Αντόλφ Σαξ

 Βέλγος μουσικός και κατασκευαστής μουσικών οργάνων. Πιο γνωστή εφεύρεσή του το σαξόφωνο, το πνευστό όργανο, που δοξάστηκε τον 20ο αιώνα μέσα από την τζαζ.

Ο Αντουάν-Ζοζέφ Σαξ (Antoine-Joseph Sax) γεννήθηκε στις 6 Νοεμβρίου στο Ντινάν του Βελγίου, από οικογένεια οργανοποιών. Μικρό τον φώναζαν Αντόλφ, όνομα με το οποίο έγινε γνωστός και τον ακολούθησε ως το τέλος της ζωής του.

Έμαθε φλάουτο και κλαρινέτο και από νεαρή ηλικία άρχισε να δουλεύει στο εργαστήριο του πατέρα του Σαρλ - Ζοζέφ Σαξ (1791-1865), που είχε συμβάλει στην εξέλιξη του κόρνου. Το 1838 συνέβαλε στη βελτίωση του μπάσου κλαρινέτου και κατοχύρωσε την πρώτη του πατέντα.

Το 1841 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και συνέχισε τους πειραματισμούς του στη δημιουργία νέων οργάνων, οι οποίοι σύντομα τον οδήγησαν στην κατασκευή ενός πνευστού οργάνου, που συνδύαζε τα χαρακτηριστικά των πνευστών με μονό καλάμι (κλαρινέτο) και των χάλκινων οργάνων με κλειδιά, όπως η οφικλείδα. Κατοχύρωσε την εφεύρεση του στις 28 Ιουνίου 1846 και την ονόμασε Saxophone, από το επίθετό του και την ελληνική λέξη φωνή.

Το νέο όργανο δεν έγινε αποδεκτό από τη μουσική κοινότητα της εποχής του. Γι’ αυτό και για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν συμμετείχε στις μεγάλες ορχήστρες, παρά μόνο στις στρατιωτικές μπάντες. Κι αυτό, παρά τη συμπάθεια που του είχε δείξει ο εμπνευσμένος συνθέτης Εκτόρ Μπερλιόζ.

Ωστόσο, η εξέλιξη του σαξοφώνου από τον Αδόλφο Σαξ τού απέφερε τελικά την πολυπόθητη αναγνώριση, η οποία με τη σειρά της του χάρισε μία θέση στο Ωδείο του Παρισιού το 1857. Το σαξόφωνο απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα την εποχή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στις ΗΠΑ και στη συνέχεια υιοθετήθηκε από χορευτικές ορχήστρες και πρωταγωνίστησε ως σολιστικό όργανο στην ανάπτυξη του σουίνγκ και των κατοπινών στυλ της τζαζ.

Εκτός από το σαξόφωνο, ο Σαξ δημιούργησε κι άλλα όργανα, που δεν είχαν απήχηση, όπως το σαξοκέρας (πρόδρομος του ευφώνιου), η σαξοτούμπα και η σαξοτρόμπα. Επίσης, ανακάλυψε ότι ο μόνος συντελεστής που καθορίζει το παραγόμενο ηχόχρωμα ενός πνευστού οργάνου είναι οι διαστάσεις που δίνονται στον ηχητικό σωλήνα μέσα στον οποίο δονείται η στήλη αέρα.

Ο Αντόλφ Σαξ πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου 1894, σε ηλικία 79 ετών.