Αντί για έργα οδοποιίας, τελικά ανακάλυψαν τεράστιο νεκροταφείο που έκρυβε μυστικά – Στο φως ναυάγια, θησαυροί και 139 τάφοι των Βίκινγκ

Ένα εντυπωσιακό εύρημα έρχεται στο φως στη Σουηδία. Οι αρχαιολόγοι ήταν έτοιμοι να ερευνήσουν έναν οικισμό από την Εποχή του Λίθου έξω από το Βάρμπεργκ. Το  έργο ωστόσο, πήρε νέα κατεύθυνση όταν «έπεσαν» πάνω σε ένα γιγαντιαίο νεκροταφείο από την εποχή των Βίκινγκ.
Ανακαλύφθηκαν ευρήματα 139 τάφων με οστά ζώων και ανθρώπων, κοσμήματα κοστουμιών, πήλινα δοχεία, φωτιές, ακόμα και ναυάγια.

 «Έχουμε σκάψει μόνο περίπου 6% του πεδίου ταφής», λέει η Petra Nordin, υπεύθυνη έργου στο Arkeologerna, στα Κρατικά Ιστορικά Μουσεία.

Αντί για έργα οδοποιίας, έκαναν ανασκαφές

Στα χαρτιά, φαινόταν να είναι μια κανονική προκαταρκτική έρευνα ενός οικισμού της Εποχής του Λίθου, όταν οι αρχαιολόγοι άρχισαν να ερευνούν τον χώρο στο Tvååker τον Μάιο του 2017. Ο δήμος σχεδίαζε νέους αγωγούς ύδατος και έναν κυκλικό κόμβο, και ο χώρος θα ανασκαφόταν σταδιακά.

Τα ευρήματα ήταν από πυρόλιθο και βρέθηκε ένας κλίβανος, ωστόσο αποδείχθηκε ότι, η περιοχή έκρυβε ένα ακόμα μεγαλύτερο μυστικό.

Ήδη από τον πρώτο χρόνο, η Petra Nordin συνειδητοποίησε ότι ήταν πολύ μεγαλύτερη δουλειά από ό, τι είχε φανταστεί κανείς όταν άρχισαν να βρίσκουν υπολείμματα από ταφές της εποχής των Βίκινγκ: «Βρήκαμε πέντε τάφους με υπολείμματα οστών και στρώματα από φωτιά. Τα οστά ανήκαν σε σκύλους και ανθρώπους. Τότε, συνειδητοποιήσαμε ότι εδώ ήταν ένας μεγάλος ταφικός χώρος των Βίκινγκ, στον οποίο έπρεπε να εστιάσουμε».

Αριστερά: Μια επιχρυσωμένη πόρπη με κούμπωμα. Κέντρo: Τμήμα ενός Αραβικού νομίσματος, των λεγόμενων Αββασιδών. Δεξιά, μια χάλκινη καρφίτσα. Φωτογραφία: Arkeologerna

 

Η τοποθεσία του κοιμητηρίου

Ο χώρος ταφής είναι στρατηγικά τοποθετημένος σε μια επίπεδη κορυφογραμμή κατά μήκος δύο σημαντικών διαδρομών μεταφοράς. Στα ανατολικά ρέει το Tvåkersån (πρώην Uttran) που εκβάλλει στο Galtabäck.

Ο παλιός επαρχιακός δρόμος (järnbärarvägen) από το Spannarp έως το Gamla Köpstad εκτείνεται επίσης πάνω από το νεκροταφείο. Το όνομα του χωριού – Τβεåker – και τοπωνύμια όπως Järnmölle, Järnvirke, Gamla köpstad, Vare, Galtabäck και Utteros αναφέρονται όλα σε πρώιμες ιστορικές πηγές.

Η Petra Nordin εξηγεί την κατάσταση του ευρήματος: «Το πρόβλημα είναι ότι το έδαφος έχει οργωθεί και λειανθεί για να καλλιεργηθεί και να δημιουργηθεί βοσκότοπος, έτσι όλες οι υπερκατασκευές έχουν εξαφανιστεί και οι τάφοι έχουν σπάσει σε κομμάτια. Έπρεπε να ερμηνεύσουμε τα πάντα ξεκινώντας από τα κάτω, επειδή όλα ήταν τόσο κατακερματισμένα. Όμως έχουμε ερευνήσει που βρίσκονται οι φωτιές και, μεταξύ άλλων, βρήκαμε αυτό που ερμηνεύσαμε ως ναυάγιο μήκους 50 μέτρων στην κορυφογραμμή».

Προσθέτει, «Συχνά βρίσκουμε σκυλιά σε μικρές στρογγυλές φωτιές και άτομα σε μακρόστενες φωτιές. Ο σκύλος ήταν σύντροφος και συνόδευε τον άνθρωπο στην πυρά».

Συνολικά, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τρία μεγάλα ναυάγια και ένα ανάχωμα σε σχήμα πλοίου. Ένα μεγάλο μέρος του πεδίου ταφής είναι πιθανώς υπό σύγχρονη κατασκευή, καθώς μόνο το 6% έχει ανασκαφεί.

Αριστερά, πόρπη με άλογο που δαγκώνει την ουρά του. Δεξιά, κρεμαστό με χρυσό πουλί. Φωτογραφία: Arkeologerna

Η Petra Nordin πιστεύει ότι το έργο είναι μοναδικό στον επιστημονικό τρόπο με τον οποίο έχει επιτελεστεί: «Όταν εργάζεσαι, σχηματίζεις μια ιδέα για το​​ πόσο μεγάλος είναι ένας τάφος από την αρχή, αλλά εδώ, όπου έπρεπε να ερμηνεύσουμε τα πάντα από κάτω. Υπάρχει μεγάλη εστίαση στις τοποθεσίες αποτέφρωσης. Έχουμε ερμηνεύσει μια περιοχή ως το μέρος όπου οι άνθρωποι έσκαβαν και άναβαν μια φωτιά».

«Σε άλλη τοποθεσία βρήκαμε μια τετράγωνη ταφή με τρεις μεγάλους λάκκους φωτιάς και ένα σύνολο από θραύσματα».

Στον τάφο υπήρχαν 17 καμένα αγγεία, ανθρώπινα και ζωικά οστά, καθώς και υφαντά βάρη και σιδερένιες αιχμές. Έχουμε ερμηνεύσει το τετράγωνο ως κατασκευή για παροχή αέρα για μια φωτιά που έκαιγε πάνω από το έδαφος,” λέει. Η αποκρυπτογράφηση ήταν προβληματική και δύσκολη, όταν οι αρχαιολόγοι καθάρισαν τη γη.

Οι θησαυροί των Βίκινγκ

Τα περισσότερα από τα αντικείμενα που βρέθηκαν επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τη φωτιά. Ανάμεσα στα ευρήματα υπήρχαν πόρπες κοστουμιών όπως πόρπες και πόρπες με κούμπωμα, κεραμικά, καθώς και ένα κλιπ αραβικού ασημένιου νομίσματος. Χρονολογείται μεταξύ 795 και 806 μ.Χ., κάτι που ταιριάζει καλά με τους παλαιότερους τάφους της τοποθεσίας.

Έχουν επίσης βρεθεί οστά ζώων πτηνών, σκύλων, βοοειδών και χοίρων καθώς και οστά ανθρώπων. Το πιο συνηθισμένο τελετουργικό ταφής κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου ήταν η καύση.

«Μετά το κάψιμο των νεκρών, άκαυστα ζώα τοποθετήθηκαν από πάνω, πριν κλείσουν επιτέλους οι τάφοι. Τα πιο συνηθισμένα ήταν τα βοοειδή και μάλλον πρόκειται για θυσίες τροφίμων», λέει η Petra Nordin.

Πού ζούσαν οι άνθρωποι που θάφτηκαν εδώ;

Αλλά πού ζούσαν οι άνθρωποι που θάφτηκαν εδώ; Είναι κάτι που ακόμα προκαλεί σύγχυση  στους αρχαιολόγους.

Υπήρχε πιθανώς ένα χωριό στην περιοχή Tvåker που επεκτάθηκε σε μεγάλο βαθμό ήδη κατά τη διάρκεια της παλαιότερης Εποχής των Βίκινγκ. Το πεδίο ταφής γίνεται έτσι ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ για τις μελέτες της Εποχής του Σιδήρου στην περιοχή. Η Petra Nordin, λέει ότι η τοποθεσία του χωριού, εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο, ωστόσο οι θεωρίες είναι πολλές.

Έγινε λόγος, μεταξύ άλλων, για την ύπαρξη ενός εμπορικού σταθμού της εποχής του Βίκινγκ στην Gamla Köpstad, νότια του Varberg. Ή στο λιμάνι Γκαλταμπάκ. Είναι το χωριό στο στόμιο του Tvåker ή είναι κοντά στο νεκροταφείο; Δεν ξέρουμε. Είναι όμως συναρπαστικό να δούμε τι θα προκύψει στο μέλλον.