H στεγαστική κρίση των καρχαριών λόγω παγκόσμιας θέρμανσης

Η ζέστη αναγκάζει τους καρχαρίες να εγκαταλείπουν τους κοραλλιογενείς υφάλους.

 Οι καρχαρίες που ζουν σε

κοραλλιογενείς υφάλους αναγκάζονται να ξεσπιτωθούν καθώς η θερμοκρασία του νερού ανεβαίνει, μια δυσοίωνη εξέλιξη για τα πλουσιότερα και πιο παραγωγικά οικοσυστήματα των ωκεανών.

Θηρευτές που καταλαμβάνουν την κορυφή του τροφικού πλέγματος, οι καρχαρίες περιορίζουν τους πληθυσμούς ψαριών που τρέφονται με φύκια ή πολύποδες κοραλλιών και διατηρούν έτσι τους υφάλους σε οικολογική ισορροπία.

Δεδομένου ότι σχεδόν το σύνολο των κοραλλιογενών υφάλων κινδυνεύει να εξαφανιστεί τις επόμενες δεκαετίες, η μείωση των καρχαριών που τους προστατεύουν απειλεί να επιταχύνει την παρακμή.

Μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Communications Biology εξετάζει τους τεφρούς υφαλοκαρχαρίες (Carcharhinus amblyrhynchos) του αρχιπελάγους Τσάγκος στον κεντρικό Ινδικό Ωκεανό.

Οι τεφροί υφαλοκαρχαρίες, οι οποίοι κατατάσσονται στα απειλούμενα είδη κανονικά περνούν την ημέρα στους υφάλους και τη νύχτα βγαίνουν για κυνήγι. Όταν επιστρέφουν το ξημέρωμα, τα κόπρανά τους λιπαίνουν τα φύκη των υφάλων.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν πομπούς για να παρακολουθήσουν συνολικά 120 καρχαρίες το διάστημα 2013-2020. Οι 700.000 μετρήσεις που συγκεντρώθηκαν συνδυάστηκαν με δορυφορικά δεδομένα για την επιφανειακή θερμοκρασία του νερού, τα ρεύματα, τους ανέμους και άλλους παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν στρες στα κοράλλια.


Τεφροί υφαλοκαρχαρίες σε ατόλη της Χαβάης. Το είδος έχει μέγιστο μήκος 2,5 μέτρα (NOAA)

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι σε περιόδους ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών οι καρχαρίες περνούν σημαντικά λιγότερο χρόνο στους υφάλους, μια συμπεριφορική αλλαγή που μπορεί να διαρκέσει έως και 16 μήνες μετά το επεισόδιο θερμικού στρες.

Δεδομένου ότι οι καρχαρίες είναι ποικιλόθερμα ζώα, ο μεταβολισμός τους εξαρτάται άμεσα από τη θερμοκρασία του νερού. «Αν κάνει πολύ ζέστη θα αναγκαστούν να κινηθούν» είπε στον Guardian ο δρ Ντέιβιντ Τζέικομπι του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ, τελευταίος συγγραφέας της μελέτης.

«Πιστεύουμε ότι πολλοί επιλέγουν να μετακινηθούν σε βαθύτερα, ψυχρότερα νερά, κάτι που μας προκαλεί ανησυχία. Κάποιοι καρχαρίες εξαφανίζονταν εντελώς από τον ύφαλο για μεγάλα χρονικά διαστήματα» ανέφερε ο ερευνητής.

Προειδοποίησε δε ότι «οι υφαλοκαρχαρίες ήδη απουσιάζουν από σχεδόν το 20% των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως, κυρίως λόγω της υπεραλίευσης.

Φέτος τον Μάιο, η αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) ανακοίνωσε ότι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, τα δύο τρίτα των κοραλλιογενών υφάλων σε όλο τον κόσμο βρίσκονταν σε κατάσταση θερμικού στρες και κινδύνευαν με απονέκρωση.

Οι πολύποδες που παράγουν τον λευκό ασβεστολιθικό σκελετό των κοραλλιών συμβιώνουν με μονοκύτταρα φύκη που ονομάζονται ζωοξανθέλες. Σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, τα πολύχρωμα φύκη εγκαταλείπουν την αποικία, η οποία έτσι αποχρωματίζεται και μένει άσπρη σαν φάντασμα. Αν οι ζωοξανθέλες δεν επιστρέψουν σύντομα, τα κοράλλια πεθαίνουν.

Σε κρίσιμη κατάσταση βρέθηκε φέτος και ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος έξω από την Αυστραλία, όπου η μέση θερμοκρασία του νερού την τελευταία δεκαετία είναι η υψηλότερη εδώ και 400 χρόνια.