της Κορνουάλης, εξήγησε πως «οι τρέχουσες ανασκαφές ενδέχεται να αποδώσουν συναρπαστικά πορίσματα, συμβάλλοντας στην κατανόηση του τρόπου ζωής των ανθρώπων που έζησαν και πέθαναν στο Ντάρτμουρ πριν από σχεδόν 4.000 χρόνια».

Όπως και ο τάφος στο Whitehorse Hill, έτσι και ο τάφος του Cut Hill ανακαλύφθηκε σε μια βαλτώδη περιοχή, ένα σημείο που λόγω των πλημμυρικών συνθηκών, κάνει δυνατή την εξαιρετική διατήρηση οργανικών υλικών.

«Οι βάλτοι δεν έχουν οξυγόνο, ενώ το πλούσιο σε ταννίνη περιβάλλον αποτρέπει την αποσύνθεση, κάνοντάς τις συνθήκες  ιδανικές για τη διατήρηση των αρχαίων ευρημάτων», εξηγεί καθηγητής γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο του Plymouth, ο οποίος συμμετείχε τόσο στις ανασκαφές του Whitehorse Hill όσο και σε εκείνες του Cut Hill.

Ο Fyfe, ο οποίος συνεργάζεται με τις αρχές του Εθνικού Πάρκου του Ντάρτμουρ, με αρχαιολόγους και ερευνητικές ομάδες απ’ όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, εξήγησε ότι ο τάφος είναι δημιούργημα ανθρώπων που μάλλον έζησαν στον χερσότοπο για πολλά χρόνια.

Η πρόσφατη ανακάλυψη είναι μέρος ενός μεγαλύτερου έργου που πραγματοποιείται με τη συνεργασία εμπειρογνωμόνων από διάφορα ιδρύματα, μεταξύ των οποίων η Αρχαιολογική Μονάδα της Κορνουάλης, το πανεπιστήμιο του Leicester και το πανεπιστήμιο του Plymouth.

Εναέρια λήψη του τάφου της Εποχής του Χαλκού (Φωτογραφία: Alec Collyer).

Βασικές γνώσεις για την Εποχή του Χαλκού:

• Η Εποχή του Χαλκού ήταν η χρονική περίοδος που μεσολάβησε ανάμεσα στη Λίθινη Εποχή και την Εποχή του Σιδήρου.
• Χαρακτηριστικό της είναι η διαδεδομένη χρήση του χαλκού και η απαρχή κάποιων πολιτισμών των πόλεων. Κατά την περίοδο του Χαλκού, ο πυριτόλιθος στην κατασκευή εργαλείων και όπλων, αντικαταστάθηκε από τον χαλκό.
• Στην Ευρώπη, η Εποχή του Χαλκού τοποθετείται περίπου από το 3.200 έως το 600 π.Χ.
• Στη διάρκεια της ίδιας περιόδου, οι αυτοκρατορίες της αρχαιότητας ξεκίνησαν το εμπόριο αγαθών πολυτελείας. Οι πόλεις χτίστηκαν και αναπτύχθηκαν χάρη στα χάλκινα εργαλεία.
• Μεταλλουργοί, αγρότες και άλλοι τεχνίτες κινούνταν στις πόλεις για την ανταλλαγή των αγαθών.
• Τα ισχυρότερα όπλα έκαναν δυνατές, μάχες και πολέμους μεγαλύτερης έκτασης που δεν είχαν πραγματοποιηθεί πριν από αυτή τη χρονική περίοδο.
• Εφευρέθηκαν ο τροχός και το άροτρο που οδηγούσαν βόδια, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη της γεωργίας.
• Οι Βρετανοί της Εποχής του Χαλκού έτρωγαν κρέας μοσχαριού, προβάτου, ελαφιού και χοιρινό, καθώς και οστρακοειδή και πουλιά.
• Στους βαλτότοπους, οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού κυνηγούσαν υδρόβια πουλιά και συνέλεγαν καλάμια για το χτίσιμο των σκεπών των σπιτιών τους – τα οποία είχαν κυκλικό σχήμα.
• Ορισμένοι πολιτισμοί ανέπτυξαν τις πρώτες μορφές γραφής.