Παιδιά: Οι εκπληκτικά απλές ασκήσεις που βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου τους

Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Waseda προσφέρει πολλά υποσχόμενα

στοιχεία για τις επιπτώσεις της άσκησης χαμηλής έντασης στη λειτουργία του εγκεφάλου των παιδιών.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports, διαπίστωσε ότι ακόμη και σύντομες εκρήξεις δραστηριότητας με απλές ασκήσεις μπορούν να αυξήσουν τη ροή του αίματος στον προμετωπιαίο φλοιό, το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για σημαντικές γνωστικές λειτουργίες όπως η λήψη αποφάσεων, η μνήμη και η προσοχή.

 Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για εύκολες στην εφαρμογή ρουτίνες άσκησης που βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στα παιδιά, που τείνουν να ακολουθούν όλο και πιο καθιστικό τρόπο ζωής.

Πώς η άσκηση επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου

Η σωματική δραστηριότητα είναι γνωστό ότι ενισχύει τη γνωστική λειτουργία, αλλά οι περισσότερες από τις υπάρχουσες έρευνες έχουν επικεντρωθεί σε μέτριες έως έντονες μορφές άσκησης, όπως το τρέξιμο ή ο αθλητισμός. Αυτές οι μορφές άσκησης είναι γνωστό ότι βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου αυξάνοντας τη ροή του αίματος και προάγοντας την ανάπτυξη νέων νευρώνων.

Ωστόσο, πολλά παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν κάνουν αρκετή σωματική δραστηριότητα και η καθιστική συμπεριφορά αυξάνεται. Στην πραγματικότητα, το 81% των παιδιών παγκοσμίως δεν πληρούν τα συνιστώμενα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη γνωστική τους λειτουργία.

«Ο καθιστικός τρόπος ζωής και η σωματική αδράνεια επικρατούν μεταξύ των παιδιών σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Takashi Naito, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Waseda και επισκέπτης ερευνητής στο Waseda Institute of Human Performance και συμπλήρωσε:

«Στοχεύουμε να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα άσκησης που να εκτελείται εύκολα στο σπίτι ή στο σχολείο για να αποτρέψουμε την καθιστική συμπεριφορά στα παιδιά και να επηρεάσουμε θετικά τον εγκέφαλό τους. Ακόμη και η ελαφριά σωματική δραστηριότητα έχει οφέλη για την υγεία. Ως πρώτο βήμα, εξετάσαμε τις επιπτώσεις της άσκησης χαμηλής έντασης στην εγκεφαλική ροή του αίματος».

Ποιες ασκήσεις ενίσχυσαν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο των παιδιών

Στη μελέτη συμμετείχαν 41 υγιή παιδιά, από μαθητές πέμπτης δημοτικού έως μαθητές γυμνασίου στην Ιαπωνία. Οι ερευνητές δίδαξαν στα παιδιά επτά διαφορετικούς τύπους ασκήσεων χαμηλής έντασης.

Αυτές οι ασκήσεις επιλέχθηκαν επειδή μπορούσαν να εκτελεστούν εύκολα χωρίς ειδικό εξοπλισμό και απαιτούσαν ελάχιστη κίνηση του κεφαλιού και του σώματος, γεγονός που βοήθησε στη μείωση του θορύβου στις μετρήσεις της εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Οι ασκήσεις περιλάμβαναν κινήσεις όπως:

• Τέντωμα προς τα πάνω (φθάνοντας προς τα πάνω με σταυρωμένα χέρια)
• Stretch ώμου (τεντώνοντας το ένα χέρι στο στήθος)
• Κύκλοι αγκώνων (περιστρεφόμενοι αγκώνες)
• Trunk Twist (στρίβοντας το πάνω μέρος του σώματος)
• Πλύσιμο χεριών (τρίβοντας τα χέρια μεταξύ τους)
• Αντίχειρας και μικρό δάχτυλο (μια άσκηση επιδεξιότητας με τα δάχτυλα)
• Ισορροπία ενός ποδιού (στάση στο ένα πόδι για ισορροπία)

Τα παιδιά εκτελούσαν τις περισσότερες από αυτές τις ασκήσεις εκτελούνταν καθισμένα, εκτός από την άσκηση ισορροπίας. Έκαναν κάθε άσκηση είτε για 10 είτε για 20 δευτερόλεπτα και οι ερευνητές μέτρησαν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους.

Η μελέτη αποκάλυψε ότι όλες οι μορφές άσκησης, εκτός από κάποιες στατικές διατάσεις, αύξησαν σημαντικά τη ροή του αίματος στον προμετωπιαίο φλοιό σε σύγκριση με την κατάσταση ηρεμίας. Αυτή η αυξημένη ροή αίματος είναι σημάδι αυξημένης εγκεφαλικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με εκτελεστικές λειτουργίες όπως η μνήμη εργασίας, η προσοχή και η λήψη αποφάσεων.

«Έμεινα έκπληκτος που το πλύσιμο των χεριών και η κίνηση των δακτύλων για 10 έως 20 δευτερόλεπτα αύξησαν τη ροή του αίματος σε κάποιο βαθμό στον προμετωπιαίο φλοιό. Δεδομένου ότι τα χέρια έχουν ισχυρή σύνδεση με τον εγκέφαλο, περίμενα ότι η εγκεφαλική ροή αίματος θα αυξηθεί ελαφρώς. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν καλύτερα από τα αναμενόμενα», δήλωσε ο Δρ. Naito στο PsyPost.

Ποιες ασκήσεις προκάλεσαν μεγαλύτερες αυξήσεις στην εγκεφαλική δραστηριότητα

Είναι ενδιαφέρον ότι οι ασκήσεις που περιλάμβαναν περισσότερη κίνηση ή υψηλότερο γνωστικό φορτίο, όπως το στρίψιμο του κορμού ή η ισορροπία στο ένα πόδι, οδήγησαν στις μεγαλύτερες αυξήσεις στην εγκεφαλική δραστηριότητα.

Για παράδειγμα, ασκήσεις όπως οι κύκλοι του αγκώνα, που απαιτούσαν ευρύτερες κινήσεις και η ισορροπία του ενός ποδιού, που απαιτούσε συγκέντρωση για τη διατήρηση της ισορροπίας, έδειξαν αξιοσημείωτες αυξήσεις στη ροή του αίματος σε πολλαπλές περιοχές του προμετωπιαίου φλοιού.

«Η ισορροπία στο ένα πόδι είναι μια απλή άσκηση. Παρόλα αυτά, εξεπλάγην που αύξησε τη ροή του αίματος στον προμετωπιαίο φλοιό σε τέτοιο βαθμό», σημείωσε ο επιστήμονας.

Αντίθετα, απλούστερες στατικές ασκήσεις, όπως το τέντωμα των ώμων, έδειξαν ελάχιστες αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα. Αυτό υποδηλώνει ότι όσο πιο απαιτητική είναι η άσκηση, είτε σωματικά είτε πνευματικά, τόσο περισσότερο διεγείρει τον εγκέφαλο.

Επιπλέον, οι ερευνητές δεν βρήκαν σημαντική διαφορά στις αυξήσεις της εγκεφαλικής δραστηριότητας μεταξύ των ασκήσεων που εκτελούνται για 10 δευτερόλεπτα έναντι εκείνων που εκτελούνται για 20 δευτερόλεπτα. Αυτό υποδηλώνει ότι ακόμη και πολύ σύντομες εκρήξεις άσκησης χαμηλής έντασης επαρκούν για την ενίσχυση της εγκεφαλικής λειτουργίας.

«Τα ευρήματα παρέχουν στοιχεία ότι ακόμη και η άσκηση μικρής διάρκειας, ελαφριάς έντασης μπορεί να δημιουργήσει αλλαγές που βελτιώνουν την υγεία του σώματος και του εγκεφάλου σε σύγκριση με την παραμονή στην ίδια θέση για μεγάλες περιόδους. Ακόμα κι αν εργάζεστε, μελετάτε ή παρακολουθείτε τηλεόραση στο γραφείο, μετακινήστε λίγο το σώμα σας που και που», εξήγησε ο Δρ. Naito.

Οι περιορισμοί της μελέτης

Ενώ τα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα, η μελέτη έχει ορισμένους περιορισμούς. Πρώτον, το ηλικιακό εύρος των συμμετεχόντων ήταν σχετικά στενό, εστιάζοντας σε παιδιά μεταξύ 10 και 15 ετών. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν παρόμοια αποτελέσματα θα παρατηρηθούν σε μικρότερα παιδιά, μεγαλύτερους εφήβους ή ενήλικες.

Επιπλέον, η μελέτη δεν έλαβε υπόψη παράγοντες όπως η ατομική φυσική κατάσταση των παιδιών, τα επίπεδα καθημερινής δραστηριότητας ή ο δείκτης μάζας σώματος, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.

Ένας άλλος περιορισμός είναι ότι ενώ η μελέτη μέτρησε αυξήσεις στη ροή του αίματος στον προμετωπιαίο φλοιό, δεν εξέτασε άμεσα εάν αυτή η αυξημένη ροή αίματος μεταφράστηκε σε βελτιωμένη γνωστική απόδοση.

«Αυτή η μελέτη έδειξε ότι η άσκηση μικρής διάρκειας, ελαφριάς έντασης αύξησε την εγκεφαλική ροή αίματος στον προμετωπιαίο φλοιό, εκτός από τις μονότονες κινητικές διατάσεις. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να καθοριστεί εάν αυτό οδηγεί σε βελτιωμένη γνωστική λειτουργία. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιούμε αυτήν την επαλήθευση», συμπλήρωσε ο Δρ. Naito.

Οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι οι ασκήσεις χαμηλής έντασης θα μπορούσαν να γίνουν τακτικό μέρος της σχολικής ρουτίνας, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση των αρνητικών επιπτώσεων της καθιστικής συμπεριφοράς ενώ παράλληλα προάγουν τη γνωστική ανάπτυξη.

«Με βάση τα ευρήματα αυτής της μελέτης, αναπτύσσουμε τώρα ένα πρόγραμμα άσκησης χαμηλής έντασης που διαρκεί λίγα λεπτά και εξετάζουμε εάν επηρεάζει θετικά όχι μόνο την εγκεφαλική ροή αίματος αλλά και τις γνωστικές λειτουργίες των παιδιών», κατέληξε ο Naito.